Boekbesprekingen

Hoewel dit boek al enige tijd geleden is gepubliceerd, is het goed om er alsnog in TR aandacht aan te geven. Dat is reeds door menigeen gedaan in diverse boekbesprekingen en artikelen. We zien daarin overwegend (zeer) positieve reacties. De website van de uitgever laat daarover geen twijfel bestaan. Liberaal christendom is een ‘must-read’ voor elke predikant en theoloog. Al is het op voorhand duidelijk dat de inhoud en strekking van dit werk op gespannen voet staan met de gereformeerde theologie, het boek verwoordt het liberale gedachtengoed heel diepgaand en helder, zowel in systematisch-theologisch alsook in spiritueel en praktisch opzicht.

Op initiatief van Rick Benjamins en Sytze Ypma kwamen diverse theologen bijeen uit de Vereniging van Vrijzinnige Protestanten en Op Goed Gerucht. De theologische commissie die hieruit voortkwam, heeft onder de naam ‘Relivant’ uitdrukking willen geven aan het liberaal theologisch gedachtengoed. De deelnemers hebben met elkaar gesprekken gevoerd over belangrijke thema’s. Het vertrekpunt daarbij is dat men in de theologie zichzelf en de wereld wil verstaan vanuit de betrokkenheid op God (225).

Men ervaart God als een dynamische werkelijkheid die inwerkt op deze wereld en ons leven (226). Deze God is mens geworden. De betekenis van de incarnatie is kortweg dat God verblijft in mensen die daadwerkelijk uit zijn op gerechtigheid, waarheid en schoonheid (226). De resultaten van de gevoerde gesprekken zijn verwoord in het boek Liberaal christendom.

Het voorliggende werk begint met een voortreffelijk hoofdstuk van de hand van Benjamins: ‘Waar wij ons bevinden. Een lokalisatie op de theologische landkaart’.

‘Liberale theologie is een theologie die het evenwicht zoekt tussen geloof en rede, die niet veronderstelt dat geloofsvoorstellingen een ware beschrijving van de echte wereld geven en die grote ruimte biedt voor een vrije omgang met de traditie’ (15-16). Hij schetst de ontwikkeling van de liberale theologie sinds de Verlichting. Het sleutelbegrip daarbij is hermeneutiek. Terecht merkt hij op dat juist op dit punt het verschil zichtbaar wordt tussen liberale en orthodoxe theologie. ‘Gevormd door de moderne of postmoderne context probeert de liberale gelovige juist in het hedendaagse perspectief zichzelf te verstaan en te verstaan wat de traditie te zeggen heeft’ (24). Op deze wijze wil deze theologie zich positioneren in kerk en wereld en relevant zijn. Vervolgens schrijven Arne Jonges en Wouter Slob over respectievelijk ‘Begrijpen’ en ‘Waarheid’. Helder is de stelling van Slob dat het ‘nooit kan gaan over het objectief vaststellen van het bestaan van God. Eerder gaat het erom de werkelijkheid van God te betreden en handen en voeten te geven’ (60).

Vanuit deze ‘prolegomena’ ontvouwen zich de hoofdstukken over de Geest, Jezus, God, Bijbel, liturgie, gebed, rituelen, kerk, wereld, religie en geweld, vrijheid, liefde, seks, creativiteit en gastvrijheid. Deze korte hoofdstukken kenmerken zich in helderheid en diepgang, waarin (hedendaagse) grote vragen over religie en geloof niet geschuwd worden.

Zonder iets aan de kwaliteit van de teksten te willen afdoen (al is het ene hoofdstuk sterker dan het andere), toch krijgt na verloop van tijd het lezen van de antwoorden van de liberale theologie iets voorspelbaars. Schrift, belijdenis en traditie zijn inspiratiebronnen maar de (post)moderne mens is de norm. Men bepaalt zelf de inhoud en de vorm van zijn of haar geloof.

Het is niet moeilijk om vanuit de gereformeerde theologie de inhoud en strekking van Liberaal christendom onder kritiek te stellen. Overigens, de meeste argumenten die te noemen zijn, worden door de schrijvers zelf ook behandeld. Maar naar mijn mening plaatst het liberale christendom dat hier wordt voorgesteld zichzelf buiten de katholiciteit van het geloof zoals de Kerk der eeuwen dat beleden heeft. Welke zaak is daarmee eigenlijk gediend?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen