Het Testament van de boedel van Pieter Bigge te Ooltgensplaat

6.

25 november

In menig bedrijf zijn er vele werkzaamheden, die alleen maar in een daarvoor bepaalde tijd kunnen worden gedaan. Zo is het o.ok in de landbouwbedrijven. Ook hier geldt het: „Alles heeft zijn bestemde tijd. Er is een tijd om te planten, en een tijd om het geplante uit te roeien." Wij zouden ook nog kunnen zeggen: „Er is een tijd om te zaaien, en een tijd om te oogsten."

De werkzaamheden in de landbouw beginnen al vroeg in ihet jaar en duren voort tot diep in het najaar.

In vroegere tijden waren op 25 november in de meeste landbouwbedrijven alle werkzaamheden klaar. Soms kon het wegens slechte weersomstandigheden in de herfst wel eens wat tegen lopen, maar men streefde er zoveel mogelijk naar om op 25 november met het landwerk gereed te zijn. De landbouwwerktuigen worden dan schoongemaakt en voor enige tijd opgeborgen. Er kwamen dan een paar rustige maanden voor de boeren. Wel is waar moest het vee in de stallen worden verzorgd, maar daarvoor was personeel genoeg beschikbaaj-.

In open winters werd er altijd wel wat gedaan in het land, b.v. het schoonmaken van sloten en greppels, en weer later vonden de drainagewerkzaamheden veelal in do wintermaanden plaats, wanneer het weer zulks toe liet.

Maar met groot verlangen zag men toch elk jaar uit naar den 25 november, de datum waarop men tenminste weer eens een paar maanden vrij man v/as. Voor velen vormden deze tijd een welkome afwisseling van de enorme seizoendrukte. In de winter kwam het gezinsleven meer tot zijn recht, en kon het zo knus zijn in de woonkamer bij de gezellige open haard.

In de maanden december en januari mochten de boerenzoons gaan winterneven. Dat was toch een echt gezellige tijd. In de lange winteravonden wist men zich op de afgelegen boerderijen uitstekend te amuseren, ook al had men toen geen radio en televisie, en al kon men zich niet per auto begeven naar het vakantie-adres.

Maar er was ook een keerzijde. Het was alleen maar jammer dat zovelen met deze keerzijde van bet leven in aanmerking kwamen.

Want op 25 november begon de winterdienst in de landbouw en dat betekende dat de arbeider dan minder loon kreeg. Het loon van een arbeider bedroeg vroeger in de winter twaalf stuivers daags. Al was alles toen veel goedkoper dan tegenwoordig, ieder begrijpt wel dat men met een gezin van een weekloon van f 3,60 niet kon leven. Het was in vele gezinnen maatschappelijk doiiker. Het waren tijden, waarin f 1,— heel wat meer welkom was dan een vloed van troostwoorden. Niet alleen de lonen waren abnormaal laag, maar er hing onlosmakelijk een zwarte sleep van ellende mee samen. Ongezonde en onzedelijke woontoestanden: de vernietiging van het huiselijk leven; de onzekerheid voor de oude dag; de noodzakelijke vrouwenarbeid op de akker; verwaarloosde opvoeding; het kweken va,n een geslacht zonder weerstands- vermogen; bitter kinderlijden; paupe risme en nog zoveel meer. Er was in vroegere tijden in de win-

Er was in vroegere tijden in de win- ter in de meeste arbeidersgezinnen behoefte aan alles en nog wat. Aan kleding, aan brandstoffen en ook aan levensmiddelen. De winter was voor vele grote gezinnen een schrikbeeld!

Pieter Bigge heeft voor al deze slechte maatschappelijke toestanden in zijn tijd een geopend oog en een geopend ha,rt gehad. Hij heeft gemeend in het jaargetijde, waarin de nood het hoogst was, de kerkelijke en burgerlijke armbesturen, die met de armenzorg belast waren, van ruimer geldmiddelen te voorzien om de arme mensen eens extra te bedenken, om hen als het ware een kerstgave toe te kennen. 25 november. De arme mensen stonden dan weer voor de winter, en voor vele gezinnen dreigde het een kommervolle tijd te worden. Maa,r Pieter Bigge heeft zijn tijd verstaan en gehandeld naar de wet van Christus om elkanders lasten te helpen dragen.

Pieter Bigge heeft in zijn Testament bepaald dat een bestuur van drie personen, t.w. één uit de Magistraat van de Plaat, één uit de kerkeraad aldaar en één uit de kerkeraad van Den Bommel, zijn nalatenschap zal beheren, en dat dit bestuur er voor moest zorgen da,t zijn erfgenaam 't eiken jare den 25en november in het bezit gesteld werden van het hun toekomend aandeel in het batig slot van de rekening over het afgelopen jaar.

De datum van 25 novem.ber is niet willekeurig gekozen. Het is kennelijk de bedoeling van de erflater geweest om de kerkelijke en burgerlijke armbesturen nog vóór het' aanbreken van de winter financieel in staat te stellen om in de moeilijke wintermaanden de armen wat milder financieel te steunen. Dit grote w^erk van barmhartigheid van Pieter Bigge heeft er ongetwijfeld toe bijgedragen dat vele arme gezinnen wat meer opgewekter Kerstfeest konden vieren.

En zo heibben wij in een zestal artikelen in een nutshell over de betekenis en de zegen van de nalatenschap van Pieter Bigge voor deze gemeenschap iets gescihreven. De armenbedeling, zij moge van aard en karakter veranderd zijn, heeft na 244 jaren nog niets van haar betekenis verloren.

God stelle de Boedel Bigge nog tot m lengte van dagen tot zegen voor de Kerk en de armen. Ja, ook voor de armen. Want er is ook in onze dagen nog goud, wierook en myrrhe nodig om Zijn Kerk in stand te houden, de behoeftigen te verzorgen, die Hij aan onze liefde in allerlei stichtingen en huizen van barmihartigheid heeft toevertrouwd; Zijn evangelie tot in de meest afgelegen landen te verbreiden, (brood voor het hart); de dienst der barmhartigheid te beoefenen aan kranken, verweesden, ouden van dagen, verwaarloosden en gevallenen, en telkens weer nieuwe bedehuizen te bouwen te midden van een groeiende bevolking.

Wij beëindigen hiermede onze beschouwingen over het Testament van de Boedel Bigge, maar wij zullen hierna nog overzichten geven, n.1. wie er van 1721 tot beden voorzitter en administrateur van de Boedel Bigge zijn geweest, en van elke boerderij en van verschillende kavels land vermelden wie er vanaf 1721 tot heden pachters waren.

De Administrateur van de

Boedel Bigge, -

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen