Vergeestelijken

Naar onze mening

De beide vraagstellers die hierover een vraag (met toelichting) stuurden, kunnen we kortweg melden dat het nóóit mag. Vergeestelijken of allegorese is een kwaal die alle eeuwen door de kop opsteekt. Men meende de ‘waar­ heid achter de waarheid’ te moeten zoeken en een ‘diepere laag’ in de tekst van Gods heilig Woord te ontdekken. Bekende voorbeelden zijn de duiding van de vijf stenen die David opraapte in de strijd met Goliath, de twee penningen uit de gelijkenis die de barm­ hartige Samaritaan gaf aan de waard van de herberg of de drie broden die de vriend met onverwacht bezoek wilde lenen. Vergeestelijken is dan de poging om van de vijf stenen bijvoorbeeld vijf geloofsdaden te maken. Of om de twee penningen te verbinden aan de beide heilige sacramenten en de drie broden te betrekken op de drie Goddelijke Personen.

Het verwijzen van de Bruidegom uit het Hooglied naar Christus is géén ver­ geestelijken. Het Bijbelboek Hooglied is zélf een allegorie die in beeldende taal het huwelijk beschrijft tussen Chris­ tus en Zijn bruidsgemeente. Getallen symbolisch uitleggen vanuit het laatste Bijbelboek, Openbaring, is juist omdat het behoort tot de zogenaamde apoca­ lyptische literatuur. En, om niet meer te noemen, de profeten hebben naast de eerste betekenis in hun dagen, vaak de heenwijzing naar de (toen nog) komende Christus in het vlees. Het gaat er dus om dat we bij de verkla­ ring van de Heilige Schrift niet spreken naar ‘onze mening’ maar nauwkeurig en biddend onderzoeken wat de zin en mening van het Woord van God zelf is. Het onderscheiden van de verschil­ lende stoffen (historisch, profetisch, apocalyptisch etc.) is daarbij een eerste vereiste.

Naar de Schriften

De geschiedenis van Esther geeft veel onderwijs en soms zijn er ook lijnen te trekken naar het genadeleven. Treffende vergelijkingen kunnen worden aan­ gewezen zonder de hele geschiedenis te gaan ‘vergeestelijken’. Zo moeten we ook de Bijbelboeken Jona en Ruth lezen. Het eerste doel van het Bijbel­ boek moet centraal staan en daarna mag er aandacht zijn voor méér onderwijs. Maar spreken over een diepere geestelijke laag mag niet zo ver gaan dat we verdwalen in allerlei ‘diepzinnige’ gedachten die geen recht doen aan het geheel van Gods Woord. Alles wat we denken of zeggen, moet naar de Schriften zijn.

Het is opmerkelijk dat er óók verschil is (en mag zijn!) rond de exegese van de Heilige Schrift. Vrijwel tever­ geefs zoekt men onder meer naar een verklaring van een oudvader rond het Bijbelboek Ruth… Maar in de afgelopen eeuw zijn er heel wat prekenseries gehouden en verschenen waarin vergelijkenderwijs de weg van een zondaar tot Christus getekend wordt onder de beelden van Ruth en Boaz. Sommige lijnen die getrokken worden zijn treffend, soms staan ze ook haaks op de (eenvoudige) uitleg van onze kanttekenaar. Ook dat laatste is natuurlijk niet het einde van alle tegenspraak, maar geeft wel te denken. Eén van de vraagstellers wees nog als voorbeeld op Jeremia 31 vers 8. We lezen daar: ‘Zie, Ik zal hen aan­ brengen uit het land van het noorden en zal hen vergaderen van de zijden der aarde; onder hen zullen zijn blinden en lammen, zwangeren en baren­ den tezamen; met een grote gemeente zullen zij herwaarts wederkomen’. Terecht mogen we hier spreken over de letterlijke verlossing uit Babel. Maar we ‘beroven’ de tekst van zijn betekenis als we niet instemmen met de kanttekening die wijst op de verlos­ sing uit de ‘geestelijke gevangenschap’. Dan krijgt het glans voor alle eeuwen: ‘Dat is, zelfs van de allerzwaksten zullen er optrekken van Babel licha­ melijk, en versta dit wijders geestelijk, beladen met zonden en zeer zwak’. Verstaat u, lezer, ook wat u leest?

Heb jij/hebt u ook een vraag?

Mogelijke vragen over onderwerpen binnen de doelstelling van De Saambinder kun jij/kunt u mailen naar ds. B. Labee of hem per post toezenden (zie colofon). Er volgt -zo mogelijk- altijd een reactie. Echter alleen als de redactie het waardevol acht voor de lezers, volgt een antwoord op jouw/uw vraag in een nummer van De Saambinder. Graag wel wat geduld. Er liggen nog tientallen vragen op een reactie te wachten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen