Voor(u) gelezen

100 jaar Titanic

Het verhaal van de Belgen en de NederlandersDirk Musschoot 2011, Uitgeverij Lannoo Hardcover, 264 pagina's, € 29,99 ISBN 9789020993059 Hoe laat je geschiedenis herleven? Journalist Dirk Musschoot doet een geslaagde poging in '100 jaar Titanic'. Hij weet de levens van de 27 Vlaamse en 3 Nederlandse opvarenden dichtbij te brengen. Van de Belgen overleefden zeven personen de scheepsramp, de Nederlanders kwamen allen om. Musschoot begint met een beschrijving van de bouw van het 'droomschip'. De naam Titanic werd ontleend aan de Griekse mythologie; een Titaan is een reusachtig persoon. De Engelse rederij White Star Line bouwde op de werf Harland & Wolff te Belfast aan het meesterstuk van 840 voet (270m) lang en 90 voet(28 m) breed. Aan boord waren zwembaden, een wintertuin vol bloemen en planten, turnzalen en restaurants.

Het schip stond bekend als 'onzinkbaar'. Een compleet orkest voer mee evenals personeel dat verantwoordelijk was voor het onderhoud en het poetsen van het zilverwerk en het glaswerk in de restaurants. Drie klassen reizigers konden een ticket aanschaffen voor een reis met het 'zeekasteel' naar de nieuwe wereld. Omdat de White Star Line goedkope

Omdat de White Star Line goedkopere tickets aanbood dan de toenmalige rederijen in bijvoorbeeld Antwerpen in Rotterdam kozen de Vlamingen en Nederlanders voor een ticket van de Engelse rederij. Elk van de reizigers had zijn of haar eigen reden om het vaderland te verlaten. Door middel van honderden authentieke illustraties, foto's, brieven, prenten en getuigenissen van overlevenden komen de Belgen en Nederlanders met hun levensverhaal heel dicht bij de lezer.

Als het ware reist de lezer met hen mee. Hierbij wordt steeds de historische context geschetst, zoals de slechte economische omstandigheden die een deel van de reizigers noopte elders een nieuw bestaan op te bouwen. Bijzonder tragisch is het verhaal van de familie Vanderplancke uit Zwevezele die in zijn geheel verdrinkt in de nacht van 14 op 15 april 2012. (Wat minder parlementair uitgedrukt

(Wat minder parlementair uitgedrukt op bladzijde 98; 'een hele familie naar de haaien.') Voor zover mogelijk volgt Musschoot de overlevende Vlamingen ook na aankomst in hun nieuwe vaderland.

Directeur, stoker en kok En wat te denken van al die mensen die mee zouden reizen met de Titanic maar afgewezen werden vanwege gezondheidsproblemen? Een 'velleke voor de ogen' (trachoom) redde menselijkerwijs gesproken het leven van een aantal Vlamingen. In Amerika was men vuurbang voor deze besmettelijke ziekte die begin 20e epidemische vormen had aangenomen. Hen werd de toegang tot de Titanic geweigerd, zij moesten wachten tot hun oogkwaal genezen was. Onder de Nederlandse opvarenden was jonkheer Johan George Reuchlin, de directeur van de Holland-Amerika lijn. Hij wilde de Titanic van dichtbij leren kennen. 'Zoveel als er in de maanden na de scheepsramp te doen was over de omgekomen directeur van de HoUand-Amerikalijn, zo weinig-helemaal niets eigenlijk- werd er gezegd over de dood van de twee andere Nederlanders.'( blz. 192) Zij waren aan boord gegaan om te werken; stoker Wessel van Brugge(38) uit Amsterdam en kok Hennie Bolhuis(27) uit Groningen. Musschoot besteedt aandacht aan de

rol van de pers in de Lage landen na de ramp met de Titanic. De Belgische en Nederlandse kranten hadden geen eigen verslaggevers in de Verenigde Staten of Groot-Brittannië en moesten het doen met de berichtgeving uit de telexmachine van persbureau Reuter. Zo berichtte nog op 16 april 'Het Volk' dat aUe passagiers van de Titanic waren gered. Op 17 april is de waarheid ook in de berichtgeving van de Leeuwarder Courant doorgedrongen; 'Uit Londen wordt bevestigd dat 1500 slachtoffers bij de ramp het leven verloren.'

Wisse en Royal Albert Hall Zondag 21 april werd er in de Nederlandse kerken aandacht besteed aan de scheepsramp. Ds. G. Wisse schreef de Leerrede 'De Titanic en de Ark', uitgesproken op 21 april 2012. Voor de omgekomen muzikanten van de Titanic werd een herdenkingsconcert gehouden in de Royal Albert Hall te Londen. Zo'n week na de scheepsramp begon ook de commercie rondom het gezonken schip op stoom te komen; mapjes met zes Titanic rouwkaarten, (vervalste) briefkaarten geschreven vanaf het reuzenschip, snel geschreven boeken en uiteindelijk de blockbusters, films met beroemdheden in de hoofdrol die een enorm kijkpubliek genereren, vinden ingang bij het pubhek. 'Komt, luistert naar mijn droef lied', het afsluitende hoofdstuk zet alle liederen, opgetekend door volkszangers e.d., rondom het einde van de Titanic op een rijtje. De geraadpleegde bronnen en de herkomst van de illustraties vormen de afsluiting van het boek. Een gedegen bronnenonderzoek gecombineerd met de vele authentieke illustraties resulteert in een boek dat een echte aanrader is voor degenen die zich willen verdiepen in dit trieste deel van de (scheepvaart-)geschiedenis. Dirk Musschoot (Gent, 1961) is journalist en schrijver.

Kate

Ineke Kraijo 2012, Uitgeverij Boekencentrum Paperback, 300 pagina's, € 14,90 ISBN 9789023994091 Kate O'Doherty woont met haar ouders in een eenvoudig pachtershuisje in het westen van Ierland. Tegen het decor van lieflijke groene heuvels en sappige weiden staat het schril contrast van de uitzichtloze armoede van Kate en haar ouders.

De vader van Kate werkt voor een rijke, Engelse landheer. Dit levert zo weinig op dat het gezin nauwelijks in leven weet te blijven. Pachtheer Harrison is onverbiddelijk; als de pacht niet op tijd betaald wordt halen zijn soldaten gewapend met een koevoet het pachtershuisje van de betreffende schuldenaar neer. Deze dreiging hangt ook de familie O'Doherty voortdurend boven het hoofd. Op een morgen komt de vader van Kate dronken thuis. In zijn dronkenschap mishandelt hij Kate's moeder die zwanger is. Dat is het einde van Kate's jeugd. "Kate houdt haar ogen strak gericht op een houtnerf in de essenhouten tafel, een grillige, donkerbruine scheur in het lichtere blad. Op tafel staat een klein, vurenhouten kistje, dat vader zelf witgelakt heeft. Vader heeft niet verteld hoe hij het kistje heeft betaald; hij zei alleen dat het voorlopig geregeld is." (blz. 48).

Ontroostbaar is Kate als na de dood van haar babybroertje ook haar moeder overlijdt. Haar vader beloofde geen druppel drank meer aan te raken als zijn vrouw gespaard bleef. Als zijn vrouw toch sterft vlucht hij opnieuw een roes van alcohol.

Ierse hongersnood De O'Doherty's krijgen evenals duizenden landgenoten te maken met de gevreesde aardappelziekte die zorgt voor een complete misoogst.

Elders in het land is dit de aanloop naar de grote Ierse hongersnood die het land teisterde tussen 1845 en 1850. Als ze door de landheer uit hun huis gezet worden wegens betahngsachterstand van de huur lijkt de situatie uitzichtloos. Ze nemen hun intrek in een 'scailpeen', een schuilplaats met een afdakje van stro. Kate's vader zoekt werk in een verderop gelegen havenstad en ze blijft achter met haar vier broers. Eén van hen is nog maar een kleuter. Temidden van een wereld waarin alles op zijn kop lijkt te staan en de pachters in opstand komen tegen de Engelsen zoekt Kate haar weg. Ze vertrouwt hierbij niet op eigen kracht. Achterin het boek is een verklarende

Achterin het boek is een verklarende woordenlijst opgenomen met de vertaling van de gebruikte Ierse woorden. Het verhaal geeft interessante informatie over een gedeelte van de roerige geschiedenis van Ierland. De schrijfster is een gedreven vertelster, ze weet de hoofdpersonen dichtbij te brengen. Omdat ze zoveel wil vertellen laat de auteur Kate in het verhaal zoveel meemaken in een relatief korte tijd, dat het bijna teveel is voor één boek. Ineke Kraijo (1974) is juriste en schrijver. Voor meer informatie www.inekekraijo.nl

De ballingen Sibe van Aangium

Sibe van Aangium 2012, Uitgeverij de Banier Paberback, 224 pagina's, € 9,95 ISBN 9789033608995 "Het vroor dat het kraakte. De sneeuw lag wel een voet hoog. IJzig blies de wind uit het oosten." Van Aangium valt met de deur in huis; het is hartje winter en in deze barre omstandigheden zijn JeUe Wiegers en Lieuwe Botes in het tweede deel van de serie 'De smokkelaars van de schans' nog steeds op de vlucht voor de Fransen. Via Noord-Duitsland wiUen ze naar Engeland uitwijken. Tijdens hun tocht wordt menig spannend moment beleefd. Napoleon voert een bittere strijd tegen Engeland en heeft alle handel metdt Engelsen verboden. Het resultaat is dat in Friesland de smokkelhandel welig tiert. Koffie en tabak komt over zee in het diepste geheimbm nen. Jelle en Lieuwe zijn tot over hun oren betrokken in het smokkelwerk en dwarsbomen de Franse bezetter waar mogelijk. Maar overal om hen heen loert het gevaar. Ze moeten niet alleen oppassen voor de Fransen maar ook voor sommige landgenoten. Jelle Piebes speelt een sluw dubbelspel. Voor het oog lijkt hij een vaderlandslievende Fries ma hij speelt onder een hoedje met de Fransen, Daarbij heeft hij zijn zinnen gezet op zijn buurmeisje Anna Klazes. Zij verafschuwt zijn verradersrol en komt hierdoor in conflict met haar vader Lubbert Klazes die haar graag als de echtgenote van feit zou zien. Hij weigert in eerste instal tie te geloven dat Jelle de gevreesde geheime verrader is.

De Banier-Klassieker van Sibevan Aangium is uitgevoerd in een nieu« jasje. De Smokkelaars van de Schan trilogie, waarvan 'De Ballingen'dea 2 vormt, is al tientallen jaren een begrip in de wereld van het christe lijke jeugdboek. Ds Hendrik Steen (1895-1953 schreef onder het pseudoniem Sibe van Aangium zijn W^ ken over Lieuwe en Jelle op de vluc» voor de Fransen in de Napoleonis»- sche tijd. Gedurende een aantal jare was Steen predikant in het Friese Zoutkamp. In zijn avonturenboeke voor de jeugd speeh het noordoost van Friesland een belangrijke rol. Andere elementen in zijn boeken zijn vergevingsgezindheid en naa tenliefde tegen de achtergrond van belangrijke historische gebeurteni-^^ sen als de Tachtigjarige oorlog en Franse tijd.

De illustraties zijn van de hand van Jaap Kramer. 'De ballingen is^ geschikt voor jong en oud. Ook o voor te lezen!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen