Benedictus XVI orthodox rooms

Vergeleken met de huidige paus had hij de naam van streng te zijn, zowel in de leer als ten aanzien van de moraal. Ook gaf Benedictus weer ruimte voor de eeuwenoude Latijnse mis die na het Tweede Vaticaanse concilie was afgeschaft. De huidige paus is daar inmiddels mee gestopt.

De sfeer of de leer

Dat er een grote kloof is tussen de leer van Rome en die van de Reformatie zal voor ons duidelijk zijn. Voor veel protestanten tellen die verschillen tegenwoordig niet meer, maar dat wijst er wel op dat zij niet beseffen waar het bij de Reformatie om ging.

De weldadige rust van het kloosterleven, de oude tradities van de Rooms-Katholieke Kerk met haar apostolische successie, de uitbundige liturgie en de vele kerkelijke kunstschatten hebben onmiskenbaar een zekere aantrekkingskracht op buitenstaanders. Daarbij gaat het hen veelal meer om de sfeer dan om de leer. Tegelijkertijd moeten we constateren dat de Rooms-Katholieke Kerk op bepaalde punten sterker vasthoudt aan Bijbelse leerstellingen en Bijbelse normen dan veel moderne protestanten. Als het gaat om zaken als abortus en euthanasie, om huwelijk en homoseksualiteit en ook in de transgenderdiscussie neemt Rome een behoudend standpunt in. Meer dan veel protestantse kerken en kerkleiders. Vrouwelijke priesters en bisschoppen zijn nog steeds taboe.

Daarbij moeten we wel bedenken dat het overgrote deel van het kerkvolk zich daar weinig van aantrekt. Zeker in Nederland. Bovendien loopt de Rooms-Katholieke Kerk in ons land in hoog tempo leeg. Er is een groot tekort aan priesters. Haast elke week bericht het Reformatorisch Dagblad over Roomse kerken die gesloten moeten worden. Er zijn in Nederland nog wel veel mensen die zich katholiek noemen maar het kerkbezoek in zijn totaliteit is in de Rooms-Katholieke Kerk inmiddels zo gezakt dat het minder is dan in de Gereformeerde Gemeenten.

Orthodox Jezusbeeld

Onder theologen trok Benedictus XVI met name de aandacht door zijn boeken over Jezus. Ook daarin is hij orthodoxer dan veel protestantse theologen. Jezus is voor hem de Zoon van God. Hij gaat uit van de historische betrouwbaarheid van de evangeliën. Hij twijfelt niet aan de realiteit van de opstanding. Christus’ lijden en sterven had een plaatsvervangend karakter. Hij droeg de toorn van God tegen de zonde. Dat zijn fundamentele zaken die in de nadagen van de Gereformeerde Kerken door theologen als Kuitert, Wiersinga en Den Heyer aangevochten werden.

In de tijd van de Reformatie stond dat alles echter niet ter discussie. Ten aanzien van de fundamentele strijdvragen die destijds wel aan de orde waren blijkt Benedictus onverminderd rooms-katholiek te zijn. Het pausschap, het bisschopsambt, de Mariaverering en de ‘paapse mis’ zijn voor hem wezenlijk. Daarmee staat of valt de kerk.

De uitspraak van de Heidelbergse Catechismus dat de gevallen mens ganselijk onbekwaam is tot enig goed en geneigd tot alle kwaad, wordt door hem zeker niet onderschreven. Rome heeft een veel optimistischer beeld van de mens dan ons in de Bijbel getekend wordt. De doodsstaat van de mens wordt geloochend. Een mens van goede wil die met de genade meewerkt, komt er wel. En door de sacramenten krijgt men automatisch deel aan de genade.

Vraag en antwoord

Ruim tien jaar geleden bracht Benedictus een bezoek aan zijn geboorteland Duitsland. In een ontmoeting met de leiding van de protestantse Evangelische Kirche Deutschland (EKD) wees hij hen op de grote betekenis van Luthers vraag naar een genadig God. Dat was zeker te waarderen. Bij velen in de EKD en ook in de RK-Kerk is die vraag niet of nauwelijks meer aan de orde.

Maar belangrijker nog dan Luthers vraag ‘Hoe krijg ik een genadig God’ is het antwoord dat daarop gegeven wordt. Daarbij gaan de wegen van Rome en Reformatie volstrekt uiteen. Bij Rome is het zo dat God Zijn genade niet zal onthouden aan hen die doen wat ze kunnen doen. Met die coöperatiegedachte heeft Luther echter radicaal gebroken. Hij stelt daartegenover dat er van de kant van de mens niets aan Gods genade voorafgaat ‘dan een afkeer ervan, ja een vijandschap ertegen’. Christus is een volkomen Zaligmaker. Daar kan niets van een mens bij. In het licht van de eeuwigheid zal het er om gaan of wij de vraag en het antwoord van Luther bevindelijk hebben leren verstaan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen