"De schapen zijn mijn werknemers"

Ing Voskamp is 56 jaar en woont met haar vriend en dochter op een boerderij net buiten Oude-Tonge. Het samengestelde gezin telt zeven kinderen, waarvan alleen de jongste van 14 nog thuis woont.

Voordat we aan het interview beginnen, lopen we nog even langs de Walliser Schwarznase schapen, die in een weitje bij de boerderij staan. Een van de schapen komt nieuwsgierig kijken wat er aan de hand is. “Dat is Anna”, wijst Ing. “Zij en haar zusje Elsa zijn de twee lammetjes waar mijn kudde mee begonnen is. Ik werkte toentertijd voor een schaapskudde in Midden-Delfland als schaapherder en hielp mee met het aflammeren. Anna en Elsa waren allebei verstoten lammeren en daar zochten ze nog iemand voor. Dus mee in de auto naar de achtertuin. Toen nog in Den Haag."

Binnen, in de gezellige woonkeuken, praten we verder. Ing, die opgroeide in Twente en later in Den Haag ging wonen, werkt nu tien jaar als zelfstandig schaapherder. Als kind wilde ze al graag buitenaf wonen. “Ik ging vaak kijken bij de buurman aan de overkant van de weg als er een koe moest kalven.” Later kwam daar de interesse voor het hoeden van schapen bij.

Het begon met een hond

De liefde voor schapen begon met de liefde voor honden. “In 1985 woonde ik op mezelf en had ik een herder (herdershond, red.). Daar heb ik veel gehoorzaamheidstraining en africhting mee gedaan. Bij de examens verloor ik het alleen steeds van de bordercollies. Een jaar nadat mijn laatste herder overleed, in 2002, heb ik een bordercollie gekocht. Toen die een maand of zes was, ging ik nog eens met hem langs bij de fokker. Die stelde voor om eens met de hond bij zijn schaapskudde te gaan kijken. Ik zei: ‘ik heb haar niet genomen voor de schapen’, maar mijn pup liep meteen een rondje om de schapen heen. Dat verraste me en zo ben ik schapentrainingen gaan volgen. Nu hebben we vier bordercollies en in het najaar komt er weer een nieuwe pup bij voor de opvolging. Mijn honden zijn echt mijn maatjes. Zonder hen ben ik niks en kan ik weinig met de schapen."

Overwinteren

Ing merkt op dat het niet zo gemakkelijk is om een geschikte plek te vinden voor haar schapen. “Zeker niet in de wintermaanden. Nu staat er een groep in Dirksland, een groep in Oude-Tonge en de hobbyschapen staan hier bij de boerderij. Van 15 juni tot 15 februari mag ik hiernaast langs de kreek begrazen. Dan staan de schapen echt aan huis, dat is heel fijn. Ik vind plekken door te kijken bij waterschappen, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten, of bij verschillende projecten. Een tijdje geleden deed ik een oproep op Facebook. Die levert best veel reacties op. Ik leef van begrazingsprojecten. Het is echt overwinteren tot maart, als het gras weer begint te groeien.”

Ing ging eens kijken bij een schaapsherder en het werk sprak haar aan. “Wat is dít leuk, dacht ik. In 2011 ben ik een dag in de week voor een herder gaan werken. Daarnaast had ik een administratieve functie in de zorg. In 2013 ben ik voor mezelf begonnen. Ik verhuurde mezelf samen met mijn honden voor opdrachten door heel Nederland. Twee jaar later startte ik met mijn eigen kudde. Anna en Elsa waren de eersten. Het begon met een weitje schapen. Ik had ze voornamelijk voor de honden, om te kunnen trainen.”

Hoeden in de duinen

Door de jaren heen bouwde Ing haar eenmansbedrijf voor begrazingsprojecten op. "Ik heb 160 schapen, zes verschillende rassen. De Drentse heideschapen, de Skuddes, vormen het grootste koppel. Apart doe ik met hen natuurbegrazing. De Swifters en Coburger Fuchs gebruik ik voor kleinschalige wei/dijkbegrazing. De zeven Racka’s, Hongaarse schapen, heb ik puur voor hun vachten en dan nog de hobbyschapen, de Walliser Schwarznase schapen."

“In mei begin ik weer met het hoeden in de Haagse duinen, dat doe ik al jaren. Dan ga ik de hele dag op pad met de kudde en ben ik bezig met netten zetten, waar de schapen ’s nachts tussen staan. Het is heerlijk om daar te lopen. Het project duurt vijf maanden, in het voor- en najaar. In de zomermaanden ben ik zes tot acht weken vrij van het hoedproject, maar het werk gaat natuurlijk gewoon door."

Schapen drijven als teambuilding

Ing geeft ook workshops teambuilding schapendrijven voor bedrijven. “Heel leuk om te doen. Het gaat daarbij om samenwerking en communicatie. Het is grappig om te zien dat een directeur meestal de schaapherder wil zijn en voorop wil lopen, en dan wordt het bijna altijd een geschreeuw en gedoe door elkaar heen. Als ik het dan met de hond overneem, vraag ik: horen jullie mij schreeuwen? Zien jullie mij rennen? Je kan ook op een non-verbale manier communiceren. Het gaat erom in contact te blijven met elkaar. Dan laat ik ze elkaar een hand geven en zo achter de schapen lopen. Het is mooi om te zien dat het aan het eind toch lukt om als team de kudde te drijven.”

Zwaar werk

Ing leeft haar meisjesdroom, al is het hard werken. “Nu ik op een boerderij woon en schaapherder ben, denk ik soms: wow, dit is best zwaar. Veel sjouwen, met dertigliter-vaten, schapen tillen en scheren; zelfs wolvilten is zwaar. Maar dat laatste vind ik onwijs leuk en daar ga ik toch weer mee beginnen. Ik wil weer vachten gaan maken in opdracht en workshops vachtvilten geven. Er is wol in allerlei kleurverandering en de vachten zijn van geschoren schapen. Dus je hebt geen dood schaap op je bank liggen."

Geen lamsrack meer

“Verder vind ik het leuk om stagiaires te begeleiden. Vanwege hun liefde voor dieren, maar ook om te laten zien dat dieren niet zomaar dieren zijn. Niemand hoeft van mij vegetariër te worden, hoor. Maar zelf kook ik niet meer met vlees. Mijn vriend was niet gewend om vegetarisch te eten. Op onze eerste date gingen we uit eten en ik vermeed naar zijn bord te kijken, want hij had lamsrack besteld, zijn lievelingsmaaltje. Terwijl ik lammetjes in mijn tuin had lopen!”

“Later heeft hij eens geholpen met lammeren op de wagen te zetten voor de handel. Die komen bij de slacht terecht. Daarna zei hij: dit gaan we nooit meer doen. We besloten de kudde alleen uit te breiden naar wat nodig is voor de projecten. De ramlammeren hebben we laten castreren. Een gecastreerde ram noem je dan een hamel. Ik fok dus niet (meer) voor de vlees consumptie. Dat is een bewuste keuze."

Uitdagingen voor de toekomst

Wat dit werk zo leuk maakt? “De samenwerking met mijn honden en de schapen als hoog sensitieve kudde dieren is een geweldige combi. En het altijd buiten in de natuur zijn. Er zijn ook uitdagingen, want het wordt er niet gemakkelijker op om werk te krijgen. Er zijn veel regels. Subsidies zijn er af. We hebben het allemaal over vergroenen en milieuvriendelijk zijn, maar eigenlijk heeft de overheid er niets voor over. Ik houd mijn schapen op ambachtelijke wijze en ik wil echt iets bijdragen aan de biodiversiteit van een landschap. Het begrazen met schapen geeft zoveel meer dan het klakkeloos maaien van gras."

“We hebben hier nog geen last van de wolf. Maar daar maak ik me wel zorgen over. De provincie Zuid-Holland geeft geen subsidie om het hekwerk aan te passen. Ik heb al hogere netten, maar wolfwerende netten schijnen één meter twintig te zijn, al vraag ik me af of dat hoog genoeg is. En het is bijna niet te doen om die te verzetten vanwege het gewicht.”

Tevreden werknemers

“Hoe lang ik nog doorga met dit werk? Weet ik niet. Het is een manier van leven, nu al zo lang. Ik wil en weet niet anders. We kunnen niet zomaar de deur uit. Het verzorgen van de dieren hoort erbij. Een schaapskudde heb je niet zomaar. We zijn altijd bezig met het beheren en gezond houden van de kudde, en zorgen dat ze genoeg te grazen hebben. De schapen zijn mijn werknemers en ik wil dat die het naar hun zin hebben, zodat ze hun werk goed kunnen blijven doen.”

Dit is een interview van de serie ‘In de schoenen van...’, waarin mensen meer vertellen over hun beroep. Hoe ziet hun werkweek er uit en wat maakt hun werk zo uitdagend? De interviews worden ook geplaatst op Eilanden-Nieuws Extra. Bent u ook enthousiast over uw beroep? Laat het ons dan weten via redactie@eilandennieuws.nl en wie weet nemen we contact met u op voor een interview.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen