De honingbij, bijzonder en fascinerend

Jolanda Driesse-Bosland

Koornneef en Boon zijn gefascineerd door het leven in de bijenkasten. "Het is zo ongelooflijk interessant wat daar gebeurd!" In de bijenkasten hangen ramen met raten. "Hier slaan de bijen hun stuifmeel op, maken ze honing en legt de koningin haar eitjes."

De meeste mensen weten dat bijen honing maken. Maar ze doen nog veel meer "Bijen maken ook propohs, dit wordt wel russische penicilhne genoemd. Dit is een schimmel dodend, ontstekingsremmend en bacteriedodend middel. "Ik gebruik het altijd als ik na het scheren een wondje heb!", aldus Koornneef De propolis halen de bijen uit kleverige bloemknoppen van bijvoorbeeld de kastanje. De was die bijen produceren IS bruikbaar in ledervet, boenwas kaarsen en zeep. Zo maak je van honing en was een heerlijke lippenbalsem, weet Chris.

Wereldwijd zijn honingbijen van groot belang. Niet in de eerste plaats vanwege de honmgproductie maar vooral dus vanwege hun bijdrage aan de bestuiving van land- en tuin-.bouwgewassen. Van de bestuivende eigenschap van honingbijen wordt in de land- en tuinbouw veelvuldig gebruik gemaakt. Bij bedekte teelten, in kassen en tunnels, wordt door een derde van de ongeveer 7000 imkers die ons land telt hun bijenvolken verhuurd aan land- en tuinbouwers. Zo wordt bijvoorbeeld bij de aardbeien-, courgette-, paprika- en augurkenteelt gebruikt gemaakt van de bestuiving door bijenvolken.

De honingbij is een plantvaste bij. Hij vliegt op één bepaalde plant." Zo kun je als je bijvoorbeeld acht bijenkasten naast elkaar in je tuin hebt staan ook acht verschillende soorten honing hebben", weet IJsbrand. "Elk bijenvolk heeft zijn eigen werkgebied."Om te weten waar de bijen op gevlogen hebben onderzoekt IJsbrand de pollen microscopisch. Hij determineert desgevraagd de pollen van de bijen van coUega-imkers op Flakkee en heeft tevens zitting in een landelijke werkgroep voor pollenanalyse. Pollen zijn de stuifmeelkorrels die de bijen als gele bolletjes aan hun poten meedragen. Het stuifmeel is zeer eiwitrijk. Het bevat, is uit wetenschappelijk onderzoek gebleken, ook voor mensen gunstige stoffen. Door het hoge vitamine B12 gehalte

Door het hoge vitamine B12 gehalte is stuifmeel bijvoorbeeld geschikt als aanvulling op het dieet van vegetariërs. Verder schijnt stuifmeel een gunstig effect te hebben op onder meer de luchtwegen en de darmflora.

Enorm tascinerend!

"Het is enorm fascinerend om te observeren hoe een bijenvolk werkt", zegt Chris enthousiast. "Hierbij is de koningin de bindende factor. Zij bestuurt het bijenvoLk. " Na verloop van tijd als het bijenvolk te groot wordt gaat de koningin op stap. Ze verlaat de kast en om haar heen hangt een bolvormige zwerm bijen ter bescherming. Een aantal verkenners gaat vervolgens op zoek naar een nieuw geschikt onderkomen. Dat kan een holle boom zijn, een spouwmuur of zelfs een voorwerp als een brandslang." In het nest dat ze verliet is een nieuwe koningin achtergebleven met de helft van het bijenvolk. De oude koningin heeft voor ze de kast verliet eitjes gelegd waaruit een nieuwe koningin is gekomen. Zij wordt gevoed door de werksters en gaat op een gegeven moment op bruidsvlucht. Ze wordt dan bevrucht door de darren - mannetjesbijen. De tweede keer in haar leven dat ze vliegt is als ze de kast verlaat om met de helft van haar volk een nieuw onderkomen te zoeken. De koningin kan wel vijfjaar oud worden, de werksters leven in de zomer zes weken en in de winter zes maanden. "s Zomers raken hun vleugeltjes soms versleten en kunnen ze niet meer in de kast komen", vertelt Chris. De darren leven een seizoen. Aan het eind van de zomer voeden de werksters de darren niet meer en sterven ze massaal. De taken van de duizenden werksters in de bij enkast zijn strak verdeeld. Alle werksters hebben een eigen taak.

'Airco in de kast'

Klimaatbeheersing hoort ook bij het goed functioneren van het bijenvolk. " Een aantal bijen in de kast zorgen voor een optimale temperatuur. In de winter verwarmen ze de kast en 's zomers houden ze de temperatuur in de kast constant tussen de 33 en 35 graden celsius. "Onvoorstelbaar, zo geavanceerd!" Verder worden de werksters onder meer ingezet om het nest te bewaken. "Ze weten het feilloos als er een bij uit een ander nest binnenvliegt. En als er een wesp de kast binnenvliegt wordt hij onschadelijk gemaakt." Door het uitvoeren van een bepaalde dans kunnen de bijen elkaar vertellen waar er voedsel te vinden is. De bijenvolken van IJsbrand en Chris bestaan uit West- Europese zwarte bijen. Er leven in Nederland overigens nog honderden andere soorten bijen.

"Imkeren is al zeer oud", vertelt Chris. "Ten tijde van de farao's in Egypte was honing een zeer kostbaar goed. Het gebruik ervan was voorbehouden aan de goden en de farao. Op het stelen van honing stond dan ook de doodstraf!" Landelijk hebben de imkers zich ver

Landelijk hebben de imkers zich verenigd in onder meer de Nederlandse Bijenhouders Vereniging (N.B.V.) en de Algemene Nederlandse Imkervereniging (A.N.I.) Maar ook op Goeree- Overflakkee is een actieve imkervereniging aanwezig. De 'Imkers van Goeree-Overflakkee' is een in 1924 opgerichte eilandelijke vereniging en telt ongeveer 35 leden. Het doel van de vereniging is de promotie van de bijenhouderij, ondersteuning aan de imkers, het aanbieden van cursussen, het geven van informatie en het verbeteren van de dracht (voedselplanten voor honingbijen en andere insecten). Helaas neemt de bijensterfte wereldwijd en in Nederland toe. Dit komt onder meer door het gebruik van pesticiden, ziektes onder de bijenvolken en de afname van de biodiversiteit, de variatie van biologische soorten in een ecologisch systeem. Een regelmatig geciteerde uitspraak die aan natuurkundige en uitvinder Albert Einstein wordt toegedicht in dit verband is; 'als de bij uitsterft heeft de mens nog maar vier jaar te gaan.' IJsbrand en Chris hopen dat steeds

IJsbrand en Chris hopen dat steeds meer mensen aandacht gaan besteden aan een bij-vriendelijke tuin. "Het helpt al enorm als mensen wat extra bloemen in hun tuin zetten zodat de bijen meer voedsel tot hun beschikking krijgen. Of bij aankoop van bloeiende planten in het tuincentrum eens te kijken naar bloemen waar bijen van houden. Vaak kun je dat soort informatie vinden op een informatiekaartje bij de plant." De imkers hopen dat steeds meer mensen zich bewust worden van het nut van bijen. "Het zou erg fijn zijn als bermen zo min mogelijk gemaaid worden en er meer bloeiende akkerranden komen. Ook juichen de imkers het toe als gemeenten bij de beplanting van openbaar groen zo veel mogelijk kiezen voor bij-vriendelijke bomen, struiken en bloemen. "Zo zijn lindes bijvoorbeeld zeer bijvriendelijke bomen."

Open dag op 14 juli!

De Imkervereniging op Goeree- Overflakkee wil graag nog meer mensen bekend maken met het belangrijke werk van de bij én de imker Daarom is iedereen tijdens Landelijke Open imkerijdag op zaterdag 14 juli van harte welkom bij Imkerij Roxenisse, Ardine Korevaar, Bouwdijk 21b, Melissant. Voor iedereen die meer wil weten over het belang van bijen om de natuur in stand te houden, of wie een bijenvolk wil zien, hoe honing geslingerd wordt, hoe je van was kaarsen kunt maken en nog veel meer is van harte welkom tussen 11.00 en ló.OOu.! De toegang is gratis.

Voor meer informatie: www. bijengo.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen