Cultuur van de Bijbelse tijd

Dit leidt tot een normatief maken van de eigen cultuur en een verzwakking van het gezag van Gods Woord. Maar, zou gezegd kunnen worden, de Bijbel heeft toch echt een andere cultuur dan de onze? Dat is inderdaad waar. De vraag hoe te denken over de cultuur van de Bijbel is een belangrijke vraag. Door de moderne hermeneutiek is die vraag alleen nog maar belangrijker geworden. Twee punten zijn hierbij van belang.

Allereerst moet er een gangbaar misverstand rechtgezet worden. Sommige theologen spreken zo over de cultuur van de Bijbelse tijd alsof God vrij willekeurig deze cultuur had uitgekozen om daar Zijn openbaring te laten plaatsvinden. Ook spreken sommigen zo over Gods openbaring in deze cultuur alsof God in die cultuur niet alles heeft kunnen zeggen wat Hij wilde zeggen. De culturele gewoontes zouden soms zo sterk zijn geweest, dat zelfs de openbaring daar niet tegenop kon. Deze voorstelling van zaken is echter God onwaardig. Het miskent Gods almacht en is een terugval in semi-deïsme. Het deïsme is de overtuiging dat God de wereld wel gemaakt heeft, maar Zich er niet meer mee bemoeit. Semi-deïsme is dan de gedachte dat God Zich alleen met sommige dingen bemoeit, en andere dingen hun gang laat gaan.

Geen obstakel

God heeft de cultuur van de Bijbelse tijd verkozen tot de bedding van Zijn openbaring en Hij heeft deze cultuur daarna in Zijn voorzienigheid en algemene genade tot een geschikte plaats gemaakt voor Zijn bijzondere openbaring. De Bijbel is wel geschreven in een andere cultuur dan de onze, maar God heeft dat zo gewild. Hijzelf heeft ervoor gezorgd dat Zijn boodschap in déze cultuur tot volle helderheid kwam. Deze cultuur is ook geen obstakel voor ons als lezers, maar juist een hulpmiddel om Gods Woord te verstaan. God openbaarde niet slechts redding en zaligheid voor Adamskinderen, maar Hij gaf er ook een context bij om die beter te verstaan. De Schrift leert ons niet alleen dat er vergeving is voor erge zondaren, maar ze illustreert dat ook met de voorbeelden van David, Manasse, Petrus en Paulus.

Als tweede, de Bijbel beschrijft de cultuur van de Bijbelse tijd, maar zij schrijft deze cultuur niet voor. Als de Schrift iets voorschrijft, dan is het gericht tot de menselijke natuur, al dan niet in een bepaalde situatie. Vanzelfsprekend is er in dit opzicht verschil tussen het Oude Testament en het Nieuwe Testament. Het Oude Testament bevat ook de wetten die golden onder de theocratie van Israël. Die zijn in het Nieuwe Testament niet opgelegd aan de heidenen (Hand. 15:6-21). Wat het Nieuwe Testament voorschrijft is echter gezaghebbend voor iedereen. Dit is dus geen onderscheid wat wij mensen maken, maar wat de Bijbel ons zelf aanreikt.

Grieks-Romeins

Sommigen wijzen er graag op dat het Nieuwe Testament ook maar geschreven is in de Grieks-Romeinse cultuur van de eerste eeuw en dus mijlenver van onze cultuur afstaat. In zo’n geval wordt echter vergeten dat deze Grieks-Romeinse wereld zelf cultureel zeer divers was. De gemeente in Korinthe was cultureel en sociaal misschien wel de meest diverse gemeente: Joden, heidenen, Grieken, Romeinen, slaven, vrijen, rijken, armen, vreemdelingen, kooplieden, om van de vele religies in de stad maar te zwijgen. Als de apostelen in al die culturele diversiteit hun voorschriften gaven, kozen ze niet voor één bepaalde cultuur. Nee, ze gingen uit van één en hetzelfde Evangelie en één en dezelfde christelijke levensstijl. De apostolische voorschriften richten zich op de menselijke natuur die in alle culturen hetzelfde is.

Heilige kus

Maar, vraagt iemand misschien, het Nieuwe Testament beveelt wel om elkaar met een heilige kus te groeten, terwijl westerse christenen dat ook niet doen. Het is inderdaad een veel voorkomende oproep in de apostolische brieven om elkaar te groeten met een heilige kus (o.a. Rom. 16:16, 1 Thess. 5:26) of de kus der liefde (1 Petr. 5:14). Veel zou daar over te zeggen zijn, maar de belangrijkste vraag is: beveelt de apostel hier te groeten met een kus, of beveelt hij dat die kus heilig moet zijn? Anders gezegd: stelt de apostel met zijn voorschrift het groeten met een kus in, of vermaant hij om elkaar een heilige kus te geven als groet? Het eerste is overduidelijk niet de bedoeling van de apostel. De hele Bijbelse tijd door, zowel in het Oude als het Nieuwe Testament en zowel bij jood als heiden werd er gegroet met een kus. Paulus sluit met zijn voorschrift bij dit gebruik van groeten aan en vereist slechts dat het heilig is. Die kus moet niet zijn zoals die van Joab (2 Sam. 20:9) of Judas (Luk. 22:48), maar oprecht en vanuit broederlijke liefde. De kerkgeschiedenis bevestigt deze uitleg. De kerk der eeuwen heeft deze kus nooit opgevat als een absoluut gebod, alhoewel dit heel gemakkelijk had gekund.

Natuur en cultuur

De cultuur is in de Bijbel dus niet onbelangrijk of afwezig, maar ze gaat niet voorop. Eerst komt de menselijke natuur, vervolgens de menselijke cultuur. Soms overheerst de menselijke cultuur de menselijke natuur. Daar getuigt de zendingsgeschiedenis overvloedig van. Wat hebben zendelingen zoals John Paton niet moeten doen om volken van het kannibalisme af te brengen. Maar juist in situaties waarin culturen zo sterk zijn, komt het aan op de onwrikbare overtuiging dat elke cultuur, ongeacht zijn inhoud, onderworpen is aan de heerschappij van Christus (Matth. 28:18).

wordt vervolgd

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen