Vijftig jaar geleden waren op het eiland ook confessionele dominees

Predikanten van laatstgenoemde richting werden in sommige gemeenten bij voorkeur beroepen. Niet door een overheersende minderheid, maar conform de „ligging" der gemeente.

Deze ligging heeft zich de laatste halve eeuw sterker naar rechts „bewogen". Ongetwijfeld droeg daartoe bij het werk van de Gereformeerde Bond. De mogelijkheden om predikanten en candidaten van die richting te beroepen werden daardoor groter. Ook heeft stellig de samenbundeling van de Gereformeerde Gemeenten invloed gehad op de accenten in de Hervormde Kerk.

Onlangs bladerden wij in de kerkelijke pers van de jaren 1897 en 1898. Bij het beroepingsnieuws uit die jaren, kwamen ook enkele gemeenten van het eiland naar voren, want er waren toentertijd enige vacatures. In augustus 1897 beriep men te Stad

In augustus 1897 beriep men te Stad aan 't Haringvliet dr. E. J. W. Posthumus Meyjes te Heinenoord. Deze jonge predikant stond toen twee jaar in zijn eerste gemeente. Stad aan 't Haringvliet was de eerste van 26(!) gemeenten die hem beriepen. Eind 1898 nam dr Posthumus Meyjes het beroep naar Middelburg aan.

De beroepen dominee was een typisch vertegenwoordiger van de Confessionele richting. Tegenwoordig noemt men dat gemakshalve wel eens „oud-confessioneel" omdat de geestesrichting zich ook in deze kring heeft gewijzigd. De „nieuwere confessionelen" staan sterk onder invloed van Karl Barth.

In dezelfde maand augustus beriep men dr. Posthumus Meyjes te Stellendam, in december van dat jaar te Ouddorp en in februari 1898 te Dirksland. Voor alle vier beroepen bedankte hij. Onder de overige gemeenten, die hem beriepen waren typische „bondsgemeenten" als Loon op Zand, Bleiswijk, Nieuwerkerk a. d. IJssel, Harderwijk, en Huizen, maar ook confessioneel getinte gemeenten als Rijsoord, Streefkerk, Maasdam, Jutphaas, Alphen a. d. Rijn, IJsselmond en Apeldoorn.

Toen Posthumus Meyjes candidaat was, kreeg hij ook beroepen. uit gemeenten van diverse structuur. Merk- «waardig dat het gereformeerde Renswoude het confessionele Dreischor, zowel als thans vrijzinnege gemeenten als Boyl en Zwartewaal hem beriepen.

Geliefde voorganger

Dr. Posthumus Meyjes heeft maar drie jaar in Middelburg gestaan. Toen ging hij naar Den Haag, waar hij to zijn emeritaat is gebleven. In 1949 overleed hij. Het is niet overdreven om te zeggen, dat met hem een van de laatste ouderwetse kanselredenaars ten grave daalde.

Posthumus Meyjes was niet alleen een sierlijke figuur om te zien, een aristocratische gestalte, die ogenblikkelijk overal als dominee herkend werd hij was ook een man met opvallende kanselgaven. Zijn stem klonk als ee klok. Wel had hij de ouderwetse preektoon, de domineesgalm, die veel predikanten eigen was, welke week in week uit de protestantsekerken moesten preken (geluidsversterkers waren destijds overbodig!), maar wie hieraan gewend was, vond dat beslist niet hinderlijk. Het gebed van Claus Harms „Here,

Het gebed van Claus Harms „Here, geef mij alles wat U wilt, maar laat me nooit voor lege banken staan", behoefde Posthumus Meyjes nooit te bidden — ofschoon hij heel veel bad — want hij stond altijd voor volle kerken; dit bleef zo tot aan zijn emeritaat in 1939.

Wanneer wij nu nagaan waarom men deze figuur op Flakkee beriep — in latere jaren zou hij er geen kans meer gemaakt hebben — dan vallen een paar opmerkingen in zijn levensbeschrijving ons terstond in het oog. Amper een jaar te Heinenoord pre

Amper een jaar te Heinenoord predikant, werd Posthumus Meyjes door een ernstige longziekte aangetast. Voor zijn geloofsleven had dat grote invloed. Als een ander man begon hij na vier maanden opnieuw zijn arbeid in die gemeente. „Het is mij goed verdrukt te zijn geweest", zei hij.

Toch had zijn prediking een blijmoedige ondertoon. Een collega van een andere kerk vroeg hem eens: „Leeft gij nu altijd op de hoogten? Zijt gij we eens met Heman, de Ezrahiet benauwd en doodbrakende geweest?" (Ps. 88). Ds Meyjes antwoordde: „Ik heb niet te verkondigen mijn ellende, maar Gods verlossing in Christus Jezus, die mi als Habakuk, op zijn hoogten stelt en die onze voeten maakt als die der hinden". De predikant van Posthumus Meyjes

De predikant van Posthumus Meyjes trok zeer bepaald het volk, dat uit de beginselen van het gereformeerd protestantisme leefde. De godsdienstonderwijzer A. Weenink, die hem lang meemaakte, schreef indertijd: „Dat volk had hij lief. Hoe kon hij glunderen als hij mij vertelde, dat een jongen op de catechisatie gekomen was, die elders „de dubbele Hellenbroek" reeds achter de rug had. Naar deze mensen ging zijn hart uit". Daarom was hij zeer verkleefd aan de oude vaderlandse kerk. Maar kerkistisch kon men hem niet noemen. Studenten van de Theologische School der Chr. Geref. kerkken, die toen te Rijswijk gevestigd was bezochten bij voorkeur zijn weekbeurten omdat er van zijn prediking veel viel op te steken. Naar een ander getuigenis had in de

Naar een ander getuigenis had in de prediking van dr. Posthumus Meyjes, die enthousiast was maar gegrond op Schrift en belijdenis, het bevindelijke element een verantwoorde en gezond plaats. Aan de hand van deze gegevens, valt

Aan de hand van deze gegevens, valt het niet moeilijk om te begrijpen waarom Stad aan 't Haringvliet, Stellendam, Ouddorp en Dirksland een poging hebben gedaan om deze prediker op he eiland te krijgen.

H. de J.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen