Boekbesprekingen

Deze bundel met 24 bijdragen op systematisch, historisch, exegetisch, praktisch-theologisch en psychoanalytisch gebied kreeg de veelzijdige systematisch theoloog en godsdienstfilosoof Ingold Dalferth aangeboden als liber amicorum ter gelegenheid van zijn zeventigste verjaardag. Hij staat bekend als bruggenbouwer tussen filosofie en theologie, en tussen kerkelijke praxis en wetenschappelijke theorie.

De titel wil volgens de samenstellers aangeven dat God de Alpha en de Omega is. Hij staat werkelijk aan het begin (‘Er stolpert nicht in die Ereignisse herein, nachdem alles schon irgendwie angefangen hat’, zoals bijvoorbeeld bij Marcion het geval is) en Hij gaat door tot het einde, zonder het op te geven omdat Hij niet meer zou weten hoe het verder moet.

De gedegen bijdragen staan overigens in slechts los verband met elkaar, een rode draad is in de bundel afwezig of het moest zijn de zeer algemene aanduiding: ’denken over God’.

Omdat het niet doenlijk is alle bijdragen te noemen licht ik er een aantal uit. Hans- Christoph Askani stelt de vraag of het theologisch wat oplost om te spreken over Gods onmacht. Hij bespreekt onder meer de positie van Hans Jonas die in zijn voordracht ‘Der Gottesbegriff nach Auschwitz’ (1984) aangeeft zich in het licht van wat het Joodse volk overkomen is, gedwongen te zien de belijdenis van Gods almacht op te geven om die van Gods goedheid te kunnen handhaven. Maar, zo vraagt Askani, hoe kunnen we nog in Gods goedheid geloven wanneer we niet meer in zijn almacht geloven?

Pierre Bühler schrijft over de gebroken omgang met de rede bij Blaise Pascal. De kennis van God staat in haar fragmentarisch karakter onder een sterk eschatologisch voorbehoud. In de liefde tot God komen we op de pelgrimsweg van het kennen van God het verst.

Eric E. Hall ontvouwt interessante gedachten over ‘eternal contingency’. Wanneer de zonde niet had behoren plaats te vinden, had dan ook de kruisdood van Christus niet behoren te gebeuren? Maar als dat zo is, hoe kan dan het kruis van Golgotha identiteitsbepalend zijn voor God? Hall kiest voor een molinistische benadering (middle knowledge) en schiet uit de bocht wanneer hij het heeft over ‘the devilish notion of double-predestination on the part of Calvin’. Hij stelt ongefundeerd: ’Through their thoughts, God becomes the creator and promulgator of evil, despite either Aquinas‘ or Calvin’s somewhat specious arguments to the contrary.’

Konrad Schmid behandelt enkele gedeelten uit het Oude Testament waarin sprake is van ‘impliciete theologie’: het werken van God wordt in bepaalde bijbelverhalen of zelfs hele boeken niet expliciet benoemd, maar kan de lezer tussen de regels door opmerken. Dit geldt niet alleen van het boek Esther, maar bijvoorbeeld ook van de wijze waarop de geschiedenis van Jozef beschreven wordt. Boeiend is het opstel van Claudia Welz over het gebed als sleutel tot de kennis van God, waarin ze een bespreking geeft van Anselmus van Canterbury’s Proslogion.

Al met al een veelzijdige bundel, waarbij de ene bijdrage de lezer meer zal aanspreken dan de andere, maar waarin velen iets van hun gading kunnen vinden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen