Een onuitputtelijke goudmijn [2]

In n het vorige artikel stonden we stil bij de promotie van ds. C.P. de Boer over Psalm 110. Eveneens eind januari promoveerde de hervormd-gereformeerde predikant W.J. Dekker op een onderzoek naar Jesaja 63. Het is een geschenk als je als predikant, naast het gemeentewerk, tijd vrij kunt maken voor studie. Dat kan weer ten goede komen aan de gemeente. Het ging ds. Dekker vooral om de schijnbare tegenstrijdigheid in het spreken over God in Jesaja 63. In vers 3 vertrapt Hij volken in Zijn toorn, in vers 16 wordt Hij aangeroepen als Vader, Die Zich ook verbergt. Hoe verhouden deze zaken zich tot elkaar? Liberale bijbelwetenschappers hebben weerzin tegen het Godsbeeld uit Jesaja 63:1-6, zo schrijft Dekker. In onze tijd is er veel verzet tegen eigenschappen van God als Zijn rechtvaardigheid en heiligheid, waardoor Hij zondaren, ja hele volken straft. Velen die afstand nemen van het christelijke geloof voeren als reden aan dat ze niet willen geloven in een God Die naar hun zeggen wreed is.

De predikant verwijst naar veelgelezen boeken van mensen die afstand namen van hun opvoeding en vaak ook van het christelijk geloof. Dergelijke boeken zijn vaak een vertolking van hun gevecht met en om God, zo schrijft Dekker. Ze kennen de taal van hun opvoeding en kennen de Bijbelse geschiedenissen. Daarin werkt en spreekt God, maar zelf ervaren ze daar niets meer van. God is voor hen afwezig. Een voorbeeld is het boek ”Knielen op een bed violen” van Jan Siebelink, waarvan inmiddels meer dan 600.000(!) exemplaren zijn verkocht. Zulke romans, met een vertekend beeld van de bevindelijk-gereformeerde kring, maar bovenal met een verkeerd beeld wie God is, vinden gretig aftrek. Ze vertolken kennelijk de gevoelens van veel Nederlanders, voor wie God een Onbekende is geworden.

Gangbaar

Op een prettig leesbare manier leidt de predikant de lezer langs zijn onderzoekspad. Dit neemt niet weg dat het boek een behoorlijke kennis van het Hebreeuws vraagt om het te kunnen volgen. De auteur sluit zich aan bij wat in de Bijbelwetenschap gangbaar is, namelijk dat het boek Jesaja niet in zijn geheel door de profeet is geschreven. De oorsprong van het boek ligt in deze visie in de prediking van Jesaja. Maar zijn boodschap is in later tijd opnieuw verwoord, herzien en uitgebreid door mensen die zich eensgeestes wisten met de profeet. Het historisch-kritisch Schriftonderzoek onderscheidt al lange tijd drie hoofddelen in de profetie. Hedendaags bijbelonderzoek stelt sowieso dat bijbelboeken zijn ontstaan in een lang proces van doorvertellen, opschrijven en herzien.

Als dit waar zou zijn, betekent dit dat we allerlei teksten uit het Nieuwe Testament anders moeten lezen. Regelmatig wordt immers verwezen naar de hoofdstukken Jesaja 40-66 en lezen we in die teksten dat Jesaja sprak. In de moderne visie moeten we er bij denken: niet Jesaja, maar een latere leerling, of iemand die zelfs een eeuw later leefde. De moorman las dan niet echt de woorden van Jesaja, maar woorden uit een rol die toegeschreven werd aan de profeet.

Het zal duidelijk zijn dat zulke theorieën het gezag van Gods Woord raken. Daarom zien we het als een schaduwzijde van het boek dat de opdeling van Jesaja zo kritiekloos wordt aanvaard.

Samengevoegd

Daar komt bij dat een groot deel van het proefschrift gaat over de vraag of Jesaja 63 één geheel is, of dat er stukken tekst later zijn samengevoegd. Is dat zo nuttig, vraag ik me af. Of is dit meer een academische discussie?

Ondertussen is het mooi dat ds. Dekker op geen enkele manier een tegenstelling wil maken tussen God Die toornt en God Die verlost. ‘Onbekommerd en in één adem spreekt Israël over zijn God als wreker en redder, en over God als Vader en Zijn verberging in toorn’, zo concludeert de predikant. Boven dat alles staat Gods verbondstrouw. Juist daarom roept het volk Hem zo indringend aan en verwacht ze de verlossing alleen van Hem.

Dat laatste brengt ons tot de persoonlijke vraag of we deze God leerden kennen en beminnen, in al Zijn Goddelijke eigenschappen. Dan moeten we onvoorwaardelijk leren buigen voor God, als een arme, schuldige zondaar. Het is genade als dat mag gebeuren!

N.a.v.: ds. W.J. Dekker, ”Wie is deze? Een onderzoek naar de compositie en Godsvoorstelling van Jesaja 63”, uitg. KokBoekencentrum; 419 blz.; € 33,50.

(slot)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen