Waar het begon

Deze maand is het namelijk 450 jaar geleden dat de verschil- lende vluchtelingengemeenten samen met de afgevaardigden uit de door Alva bezette Nederlanden voor het eerst in een synodale vergadering samenkwa- men. Deze synode, die noodgedwongen over de grens werd gehouden, kan daarom beschouwd worden als het begin van de Gereformeerde Kerk in ons land. Daar werd ook de eerste kerkorde opgesteld. Sindsdien is er in het kerkelijk leven veel gepasseerd. Op de bijeenkomst in Apeldoorn werd vooral de nadruk gelegd op de verdeeldheid die inmiddels kenmer- kend is voor de gereformeerde gezindte. Dat is inderdaad een droevige zaak. Maar er werd wel lichtvaardig voorbijgegaan aan de hoofdoorzaak, namelijk dat lang niet alles gereformeerd is wat zich gere- formeerd noemt. Het hebben van dezelfde belijdenis betekent helaas nog niet dat men die op dezelfde manier leest en dat die op dezelfde manier functioneert.

In het oordeel Gods

Op de synode van Emden werd bewust afstand gehouden van de luthersen en de doopsgezinden, maar alle gereformeerden behoorden destijds tot één kerkverband. Veertig jaar later was de Gereformeerde Kerk echter diepgaand verdeeld over de leer van Arminius en zijn volgelingen.

De overheid wilde graag de vrede in de kerk bewaren, maar zij die aan de gere- formeerde belijdenis wilden vasthouden waren niet tot een compromis bereid. In de strijd om de predestinatie ging het immers om fundamentele zaken. Gomarus verklaarde dat hij met het gevoelen van de remonstranten in het oordeel Gods niet zou durven komen. Uiteindelijk werden in 1618 op de synode van Dordrecht de remonstranten uit de kerk gezet.

Theologische verdeeldheid

De huidige kerkelijke verdeeldheid in de brede gereformeerde gezindte is veelal een gevolg van een verdeeldheid op theo- logisch gebied: verdeeldheid over de leer of over het levensgedrag. De leer is geen onbelangrijke zaak. Er zijn punten waar- mee de kerk staat of valt. Ook als het gaat om de levenswandel zijn er fundamentele zaken op te sommen. Homoseksualiteit is een kwestie die kerken en christenen in onze tijd diepgaand verdeelt en tot kerkscheuringen kan leiden. Daar is ook principieel reden toe.

Bij het ontstaan van de Protestantse Kerk in Nederland in 2004 waren de bepa- lingen in de kerkorde over het zegenen van homoseksuele relaties voor tal van hervormd-gereformeerden een belang- rijke reden om niet mee te gaan.

De eenheid in de Christelijke Gerefor-meerde Kerken staat niet alleen onder druk vanwege de vrouwelijke ambtsdra- gers maar ook vanwege de aanvaarding van homoseksuele relaties. Zo worden in de gemeente Zwolle, die onlangs in het nieuws kwam door haar besluit over de bevestiging van vrouwelijke ambtsdragers, leden met een homoseksuele relatie aan het avondmaal toegelaten.

Een eeuw geleden zag ds. G.H. Kersten een groot gevaar in de leer van de Gerefor- meerde Kerken waar de veronderstelde wedergeboorte gemakkelijk leidde tot een lichtvaardig geloof. Daar ontbrak immers het bevindelijke element. ‘En daarom zingt en jubelt en dankt men op een wijze waar Gods volk niet bij kan en wij saâm onder het beslag van Gods Woord niet mede kunnen’, zo sprak hij in 1918 op de oprich- tingsvergadering van de SGP. Vandaar dat hij ook door het oprichten van eigen scholen de kinderen der gemeente wilde weg- houden van neo-gereformeerde invloeden.

Kerkmuren

Zo maken theologische en ethische verschillen kerkelijke eenheid vaak onmo- gelijk. De gemeente van de levende God is immers een pilaar en vastigheid (funda- ment) van de waarheid (1 Tim. 3:15). Maar helaas waren en zijn er ook kerkmuren die zonen van hetzelfde huis verdelen. Dat zou ons tot schuld moeten worden. Ds. G. Hoogerland heeft daar recent in zijn boek nog op gewezen.

Kerkelijke eenwording kan echter ook een verdere afval met zich meebrengen. De Gereformeerde Kerken vrijgemaakt en de Nederlands-gereformeerden zijn druk bezig om samen te gaan, maar dat proces leidt vooral tot een verdere afbraak van wat daar nog aan gereformeerde elementen aanwezig was. Zo komt er in de nieuwe kerk ruimte voor kinderen aan het avondmaal. En de binding aan de belijdenis staat inmiddels ter discussie. Zo gaat men de vroegere Gereformeerde Kerken achterna.

Een aantal christelijke gereformeerde kerken heeft al jarenlang nauwe contacten met de Nederlands-gereformeerden en tegenwoordig ook met vrijgemaakten. In verschillende plaatsen is er zelfs sprake van een volledige samensmelting.

Maar juist deze samenwerkingsgemeen- ten lopen voorop in het bevestigen van vrouwelijke ambtsdragers. Daar zijn de problemen begonnen waar de Christelijke Gereformeerde Kerken nu mee te kampen hebben. Vandaar dat men in de kring van Bewaar het Pand deze kerkelijke toenade- ring betreurt. En terecht.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen