Spreken, preken en een preekschets

Op zaterdagavond vertrok ik uit Zoetermeer naar Breda. Hier vond ik gastvrij onderdak bij ouderling B.J. Nieuwenhuijze en zijn vrouw. Na twee jaar toerusting aan de Theologische School mocht ik op die zondag voor het eerst een stichtelijk woord spreken. De Heere hielp twee keer op die rustdag. Dan is er diepe verwondering over Zijn trouw.

Toen, ruim dertig jaar geleden, was er de verwachting dat het allemaal steeds beter zou gaan. Zeker, de HEERE, Die roept en zendt, is en blijft getrouw. Maar de afhankelijkheid en de onmogelijkheid worden niet minder. Elke rustdag is het weer: ‘Och, schonk Gij mij de hulp van Uwe Geest’.

Preken

Preken is geen godsdienstige toespraak houden, het is bediening van het Woord van God, bediening van de verzoening! Het Formulier tot bevestiging van predikanten zegt: ‘Dienvolgens is het openbaar dat het ambt van de herders of de dienaars des Woords is: eerstelijk dat zij des Heeren Woord, door de Schriften der profeten en apostelen geopenbaard, grondig en oprecht aan hun volk zullen voordragen en het toeëigenen, zo in het algemeen als in het bijzonder, tot nuttigheid van de toehoorders, met onderwijzen, vermanen, vertroosten en bestraffen, naar eens iegelijks behoefte, verkondigende de bekering tot God en de verzoening met Hem door het geloof en wederleggende met de Heilige Schrift alle dwalingen en ketterijen, die tegen deze zuivere leer strijden’.

In de preek spreekt God! ‘Geliefde christenen, gedenk dat God Zelf u door hem aanspreekt en bidt. Neem dan het woord aan, hetwelk hij u volgens de Heilige Schrift zal verkondigen, niet als der mensen woord, maar (gelijk het waarlijk is) als Gods Woord’. Luistert u zó weleens? Zit jij zó onder de preek?

Preken vereist drie zaken als grondige voorbereiding: aanhoudend gebed, nauwkeurig onderzoek van het Woord en de verlichting van de Geest. Iemand schreef: De belangrijkste taak van de prediker is dat hij zichzelf voorbereidt en niet zijn preek. Hoe komt de spreker of preker aan een tekst? Moet hij er lang naar zoeken? Ds. J. van Andel (overleden in 1910) schrijft in zijn ”Vademecum Pastorale”: ‘Dat men naar een tekst zoeken moet, is juist geen gunstig teken. Het brengt onder verdenking dat men van de bestudering van de Schrift weinig werk maakt. Een nauwe omgang met het Woord zal telkens een tekst doen ontmoeten die ons aangrijpt zodat wij ons gedrongen gevoelen om er uit te preken. De preekstoel moet niet naar een tekst, maar de tekst naar de preekstoel drijven’.

Preekschets

Het gebeurde tijdens een middagdienst in een Zeeuwse gemeente. Zondag 30 van de Catechismus was aan de beurt. Op de kansel pakte ik uit mijn zak mijn catechismusboekje, waarin ook mijn psalmbriefje en preekschets zaten. Echter, beide ontbraken! Wat zijn er dan een angstige gedachten. Preken zonder schets! Hulpeloos werd de dienst begonnen, met een zucht naar Boven! Toen wees de Heere mij krachtig op het zojuist uitgesproken votum: ‘Onze hulp is in de Naam des HEEREN’. Er kwam een wonderlijke rust in mijn hart. Ik mocht geloven: in het uur dat het nodig is, zal u de Heilige Geest geven te spreken. Met innerlijk vermaak mocht ik in die leerdienst preken over het sacrament van het Heilig Avondmaal. De Geest gaf de overdachte boodschap helder terug in de zin van de gedachten. Wat word je dan klein, en wat wordt de trouwe Meester, Die Zijn knechten zendt, dan groot en goed! Dan klimt na afloop de lofzang in stilheid tot God.

Preken blijft een wonderlijk werk. Wie is hiertoe bekwaam? Een schets mag mee de kansel op. Maar het is Christus Die door Zijn Geest de preek - of slechts een zin - vrucht doet dragen tot bekering en onderwijzing. Dan wordt God Drie-enig op het hoogst verheerlijkt, worden rampzalige zondaren gezaligd en wordt Gods volk onderwezen en vertroost.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen