Ds. J. Roos, De nederigen vertroost, deel 1

Deze week is het eerste deel verschenen van de verklaring van de Heidelbergse Catechismus van onze geliefde vriend en broeder ds. J. Roos. In dit deel staan de preken over de eerste 26 zondagen van ons catechetisch leerboek. Het tweede deel zal Deo Volente de eerste helft van volgend jaar uitkomen.

De Heidelbergse Catechismus is onder ons nog steeds het meest

bekende belijdenisgeschrift. De bekende dr. Kohlbrugge beschouwde dit geschrift als een kostbaar geschenk aan Gods kerk dat in alles overeenstemt met Gods Woord. Het is van groot belang dat de Catechismus jaarlijks in haar geheel wordt behandeld opdat de gemeente gegrond wordt in de gereformeerde waarheid.

In herhaling ligt immers de kracht. Niet voor niets heeft de Dordtse Synode van 1618/19 uitgesproken dat de Catechismus gepreekt moet worden in de “namiddagdiensten”.

Misschien vraagt u: ‘Zijn er nog niet genoeg catechismusverklaringen?’ Zeker, er zijn tal van catechismusverklaringen verschenen, in vroeger eeuwen, maar ook hedendaagse predikanten hebben veelal een poging gedaan hun licht over de oude Heidelberger te laten schijnen. Het lijkt mij goed dat vacante gemeenten de uitleg van de Catechismus te horen krijgen met de nodige variatie. Niet alleen oude verklaringen, maar ook niet alleen hedendaagse. Er mag afwisseling zijn. De waarheid van Gods Woord en de inhoud van de Heidelbergse Catechismus zijn niet veranderd. Maar de tijden veranderen wel, en iedere tijd brengt zijn eigen omstandigheden mee. Daarom is het een goede zaak dat de kerkenraden uit meerdere catechismusverklaringen een keus kunnen maken. Iedere verklaarder heeft zijn eigen stijl en accenten.

De verklaring van onze broeder Roos is, zoals we hem ook kennen uit zijn preken, voluit Christo-centrisch. In alle preken staat Christus, het nimmer vermoeiende Thema centraal. Ook voor zijn eigen ziel waren de catechismuspreken menigmaal tot profijt. Voortdurend wijst hij erop dat er plaats gemaakt moet worden voor Christus. Onze broeder grondt de leerstukken op Gods Woord en verklaart deze op een beeldende en eenvoudige manier zodat ook kinderen het kunnen begrijpen. Ook in deze tijd, waarin allerlei wind van leer waait en bedekt of openlijk de onder ons beleden waarheden worden aangevochten met als argument dat alleen Gods Woord telt. Deze verklaring bewijst opnieuw dat de Heidelbergse Catechismus gegrond is op de Heilige Schrift.

Door de hele verklaring heen wordt op een pastorale wijze aangegeven hoe de waarheid die naar de godzaligheid is bevindelijk wordt beleefd in het hart van Gods kinderen. Als we de Waarheid niet persoonlijk door Gods Geest leren kennen in het hart, wat baat ons verstandelijke kennis alleen? Ook de manier hoe de Heere verloren zondaars opzoekt en Zijn kinderen onderwijst, leidt, en Christus Zich verder openbaart en verklaart, wordt uitvoerig en op een eenvoudige wijze toegelicht. Is dit niet juist tot bemoediging van een arm en bestreden volk, dat zichzelf niet kan verklaren, dat zij in Gods Woord verklaard liggen? Maar ook voor een meer geoefend volk dat in zichzelf steeds armer wordt en in een weg van afbraak en heiligmaking steeds meer de Heere nodig krijgt.

In iedere preek worden de onbekeerden indringend aangesproken en erop gewezen hoe ontzaglijk arm en ongelukkig een mens van nature is en wat het zal zijn om zo de eeuwigheid te moeten aandoen. Maar er wordt ook gewezen op het Lam Gods, Dat de zonde der wereld wegneemt. ‘Het goede, het beste nieuws is u voorgesteld. Wat doet u met dit blijde nieuws? Legt u het naast u neer? Stopt u uw oren ervoor toe? Het wordt zo nauw aan uw hart gelegd. Als u op zo’n grote zaligheid geen acht slaat, als u Christus blijft verachten en het Woord naast u neerlegt, zal het Tyrus en Sidon verdraaglijker zijn in de dag des oordeels dan ulieden. Haast u, spoed u, jongeren en ouderen, om uws levens wil.’

Ds. Roos duidt onze beproefde gereformeerde waarheid voor de lezer van vandaag. Hij gaat uitvoerig in op satans aanslagen in onze tijd. ‘Alles is op drift. Dagelijks worden niet alleen jongeren, maar ook ouderen door moderne media, vrienden of anderen, overspoeld met allerlei meningen die in strijd zijn met Gods Woord.’

Meer en meer horen we, ook in onze gemeenten, dat de weg die de Heidelbergse Catechismus ons voorhoudt één van de wegen is die tot Christus leidt. Dit is tot groot verdriet van onze broeder. Verwijzend naar Wilhelmus à Brakel schrijft hij: ‘Velen stellen heden ten dage wat à Brakel ‘uitzonderingen’ noemt als Gods gewone weg voor, en wat hij ‘Gods gewone weg’ noemt, wordt uitgelegd als een ‘uitzondering’. We vrezen dat velen zich daardoor bewust of onbewust op drijfzand begeven en in groot gevaar verkeren! We willen voorzichtig zijn in ons oordeel, maar we geloven wel met grote zekerheid dat Jezus als Zaligmaker alleen waarde krijgt voor hen die hun rampzaligheid hebben ingeleefd.’

Nog enkele zaken uit deze bijzondere verklaring wil ik onder de aandacht brengen. Het vrije soevereine welbehagen is voor velen een aanstoot. Andere vinden er een aanleiding in om tot dode lijdelijkheid te vervallen. Onze broeder schrijft: ‘Als er over de verkiezing, over het Goddelijke welbehagen van eeuwigheid wordt gesproken, mag u níet lijdelijk zijn of moedeloos of boos worden. Wij mogen nooit werken met hetgeen verborgen is, want: De verborgen dingen zijn voor den HEERE onzen God, maar de geopenbaarde zijn voor ons en voor onze kinderen tot in eeuwigheid (Deut. 29:29). Als er over de verkiezing wordt gesproken, kan dit een aanstoot zijn. Als het over tijdelijke dingen en belangen gaat, denken we niet na, of iets wel of niet in Gods raad is besloten. Dan doen we, wat we denken te moeten doen.’

Ook wordt in onze tijd steeds meer getwijfeld aan de standen in het genadeleven. Broeder Roos gaat op de ‘standen’ in als hij heeft gesproken over de grote weldaad van de bewustheid van vergeving van zonden. ‘We lezen in Gods Woord van zuigelingen. Dat waren de discipelen, voordat Christus uit de doden was opgestaan. De apostel Johannes spreekt ook van kinderen, jongelingen en vaders. We lezen van lammetjes en schapen, van gekrookte rieten en rokende vlaswieken’.

De titel van deze uitzonderlijke Catechismusverklaring is “De ne - derigen vertroost”. Dat dit een passende titel is blijkt ook uit de vele aanhalingen uit de berijmde en onberijmde psalmen. En wordt niet juist het psalmenboek de ‘geestelijke apotheek’ van de Kerk genoemd? We bevelen deze uitgave van harte aan voor persoonlijk gebruik en voor gebruik in de leesdiensten.

De Heere zegene zo het woord van onze geliefde broeder ds. Roos. We besluiten met de wens van de verklaarder in het Woord vooraf: ‘We hopen van harte dat deze verklaring voor persoonlijk gebruik en voor de leesdiensten het middel mag zijn om zondaars op het diepst te vernederen en nederigen op het allerbondigst te vertroosten.’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen