‘De vreze des HEEREN is het beginsel der wijsheid’

Toch mogen we niet vergeten dat het méér is dan een wezenskenmerk van het geestelijke leven. Het is in de Heilige Schrift ook grondnotie voor alle wijsheid: ‘De vreze des HEEREN is het beginsel van wijsheid.’ Ook op het terrein van wetenschap en politiek is het een onmisbare zaak.

De Wijsheid Van Deze Wereld

Het lijkt ten enenmale wereldvreemd om dat in onze tijd vol te houden. De ‘wijzen van deze tegenwoordige eeuw’ begrijpen eenvoudig niet waar we het over hebben. En als ze er nog iets van beseffen willen ze er absoluut niet van weten. Hebben wij de ene waarachtige God nodig, die Zich geopenbaard heeft in Zijn Woord? Het Woord dat vlees geworden is, en van wie de Schriften getuigen met goddelijk gezag? Kunnen we daar iets mee om onze samenleving, onze wetenschap en moraal daaruit voort te laten komen? Het lijkt eerder het tegendeel.

Twee identieke psalmen zijn er die getuigen van de goddeloze overmoed van de waanwijze mens.

Het zijn psalm 14 en 53. ‘De dwaas zegt in zijn hart: er is geen God…….’ Tegenwoordig is dat niet alleen meer een verborgen woord van afkeer van God in het zondige hart. Hardop wordt het op alle terreinen van het leven verkondigd dat wij mensen pas wijs geworden zijn toen we door ‘verlichting’ onszelf van onze onnozele afhankelijkheid van Gods openbaring hebben bevrijd. In de wetenschap, in de politiek en in de instituties van onze samenleving is het de nieuwe ‘wijsheid’ geworden om God overal buiten te houden. Wij weten het immers toch beter dan God?

Maar is die onheilige overmoed er niet de oorzaak van dat we eigenlijk niet meer weten hoe het moet met onze wereld? De huidige verwarring en verlegenheid in de politiek maken zo duidelijk dat het ‘goed verstand’ of ‘juiste inzicht’ waar Psalm 111 van spreekt niet meer te vinden is.

Wat Is Wijsheid?

‘Wat is wijsheid?’ Dat is in toenemende zin de vraag van onze tijd. We weten niet meer hoe we in de politiek en in de samenleving met elkaar op zodanige manier om kunnen gaan dat we elkaar recht doen. En we beseffen steeds minder – zelfs als we nog bij het Woord van de HEERE mogen leven – dat we de weg kwijt zijn, als we niet meer oprecht met de HEERE wandelen, in de weg van Zijn heilzame geboden.

Psalm 111 is een zogenaamd acrostichon. De structuur van deze psalm is op kunstige wijze door de Heilige Geest geïnspireerd. Elk vers begint met een letter van het Hebreeuwse alfabet. Zo komt het hele ABC van de Schrift tot zijn recht. Er zijn meer psalmen die de goddelijke wijsheid op deze manier vorm hebben gegeven. Psalm 25 bijvoorbeeld, waarin de opwekking klinkt om ‘lust te hebben’ om de HEERE te vrezen. Waar ‘Gods verborgen omgang’ als de verrassende ‘vondst’ wordt bezongen voor ‘zielen waar Zijn vrees in woont’. Het woord dat uit het Hebreeuws vertaald is met ‘verborgen omgang’ duidt niet onmiddellijk op de omgang die Gods kinderen met de HEERE mogen kennen. Het is allereerst de omgang die in de HEERE Zelf te vinden is, zoals een Oosters koning een vertrouwelijke geheime raad had met zijn intimi. Zo is er de omgang van de Drie-enige God in Zichzelf, ook wel het verbond des vredes genoemd. En de mens in zijn schepselmatige afhankelijkheid is bestemd om in dat heilgeheim te mogen delen. Hoe erg is het dat Adam die omgang bewust heeft beëindigd toen hij door de verleiding van de duivel zelf als God wilde zijn…….. Wat is de zondeval een verschrikkelijke dwaasheid, met de meest verstrekkende gevolgen voor alles wat mensen nog denken als wijsheid over te houden. ‘Wie God verlaat heeft smart op smart te vrezen’.

De profeet Jeremia heeft dat op een aangrijpende manier verwoord: ‘De wijzen zijn beschaamd, verschrikt en gevangen; Zie zij hebben des HEEREN woord verworpen, wat wijsheid zouden ze dan hebben? (Jer. 8:9)

Bevreemding?

Ik vrees dat wij er ons in toenemende mate van bewust moeten zijn dat deze ernstige profetische boetetoon vandaag de dag alleen maar meer bevreemding en weerzin zal oproepen bij onze medemensen die zich van God niets aantrekken en zich van geen kwaad bewust zijn.

De ander is altijd degene die het mis heeft, wij hebben natuurlijk het beste voor met ons land en volk. En de ‘beterweters’ die – hoe voorzichtig ook – toch de vraag stellen of dat toch geen al te positief zelfbeeld is, zouden de mond gesnoerd moeten worden. Dat is vandaag de communis opinio. Al kan dat natuurlijk ook weer niet in onze samenleving die de vrijheid van meningsuiting hoog in het vaandel lijkt te hebben. Maar toch…..

Een Loflied Om Van Gods Wijsheid Te Getuigen

Ik geloof overigens niet dat wij vanuit de vreze des HEEREN alleen maar op apologetische wijze de confrontatie moeten zoeken. Misschien is een loflied zoals Psalm 111 wel een veel vruchtbaarder manier om van de wijsheid van God te getuigen. En daarbij geldt ook het oude gezegde dat ‘woorden wekken, maar voorbeelden trekken’. Als de vreze des HEEREN het ‘begin’ is van de wijsheid waarin God Zich aan ons geopenbaard heeft en van waaruit Hij ons leven gestalte geeft, dan is dit het beginsel, het principe van alle chokmah, wijsheid op zijn Hebreeuws gezegd. Het lijkt wat minder gewichtig – het klinkt in onze taal misschien zelfs een beetje plat - als we een ieder die van daaruit leeft ‘goochem’ noemen. Maar dat is letterlijk wat het Hebreeuws zegt. Een oprechte en eerbiedige ‘slimheid’, die altijd zoekt naar mogelijkheden om de HEERE te prijzen in woorden en daden.

Wat een zegen als we zo onze verantwoordelijkheid – ook het politieke discours – gestalte mogen geven! In de klassieke Statenvertaling staat vers 10 nog wat pregnanter vertaald dan in moderne versies. Zeker, het gaat om handelen volgens de principes van de ware wijsheid, die de HEERE ons in het hart leert kennen, in de gemeenschap met Hem Die ons gegeven is tot Wijsheid, onze Heere Jezus Christus. Maar als er staat :’allen die ze doen, hebben goed verstand’, dan ligt het accent op de wijsheid doen; in praktijk brengen in de wetenschap dat Hij die ons gegeven is tot Wijsheid ook Zijn werk in ons tot getuigenis zal maken. De wijsheid doen, dat is dat goede inzicht, die waarachtige kennis die bestaat in de omgang met de HEERE oefenen, dat het ook voor een dwaze wereld niet verborgen kan blijven. Wat een zegen voor de samenleving is het als dat loflied ook voor ons en door ons klinken mag:

‘Maar ’s HEEREN vrees zal altoos wezen

’t begin der wijsheid: wien Gods hand

die doet betrachten, heeft verstand

Zijn naam blijft eeuwiglijk geprezen!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen