De veroverde Stad

Stad Mensziel is een beeld van de mens, die goed en naar Gods beeld geschapen was (de geschapen stad). Door moedwillige afval en satans list zijn wij gevallen (de gevallen stad). Er was echter een geheim verbond waarin staat dat Stad Mensziel weer in eer hersteld zal worden (de beminde stad). Daartoe zal een leger onder aanvoering van vier kapiteins de stad gaan belegeren (de belegerde stad).

De strijd in de Stad

De indringende boodschap ‘Gijlieden moet wederom geboren worden’ heeft geklonken. En zeker, vloeker, dronkaard en hoereerder zijn wel zwaar gewond geraakt, maar Ongeloof blijft overeind staan! Diabolus doet er alles aan om ‘de rust’ in Stad Mensziel te herstellen. Daarom worden Verstand en Geweten in de gevangenis geworpen, want zij luisteren teveel naar de raad van El-Shaddai.

De kapiteins zien wel dat ze zo de overwinning nooit behalen zullen. Kapitein Overtuiging doet daarom het voorstel om een verzoek aan de Koning te richten om hulp. En de Koning willigt dat verzoek in: Hij zal Zijn Zoon Immanuël sturen, Die zeer gewillig is om dat te doen. Hij zal ook nieuwe kapiteins meenemen: Geloof, Hoop, Liefde, Onschuld en Geduld, met ieder hun eigen vlag en wapen daarop. Zie, nu wordt Stad Mensziel geheel omsingeld! In de stad ontstaat grote beroering. Maar Immanuël is niet uit op hun ondergang: Hij hangt eerst de witte vlag uit! Hij zoekt de vrede voor de stad en biedt Zijn genade aan.

Maar al deze middelen bewegen de Stad niet om zich over te geven. Het vriendelijk gebaar wordt afgewezen. Diabolus roept zelfs uit op de muur van de Mondpoort: ‘Waarom zijt Gij hier gekomen om mij te kwellen en mij uit mijn bezitting te jagen? Stad Mensziel is van mij! Ik heb er recht op, omdat ik de Stad veroverd heb en omdat de Stad zich aan mij onderworpen heeft!’

Immanuël geeft als antwoord dat Diabolus een grote bedrieger is en helemaal geen recht heeft op de Stad. Immanuël bewijst dat Hij de wettige macht heeft over Mensziel, omdat ze door Zijn Vader is gebouwd en aan Hem is gegeven. Hij heeft haar gekocht met Zijn bloed.

Dan richt Immanuël Zich tot de Stad zelf en zegt met een bewogen hart: ‘O, ongelukkige stad Mensziel! Ik ben met medelijden over u vervuld. U hebt wel geluisterd naar Diabolus en uw Heere verlaten. Maar luister naar Mijn Woord’. Ach, de poorten sluiten weer en de inwoners verharden zich. Wat zijn we door onze diepe val verhard! Het aanbod van genade kan nog zo ruim gepreekt worden, maar er is geen plaats voor in ons verdorven hart! Gods knechten weten dat ze niemand kunnen overtuigen. Daarom blijft er maar één ding over: God te bidden of Hij de Held der hulp wil zenden om met Zijn kapiteins de stad in te nemen.

De overgave van de Stad

Die overgave gaat niet vanzelf! In de Stad is een oude heer. Hij heet Onbuigzaam en dat is hij ook. Deze oude heer doet allerlei voorstellen waarin telkens boetvaardigheid, erkenning van schuld en een loslaten van Diabolus ontbreekt. Immanuël doet niets af van de wil van Zijn Vader: de Stad moet onvoorwaardelijk capituleren en de dienst aan Diabolus opzeggen.

In een kanttekening van een Engelse versie wordt treffend uitgelegd wat Bunyan hier bedoelt: ‘Het trotse hart van een mens is traag om te bukken en zich absoluut te onderwerpen aan Christus en Hem geheel te gehoorzamen. In naam wil men nog wel Hem als Heere erkennen, maar niet Zijn gezag aanvaarden. Een bijna-christen is geen christen’.

In de Stad besluit men unaniem Immanuël buiten de Stad te houden. Nu komt Immanuël tot het besluit om de kracht van Zijn zwaard te gebruiken. In die strijd worden drie kapiteins gedood: Bluf, Braller en Zorgeloos. De hoogmoed is gebroken! De heer Mijn-wil-is-wet wordt gewond aan zijn voet.

Als Diabolus ziet dat de Stad steeds meer wordt ingenomen, openbaart hij zich als een engel des lichts. Hij belooft een ‘reformatie’ van de Stad. Maar Immanuël kent zijn listen en verwerpt zijn compromis. De Oorpoort wordt ingenomen en Diabolus moet zich terugtrekken in zijn kasteel. Vlak bij de Oorpoort staat het huis van meneer Geweten. De oude man moet naar buiten komen. Hij beeft van angst en belijdt zijn schuld.

Het kasteel ingenomen

Uiteindelijk besluiten burgemeester Verstand en de heer Geweten een smeekschrift te zenden naar Immanuël. Ze belijden daarin hun schuld en schrijven dat ze berouw hebben. Vol spanning wacht men op een antwoord. Maar Immanuël antwoordt niet. De strijd in de Stad gaat door. Het kasteel wordt ingenomen en Diabolus wordt gevangengenomen. In het openbaar worden hem alle wapens afgenomen. Hij wordt gebonden op de overwinningswagen van Immanuël om te worden verdreven naar dorre plaatsen. Immanuël openbaart Zichzelf niet in de Stad, maar geeft bevel dat er drie mannen gevangengezet moeten worden: Verstand, Geweten en Mijn-wil-is-wet. O, het wordt bang in de Stad! Er wordt druk overlegd wat nu te doen. Men besluit een smeekschrift te sturen met een gebed om genade voor de drie gevangenen. Maar helaas, Immanuël antwoordt niet.

Vervolgens gaat Ontwaakte Begeerten naar Immanuël met koorden van veroordeling om zijn hals! Maar Immanuël zendt hem heen met de boodschap dat Hij het overdenken zal. O, wat is Ontwaakte Begeerten onder de indruk van de grote schoonheid van Immanuël. Men besluit voor de derde keer een smeekschrift te sturen. Goede werken zullen ze niet sturen, want zijn aanwezigheid zal alleen maar schaden. Daarom gaat Nat Oog mee, een man met een verbroken hart en verslagen geest. Ze vallen plat op de grond voor Immanuël neer en belijden hun schuld hartelijk en oprecht. Immanuël wijst hen echter op hun opstand en verwerping van God en Zijn knechten, op hun afwijzing van de liefelijke nodigingen en zegt dat morgen de terechtstelling zal plaatsvinden van de drie gevangenen. O, nu verwacht de hele Stad dat dit hun doodsvonnis betekent.

De schuld weggenomen

De volgende dag staan de drie gevangenen veroordeeld voor hun Rechter. Ze belijden hun schuld en erkennen hun helwaardigheid. Maar, o wonder, daar deelt Immanuël hun mee dat Hij van Zijn Vader macht heeft ontvangen de zonden van Stad Mensziel te vergeven. Zo worden hun zonden en schuld daadwerkelijk weggenomen.

Zie, daar staan Verstand, Geweten en Mijn-wil-is-wet. Hun ketenen zijn gebroken en Kapitein Geloof gaat hen voor naar de Stad. En de inwoners van de Stad? Ach ‘hun harten waren gelijk een weegschaal, die door een bevende hand werd vastgehouden’, maar toen ze de drie gevangenen terug zagen komen, konden ze hun ogen niet geloven! De Stad is veroverd door Immanuël!

Eenvoudig maar helder tekent Bunyan hier wat er gebeurt als Immanuël het hart inneemt. Hij bindt een verslagen ziel door veel smeekbeden aan Zijn troon. Hij laat hen wachten en brengt hen zover dat ze Gods recht leren rechtvaardigen, zoals in Zondag 5 staat: ‘God wil dat aan Zijn gerechtigheid genoeg geschiede’. En… ik wil dat ook. Waar ik mijn doodvonnis leer ondertekenen en onder Gods recht verloren moet gaan, daar komt plaats voor de boodschap van volkomen vergeving. Wat een eeuwig wonder van vrije genade!

Lezers, hebben wij van dat wonder al iets geleerd? Of staat de heer Onbuigzaam nog recht overeind in ons hart?

Zie toch hoe Mensziel zich uiterst verhardt,

het is de kapiteins tot een grote smart.

Dus heeft men zich tot

El-Shaddai gewend,

Die daarop Zijn Zoon Immanuël zendt.

Ook voor Hem buigt de Stad zich echter niet,

het hoogmoedige hart kent geen zondeverdriet.

Maar Hij maakt door Zijn Woord de Stad oprecht,

zodat ze verloren moet gaan onder Gods recht.

wordt vervolgd

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen