Is er nog hoop?

Rond dergelijke terreuraanslagen en oorlogen treedt in Israël altijd de wet van de oorlog op: hoe diep verdeeld de samenleving ook is, de rijen sluiten zich. Het draagvlak voor het Israëlische tegenoffensief, met als oorlogsdoelen de vernietiging van Hamas en de bevrijding van de gijzelaars, was van meet af aan groot.

Alle aandacht in Israël gaat nu vooral uit naar deze twee doelen. Daar zit de nodige spanning tussen: het militaire doel, de uitschakeling van Hamas, loopt niet noodzakelijkerwijs parallel met het humanitair-politieke doel, de bevrijding van de gijzelaars. Het leger betoogt dat het tweede doel alleen bereikt kan worden door maximale militaire druk op Hamas, maar hoe langer de oorlog duurt, hoe pijnlijker en wanhopiger de situatie voor de gijzelaars wordt. De tijdelijke gevechtspauze, die op 24 november inging, laat zien hoe het tweede doel kan prevaleren boven het eerste doel.

De grote vraag die boven de hele oorlog hangt, is hoe de toekomst eruit zal zien. Stel dat het Israël lukt om Hamas zo serieus uit te schakelen dat het geen militaire en politieke rol van betekenis meer kan spelen in Gaza, wat dan? Is er enige hoop voor Israëli’s en Palestijnen dat er een eindelijk aan de cyclus van geweld komt? Is vrede bereikbaar of is het niet meer dan een naïeve droom? Hoezeer Israëli’s nu één front trekken, hierover lopen de meningen ver uiteen.

Toch weet iedereen die bij het conflict betrokken is, dat er maar een enkele opties zijn. Ten eerste, de huidige situatie van voortmodderen wordt weer opgepakt, waarbij de uitzichtloosheid troef is voor de Palestijnen en het wachten is op de volgende grote geweldsescalatie. Ten tweede, Israël bezet opnieuw de Gazastrook, wat de facto in een vergelijkbare situatie als het eerste scenario zal resulteren. Ten derde, er komt de door veel westerse activisten gedroomde één-staat-oplossing (al dan niet onder de naam Palestina) waarbij alle inwoners van het gebied tussen de zee en de Jordaan gelijke rechten en plichten krijgen. In die staat worden Joden dan direct een minderheid. Ten vierde, de tweestatenoplossing: naast een veilig Israël komt een levensvatbare Palestijnse staat.

De eerste twee scenario’s zijn exemplarisch voor kortetermijndenken en stellen een duurzame oplossing alleen maar uit, terwijl de problemen verder oplopen. Het derde scenario is een schrikbeeld voor vrijwel alle Israëli’s en daarom niet meer dan een irreële westerse fantasie. Dat maakt dat, hoe lastig het ook is, de tweestatenoplossing nog altijd de enige is die een serieuze kans biedt op vrede en veiligheid. Het zal veel lastige keuzes vergen en politieke moed en daadkracht aan beide zijden om compromissen te sluiten en richting het eigen volk te verdedigen. Theodor Herzl, de founding father van het zionisme, zei het ooit over zijn idee voor een Judenstaat: ‘Als je het wilt, is het geen sprookje.’ Die droom is uitgekomen. Nu de hoop op vrede nog.

Bart Wallet is hoogleraar Joodse studies: vroegmoderne en moderne Joodse geschiedenis, aan de Universiteit van Amsterdam.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen