Pneumatische Psychiatrie

Achtergrond

De titel zal de lezer niet bekend zijn. Ik gebruikte deze uitdrukking onlangs in een preek. Laat ik iets mogen vertellen over hoe ik ertoe kwam deze uitdrukking aan de gemeente voor te houden.

De preek ging over Psalm 139. Een prachtig lied, waarin de almacht, de alwetendheid en de alomtegenwoordigheid van God bezongen wordt.

De dichter, David, is diep onder de indruk van God, de Schepper en Onderhouder van ons leven. In het middengedeelte, vers 13­16, beschrijft hij het begin van zijn leven in de moederschoot. Een passage die in de discussie over abortus dikwijls ter sprake komt.

De kern

De kern van mijn preek waren de verzen aan het begin en aan het einde van de Psalm, 'HEERE! Gij doorgrondt en kent mij." Die uitdrukking komt aan het slot weer terug. In vers 1 is zij een belijdenis, in vers 23 is zij een bede: "Doorgrond mij, o God! en ken mijn hart".

Merkwaardige volgorde

Dat is een merkwaardige volgorde. Wij zijn geneigd de bede voorop te zetten, om daarna de belijdenis te verwoorden. De dichter van de Psalm gaat anders te werk. Hij kent God in Zijn barmhartigheid, genade en goedertierenheid als HLERE, de Ckid vati het verbond (Psalm 145:8) en ook in Zijn alwetendheid, almacht en alomtegenwoordigheid.

Hij is van de daden en de gedachten van zijn God diep onder de indruk. Hij zegt dat ook heel eerlijk: De kennis is mij te wonderbaar, zij is hoog, ik kan er niet bij (vers 6). De ootmoedige verwondering van een gelovige dichter uit het Oude Testament, over het wezen en de werken van God.

De bede aan het slot

En dan het slot van de Psalm: Doorgrond mij, o God! en ken mijn hart; beproef mij, en ken mijn gedachten.

David onttrekt zich niet aan het oog en het oordeel van God. Hij onderwerpt zich aan de kennende blik van deze almachtige God. Hij vlucht niet voor Hem weg, maar hij vraagt juist of de Heere hem wil kennen. Hij gebruikt het werkwoord beproeven. Dat wil zoveel zeggen als: toetsen, op de weegschaal leggen en zijn hart helemaal openleggen en eerlijk maken ­ voor het aangezicht van zijn God.

Dat wordt prachtig uitgedrukt in het slotvers: En zie of bij mij een schadelijke weg zij; en leid mij op de eeuwige weg.

In deze bede vraagt David of de Heere heel zijn hart en leven open wil leggen. Hij wil niets voor God onbeleden laten of verborgen houden. Alles moet aan het licht komen en open en bloot voor God uitgezegd worden.

Wij weten wel gebeurtenissen uit Davids leven waaraan hij zal gedacht hebben: overspel met Bathseba, de moord op Uria ei\ andere zonden. Lees Psalm 51 er op na.

David wordt eerlijk gemaakt voor God. Hij wil en kan neits verzwijgen of verborgen houden van wat hij tegen God en mensen misdaan heeft.

Zijn zonden staan hem voor ogen, evenzeer als God er van af weet. God, de Alwetende, de Almachtige en Alomtegenwoordige!

Eerlijk gemaakt

Mag ik het eens zo zeggen: David wil met God in het reine komen, eerlijk en oprecht uitzeggen wat hij misdaan heeft en wat hij voor anderen geprobeerd heeft verborgen te houden. Hij wil daar door God aan ontdekt worden. Het moet aan de dag komen. Dan moet het als schuld beleden worden. Ik noemde dat zojuist: eerlijk gemaakt worden voor God.

Hij vraagt de HEERE hem duidelijk te maken welke heilloze, schadelijke weg hij gegaan is in zijn leven.

In dit verband gebruikte ik de uitdrukking pneumatische psychiatrie.

Ik bedoel ermee: dat de Heilige Geest al het verborgen, verdrongen kwaad naar boven haalt en aan het licht brengt. En dat een mens die zo door Gods Geest wordt bewerkt, het niet langer kan verzwijgen of ontkennen. Niet langer de zonde (zelfs van lang geleden) kan wegduwen. Een mens kan er dan niet langer aan voorbijgegaan of overheen leven. Je kunt dan niet langer voor Gods aangezicht verstoppertje spelen met jezelf

De zonde moet uitgezegd en voor Gods aangezicht neergelegd worden. David kent de listigheid, ja de arglistigheid van een mensenhart. Het kwaad van het verleden toedekken, goedpraten of op zijn minst voor God verborgen (willen) houden. Dat lukt hem niet langer.

Het moet uitgezegd worden, helder, en voor God neergelegd worden.

Over de titel

In dit verband gebruikte ik de uitdrukking pneumatische psychiatrie.

In Van Dale lees ik als omschrijving van psychiatrie: medisch specialisme dat zich richt op psychische stoornisien.

Pneumatische psychiatrie /OU ik willen omschrijven als het werk van de Heilige Geest met het oog op psychische stoornissen, in zoverre die gevolg zijn van verzwegen en verdrongen zonden. Ofschoon een mens dat niet wil erkennen, gaat. hij daar onderdoor. Hij lijdt eronder. Hij lijdt eraan. Wat is het een voorrecht om het verdrongen verleden ­ van vroeger of van onlangs ­ voor God uit te spreken?

Het is de Geest van God, van genade, die ons ertoe brengt om dat verdrongene (hoe complex het ook geweest is) voor God uit te zeggen.

Er zijn situaties waarin het een mens een consult bij de psychiater kan besparen.

Misschien dat de hulp van een goede pastor de plaats van de psychiater kan innemen.

Prachtig is die oprechte bede: Zie of bij mij een schadelijke weg is (geweest) en leid mij op de eeuwige weg. Dat is de weg van het eeuwige leven, achter Jezus aan, de weg naar het Vaderhuis.

Hebt u de heilzame werking van deze pneumatische psychiatrie wel eens gezocht?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen