Bijbelwetenschappen

Terwijl Mohr Siebeck de originele Duitstalige uitgave van de oudtestamentische theologie van Konrad Schmid uitgaf, verscheen gelijktijdig bij Eerdmans een Engelse vertaling. In de oudtestamentische wetenschap werd lange tijd de theologie van het Oude Testament als de kroon van de discipline gezien. Echter, er bestaat zeker de afgelopen decennia veel verschil van inzicht over het antwoord op de vraag hoe men een theologie van het Oude Testament moet opzetten. Schmid verduidelijkt eerst de historische conceptie van de theologie die op het Oude Testament, dat hij ook als de Hebreeuwse Bijbel kan aanduiden, wordt toegepast. De auteur geeft een overzicht van de theologische geschiedenis van het Oude Testament, evenals een thematisch georiënteerde en historisch complexe uiteenzetting van belangrijke thema’s van de theologie van het Oude Testament. In zijn optiek kan eigenlijk beter het meervoud theologieën worden gebruikt, omdat niet de goddelijke maar menselijke oorsprong van de boeken van het Oude Testament uitgangspunt is.

Schmid gaat ervan uit dat een groot deel van het oudtestamentische tekstmateriaal uit de ballingschap of na-exilische tijd stamt. Het zelfgetuigenis van de teksten over hun datering heeft bij hem geen echte plaats. Jammer is dat hij helemaal niet in gesprek gaat met oudtestamentici die meerdere oudtestamentische teksten als veel ouder zien. Als het gaat om de geschiedenis van de val van de mens zoals verteld in Genesis 3, meent Schmid dat het eten van de boom van kennis van goed en kwaad als een onontkoombare gebeurtenis moet worden gezien. Alleen zo kon de mens tot ontplooiing komen. Deze benadering doet bepaald geen recht aan de tekst zelf. In ons eigen land gingen Beek en Vriezen hier een andere en naar mijn overtuiging een betere weg.

Bijval verdient zijn veel positievere benadering van de betekenis van de oudtestamentische offerdienst dan lange tijd in de oudtestamentische wetenschap gebruikelijk is geweest. Terecht geeft hij aan dat de offerdienst als een genadige gave van God aan Israël moet worden gezien. Van belang is ook zijn constatering dat de wetgeving in Israël vooral als descriptief moet worden gezien. De casuïstieke bepalingen geven een richting aan, maar zijn geen onderdeel van een onveranderlijk rechtboek. Schmid verbindt de canoniciteit van de boeken van het Oude Testament niet met de inhoud van die boeken zelf maar met het liturgisch gebruik ervan. Dat verklaart ook dat zijn studie uitloopt op een hoofdstuk over de Hebreeuwse Bijbel en het jodendom en het Oude Testament en het christendom. De vraag of het rabbinale jodendom dan wel de christelijke kerk het Oude Testament op de juiste wijze verstaat, kan met de benadering van Schmid feitelijk niet meer worden beantwoord. Overigens constateert de auteur terecht dat het Oude Testament de Bijbel van de eerste christenen was.

De studie van Schmid geeft inzicht hoe de theologie van het Oude Testament in een niet onbelangrijk deel van de oudtestamenti-sche wetenschap functioneert. Zijn historisch overzicht van zowel de begrippen theologie, bijbelse theologie als theologie van het Oude Testament zijn waardevol. Echter, omdat geen recht wordt gedaan aan de innerlijke eenheid van het Oude Testament draagt deze studie veel minder bij aan een beter verstaan van de theologische boodschap van het Oude Testament.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen