Van loopgraaf naar loopbrug

Zolang de voor- en tegenstanders van abortus lijnrecht tegenover elkaar blijven staan en elkaar telkens betichten van ondeugdelijke of slechte motieven, zal het een discussie tussen doven blijven. Voor de een is abortus zondermeer een kostbaar verworven recht van de vrouw, voor de ander staat het buiten kijf dat het puur slecht is, want abortus is niets minder dan moord.

De voorstanders vinden abortus vanzelfsprekend. Het hoort volgens hen bij de ‘seksuele en reproductieve rechten’ van vrouwen, zodat de staat hen beschermt tegen een ongepland of ongewenst kind. Of tegen een illegale, vaak riskante abortus. Daarom pleiten zij voor het recht van iedere vrouw op toegang tot ‘veilige abortus’. Tegenstanders van abortus zeggen dan: wat is er nu precies ‘reproductief’ aan dit recht? Want bij elke abortus wordt er weer een kind minder geboren. De term ‘contraproductief recht’ zou passender zijn. En vanuit het gezichtspunt van het ongeboren kind moet je eerder van ‘destructief’ en ‘krom’ spreken.

Zeven vragen

Vooralsnog heeft het er alle schijn van dat voor- noch tegenstanders van abortus uit hun loopgraaf zullen komen. Wie voor is, zal nóóit tegen zijn. Wie tegen is, zal onder geen beding vóór zijn. Daarom volgen hier zeven vragen. Ter overweging.

1. Zou het écht zo zijn dat abortus de ideale en ook de enige uitweg is om het probleem van onbedoelde zwangerschappen op te lossen?

2. Is de ongeplande zwangerschap het echte probleem, of speelt er meer?

3. Maakt iedere onbedoeld zwangere vrouw serieus een weloverwogen en vrijwillige keuze? Of kan er ook sprake zijn van paniek en oefent haar omgeving druk op haar uit om voor een abortus te gaan?

4. En is het werkelijk waar dat conservatieve christenen enkel eropuit zijn om rechten van vrouwen af te pakken?

5. Of dat mánnen die tegen abortus zijn, dat standpunt alleen maar innemen, omdat ze dolgraag de macht en controle over vrouwen willen heroveren?

6. Waarom wordt een keuze voor abortus bij voorbaat toegejuicht – want het is een recht van de vrouw – terwijl er een klein mensenkindje het leven bij laat?

7. Waarom willen de voorvechters zo’n situatie niet eens tragisch noemen?

Om het begin van een beweging uit de loopgraaf te krijgen, is het nodig dat tegenstanders van abortus ook oog hebben voor de precaire situatie van de onbedoeld zwangere vrouw. Haar hulp bieden – wat gelukkig ook gebeurt! Illegale abortussen die op onveilige wijze worden uitgevoerd, zetten niet een, maar twee levens op het spel. Voorstanders van abortus zouden ook eens moeten nadenken over de vraag of het wel juist is om geheel voorbij te gaan aan de volledige rechteloosheid van het kwetsbare, nog niet geboren kind. En of het niet heel merkwaardig, zo niet misplaatst is om erg late abortussen te rechtvaardigen met beroep op de ‘seksuele rechten van de vrouw’. Hier speelt immers een heel andere, gevoelige kwestie.

Individuele autonomie of menselijke waardigheid

Ten slotte wil ik de spa nog dieper in de grond steken. Want in onze rechtsstaat berusten de rechten en vrijheden van eenieder op de menselijke waardigheid en het recht op leven. Waardigheid is inherent aan de menselijke persoon, zo staat het in de internationale verdragen. Je kunt die waardigheid respecteren of schenden, maar je kunt die niet per decreet toekennen of ontnemen. Ieder mens heeft waardigheid in gelijke mate, omdat elk mens een schepsel van God is. In dit licht is het merkwaardig dat volgens de abortuswet de vrouw wel deze waardigheid toekomt, maar het ongeboren kind niet, althans niet beneden de grens van 24 weken waarop het buiten de baarmoeder levensvatbaar is.

Voorstanders van abortus hoor ik niet of zelden over de waardigheid van de mens spreken. Wel hebben ze de mond vol over individuele autonomie en zelfbeschikking van de vrouw. Die krijgt voorrang, zeker wanneer de zwangerschap nog geen 24 weken heeft geduurd.

In tegenstelling tot de menselijke waardigheid, is zelfbeschikking niet gelijk voor ieder mens. Er zijn immers mensen die geheel of deels het vermogen missen om zelfstandig te handelen. Denk aan mensen die lijden aan een vorm van dementie. Of aan iemand die ten gevolge van een ongeval zwaar hersenletsel heeft opgelopen. Hun verminderde zelfbeschikking betekent niet dat zij zouden inleveren op hun menselijke waardigheid. Integendeel! Ouderen verdienen ons respect (zie het vijfde gebod).

Een loopbruggetje

Ook een pasgeboren baby is niet in staat tot zelfbeschikking. Daarmee zal iedereen instemmen. Ook weten we dat een pasgeborene in dit opzicht niet of nauwelijks verschilt van een nog niet geboren kindje. Toch geniet de pasgeborene wel volledige rechtsbescherming op grond van de menselijke waardigheid. Terwijl diezelfde baby een aantal weken eerder, binnen de baarmoeder, die bescherming moest ontberen. De meeste mensen zullen dit erg vreemd vinden. Het wringt met hun intuïtie en rechtsgevoel. En daarin hebben ze helemaal gelijk. De baarmoeder zou immers de veiligste plek op aarde moeten zijn!

Wanneer het denken vanuit de autonomie van de mens leidend wordt, komen kwetsbare mensen vroeger of later in de knel. Ze worden naar de rand van de samenleving geduwd, omdat ze minder productief zijn dan anderen die wel onafhankelijk en zelfredzaam zijn. Dat wil niemand, ongeacht of je nu voor of tegen abortus bent. Daarom is de menselijke waardigheid wél de basis van onze rechten en vrijheden en kan de zelfbeschikking dat níet zijn.

Mijn droom is dat voor- en tegenstanders van abortus op dit punt eens samen met elkaar in gesprek gaan. Misschien wordt er dan een begin gemaakt met de aanleg van een loopbruggetje over de loopgraven.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen