Verhouding tussen Woord en Geest

Sommige christenen zien ontwikkelingen in de cultuur als werk van de Heilige Geest. Daarom vinden ze het niet erg dat de Bijbelse boodschap aangepast wordt aan de tijd waarin we leven.

Deze moderne relatie tussen de cultuur en het werk van de Heilige Geest kan pas goed begrepen worden tegen de achtergrond van de Reformatie. In de Reformatie stond de verhouding tussen Woord en Geest in het centrum van de belangstelling. Luther benadrukte dat de werking van de Heilige Geest nooit gescheiden mag worden van het Woord. Een scheiding en zelfs een onderscheiding van Woord en Geest vond Luther geestdrijverij. Woord en Geest gaan altijd samen. De radicale reformatie scheidde het Woord van de Geest. Het Woord was bij hen minder waard dan het innerlijke licht van de Heilige Geest. Gereformeerde theologen zoals Calvijn en Bullinger erkenden wel dat de werking van de Geest onderscheiden is van het Woord, maar dat de Geest Zich tegelijk bindt aan het Woord. Het scheiden van Woord en Geest zoals de radicale reformatie dat deed, noemden zij geestdrijverij. De onderscheiding van Woord en Geest is volgens hen echter juist. De gereformeerde positie zit dus tussen Luther en de radicale reformatie in.

Plaats van de bevinding

Deze verhouding tussen Woord en Geest heeft belangrijke gevolgen voor de plaats van de bevinding. Er is bevinding gewerkt door de Heilige Geest en die is onderscheiden van het Woord. Woord en Geest vallen immers niet samen en gaan ook niet altijd samen. Maar daarnaast is deze bevinding altijd gebonden en ondergeschikt aan het Woord. De Heilige Geest eert Zijn eigen werk. Als Hij zondaren zalig maakt, schakelt Hij het Woord niet uit, maar in. De Geest gaat in de bevinding ook niet tegen het Woord in, want dan zou Hij met Zichzelf in strijd zijn. De Heilige Geest blijft wel altijd de soevereine Geest. Hij doet met het Woord wat Hij wil en tegelijk bindt Hij Zich vrijwillig aan Zijn eigen Woord.

Geestdrijverij

Nu terug naar de relatie tussen de cultuur en het werk van de Heilige Geest. In discussies, met name rond de vrouw in het ambt, wordt door sommige voorstanders een beroep gedaan op het werk van de Heilige Geest in de cultuur. Zo vraagt professor dr. G. van den Brink zich af: ‘De christelijke gemeente mag zich geleid weten door ‘Woord en Geest’. Kan het zijn dat waar het Woord ambivalent is, de Geest bepaalde wegen schrijft in de tijd?’ (“Theologia Reformata", 64 (2021) 2, blz. 103).

De auteur bedoelt te zeggen dat er in de Bijbel verschillende lijnen zijn ten aanzien van de positie van de vrouw (‘ambivalent’) en dat de Geest de weg zou kunnen wijzen om te zien hoe deze lijnen aan elkaar verbonden moeten worden. Uit het vervolg blijkt dat de auteur bedoelt dat de Heilige Geest door het roepen van vrouwen tot het ambt van predikant een vingerwijzing kan geven hoe teksten zoals 1 Korinthe 14 vers 34 verstaan moeten worden.

Een andere hervormd-gereformeerde predikant, ds. W. Dekker, gaf in een Cvandaag-podcast aan dat hij voor de vrouw in het ambt geen wereldse argumenten wil gebruiken zoals: ‘we moeten met de tijd mee’. Hij ziet de ruimte voor de vrouw in het ambt veel meer in de sfeer van: de Geest gaat door en doet dingen die vroeger niet mogelijk waren. Als God vandaag vrouwen roept tot het ambt, is dat volgens hem iets om dankbaar voor te zijn (Podcast Cvandaag, 21 juni 2023).

Genderideologie

In beide voorbeelden is sprake van een vorm van geestdrijverij. Er wordt gezegd dat de Geest zaken duidelijk kan maken die in de Schrift zelf niet duidelijk zijn. Hier zit een visie op de verhouding tussen Woord en Geest achter die niet klassiek gereformeerd is. Wie op grond van een dergelijk argument de vrouw in het ambt aanvaardt, kan niet op andere punten in het klassiek gereformeerde spoor blijven. Daar komt bij dat dit type argumenten ook geregeld toegepast wordt op thema’s zoals homoseksuele praxis en genderideologie.

Om heel duidelijk te zijn: Deze geestdrijverij heeft niets met de Geest te maken. Er wordt wel gezegd dat men geen wereldse argumenten wil gebruiken, maar is het gebruikte argument wel zo anders? Als een vrouw zich geroepen voelt, dan is dat een uiting van haar zelfverstaan. Als ons zelfverstaan met de Schrift overeenkomt, kunnen we weten dat het van de Heilige Geest is. Maar hier komt het zelfverstaan niet overeen met de Schrift. Welke garantie is er dan dat het een werk van de Geest is? Geen enkele! Los van het Woord kan onze ervaring niet geïnterpreteerd worden als een werk van Gods Geest. Als dat waar is, dan is dit zelfverstaan een product van de moderne cultuur en niet van de Heilige Geest.

De Geest bedroeven

De Heilige Geest is een tedere Geest. Hij kan bedroefd worden (Ef. 4:29-30). Dat kan op vele manieren, maar de afwijking van de Schrift zoals hierboven besproken, is misschien wel de minst opvallende vorm van het bedroeven van de Geest.

wordt vervolgd

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen