Tim Keller en het calvinisme

Laten we eens nagaan wat in hem zo boeide, maar ook hoe diepgaand zijn calvinisme was.

Tim Keller was in eerste instantie docent praktische theologie aan een behoudende theologische opleiding in Amerika, Westminster Theological Seminary. Algauw vertrok hij naar New York om zijn lessen in praktijk te brengen. Hij werd kerkplanter in een volkomen geseculariseerde omgeving. Daar probeerde hij aansluiting te zoeken bij de vragen van de moderne mens. Hij gebruikte eigentijdse woorden, kwam met een geordend verhaal, en was op de hoogte van wat er speelde in de samenleving. Een mix die velen vandaag aanspreekt.

Timothy J. Keller groeide op in Pennsylvania in een luthers gezin. Toen de Lutherse Kerk moderniseerde, ging zijn familie over naar een meer behoudende methodistenkerk. De vooropleiding van zijn studie volgde hij aan de liberale Bucknell-universiteit, waar hij de band met de eenvoudige vroomheid van zijn familie kwijtraakte. De zwarte dominee Martin Luther King veroverde vele jonge harten door zijn maatschappijkritische boodschap. Ook Tim werd erdoor meegesleept.

Hinken op twee gedachten

Keller zette echter de studie theologie voort aan het behoudende Westminster Theological Seminary. Hier ontmoette hij zijn vrouw Kathy. Zij was afkomstig uit een presbyteriaans milieu en introduceerde bij hem klassiek gereformeerde schrijvers als Jonathan Edwards, maar ook de apologeet C.S. Lewis (1898-1963). Beide auteurs zouden Keller diepgaand beïnvloeden. Hij sloot zich na zijn huwelijk aan bij de presbyteriaanse kerk van zijn vrouw. Toch bleef er een hinken op twee gedachten.

Deze dubbelheid werd sterker nadat hij voorganger werd in New York. Keller ontdekte dat de wereld groter was dan de presbyteriaanse kerk. In deze jaren kreeg hij schildklierkanker en stond hem de dood voor ogen. In de stille uren op zijn ziekbed werd hij erg aangesproken door een boek over de opstanding van Christus door Tom Wright. Hiermee sloeg Keller een zijweg in, of liever een dwaalweg. De kanker werd goed behandeld en Keller kon weer terug naar zijn arbeidsveld in New York. Maar de koers van zijn ambtsbediening was gezet, met vele elementen die het klassieke calvinisme vreemd zijn zoals: openheid voor de moderne cultuur, een maatschappijkritische opstelling en het theïstisch evolutionisme.

Gereformeerd of modern?

De verschillende theologen die voorbijkwamen, hebben zich door de opvattingen van Keller heen geweven, zoals C.S. Lewis en Tom Wright. Daardoor zijn vreemde elementen binnengedrongen in zijn gereformeerde denken. Wezenlijke zaken, zoals de verdorvenheid van de mens, de eis van Gods rechtvaardigheid en het onwederstandelijke werk van de Heilige Geest, komen nauwelijks aan de orde. Ook missen we bij Keller een ander kenmerkend aspect van Calvijn, namelijk om als pelgrim in deze wereld te leven. Keller zocht in het christen-zijn juist een intense betrokkenheid op de hedendaagse cultuur, wat we eerder ook bij Kuyper zagen met zijn ‘cultuurmandaat’ en later bij Karl Barth. Het heeft in deze kringen het vreemdelingschap doen vergeten. Keller hield wel vast aan de grote kernen van het christelijk geloof zoals de Drie-eenheid, de Godheid van Christus en de opstanding. Toch maakt dat zijn belijden nog niet gereformeerd.

Alle dwalingen beginnen meestal met het niet ernstig genoeg nemen van de zonde en de gevolgen ervan. Wanneer de bazuin van Gods wet niet helder geblazen wordt, verzwakt de boodschap van het Evangelie. Dat werkt in alles door. Daarbij komt de aanvaarding van de theïstische evolutie met alle gevolgen van dien voor de Schrift- en inspiratieleer. Daarom kan hij onze gids niet zijn.

Ik schrijf dit in het besef dat Keller New York, op zijn eigen wijze, terugriep naar de Bijbelse boodschap. Toch raad ik vooral ook onze jonge mensen aan om evenals de christenen van Berea dat deden de Schriften te onderzoeken ‘of deze dingen alzo waren’ (Hand. 17:11).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen