Een actuele lofzang

Tal van emoties vechten sinds die bewuste zaterdag in mij om voorrang. Er is verdriet over wat er op 7 oktober is gebeurd in Israël; het land waar ik tot voor kort samen met mijn gezin woonde. Er is bezorgdheid over het welzijn van Israëlische vrienden die dienen in de IDF, het Israëlische leger. Er is boosheid ook over wat ik in Nederland aan antisemitische tendensen waarneem. Daarnaast is er gelukkig ook hoop; geschonken hoop! De adventsweken zijn weer aangebroken. We leven toe naar het Kerstfeest. Maar vergeet niet dat het al Kerst is geweest. De Hoorn uit het geslacht van David is al geboren! En dat heeft ook alles van doen met de actuele situatie in Israël.

Ein Kerem

Ein Kerem: een groen, lommerrijk plaatsje net buiten Jeruzalem. Volgens de traditie zou dit het dorp zijn waar Johannes, de zoon van Zacharias en Elizabeth, ter wereld kwam. Na de geboorte van Johannes gebeurde er iets wonderlijks. De stomme Zacharias kon opeens weer spreken. Een korte samenvatting van zijn eerste woorden staat in Lukas 1:64: ‘Hij sprak en loofde God’. De ongelovige priester wordt een Godlover! Een uitvoeriger weergave is te lezen in Lukas 1:67-79, de zogenaamde ‘Lofzang van Zacharias’. Het zijn woorden met gewicht. In Lukas 1:67 staat uitdrukkelijk dat Zacharias vervuld werd met de Heilige Geest toen hij deze woorden profeteerde.

Zijn Volk

De inzet van Zacharias’ lofzang is typisch Joods: een doxologie op God, een lofprijzing op de God van Israël. Wat is de aanleiding voor deze jubel? Is het omdat hij en zijn onvruchtbare vrouw Elizabeth onverwacht toch een zoon hebben ontvangen?

Het antwoord staat in Lukas 1:68: ‘want Hij heeft naar Zijn volk omgezien en er verlossing voor tot stand gebracht’. God is betrokken op Zijn volk en heeft verlossing gewerkt. Een belangrijke vraag is natuurlijk: wie wordt er hier bedoeld met ‘Zijn volk’? Eeuwenlang betoogden christelijke theologen dat ‘Zijn volk’ synoniem staat voor de volgelingen van Jezus, voor de kerk. Het is een uitingsvorm van de vervangingstheologie (de idee dat de kerk in plaats van Israël is gekomen). Veel kerken hebben daarvan na de Tweede Wereldoorlog terecht afstand genomen.

Anderen Bijbeluitleggers erkennen dat Zacharias met ‘Zijn volk’ Israël bedoelt. Maar vaak wordt daar vervolgens nog wel snel iets aan toegevoegd. Dan wordt bijvoorbeeld gezegd dat Zacharias nog niet het juiste zicht had op het werk van de Heere Jezus. Immers, dan had hij zoiets nooit gezegd.

We constateerden eerder dat Zacharias vervuld was met de Heilige Geest toen hij deze woorden profeteerde. Ik vind het daarom bloedlink om te betogen dat Zacharias een kennisgebrek had, dat het hem aan inzicht ontbrak. Volgens mij doen we de Schrift het meeste recht door aan te nemen dat met ‘Zijn volk’ in dit geval eerst en vooral het Joodse volk wordt bedoeld.

Dat geldt trouwens niet alleen voor dit vers. Veel christenen vergeten nogal eens dat Israël het eerste adres is van veel Bijbelgedeelten. Dat vinden we misschien niet leuk, maar het is gewoon niet anders. Het is iets dat hoort bij geloofsgehoorzaamheid: aanvaarden wat Gods Woord zegt.

Antisemitisme

Zacharias bejubelt Gods verlossing. Voor welke verlossing zou Zacharias zo diep dankbaar zijn? Wat houdt die verlossing precies in?

In nogal wat Kerstpreken wordt betoogd dat Zacharias verheugd is over de verlossing van zonde, satan en hel. Ik wil aan het belang van persoonlijke redding niets afdoen. De Bijbel geeft genoeg reden om aan deze toepassing van verlossing vast te houden. Maar er is meer.

Want denken we vaak niet veel te klein over het concept verlossing? Gods verzoeningsplan reikt verder dan de persoonlijke zaligheid van een zondaar. En in dat plan speelt Israël een grote rol. Dat horen we ook Zacharias - of beter: de Heilige Geest - in zijn lofzang helder uiteenzetten.

Wat die verlossing in de lofzang van Zacharias specifiek inhoudt, wordt uitgewerkt in Lukas 1:71: ‘verlossing van onze vijanden en bevrijding uit de hand van allen die ons haten’. Voor een Jood is dat een geweldige verlossing! Als er één volk is dat weet wat vijanden en haters zijn, dan is dat het Joodse volk. De eeuwen door heeft het er altijd van langs gekregen. Het spectrum van haters is daarbij opvallend veelkleurig: het varieert van fascist en communist tot islamist en calvinist.

Hoe komt dat toch? Waarom wordt het Joodse volk altijd zo gehaat en verdrukt? Zou dat niet ook te maken hebben met de status van Israël? God voltrekt Zijn heilsplan door middel van het Joodse volk en de Messias van Israël, de Heere Jezus Christus. En daarom heeft de vijand van God, de satan, zijn pijlen in het bijzonder ook gericht op Israël.

Dat is in onze tijd niet anders. Het maakt dat de oorlog die op dit moment woedt tussen Israël en Hamas ten diepste ook een geestelijke oorlog is. Mensen en machten vormen een instrument in de hand van de boze om Gods plannen te dwarsbomen. Wilt u in deze geestelijke strijd aan de goede kant staan? Keer u dan tegen antisemitisme, neem het op voor het Joodse volk en wees Israël juist ook nu tot een steun. In het verleden tierde het antisemitisme ook welig in de kerk. Daar hebben veel kerken terecht schuld over beleden. We kunnen nu laten zien hoeveel die schuldbelijdenis waard is.

Geloofstaal

Nog iets over de jubel van Zacharias. Als je aandachtig kijkt naar Lukas 1:68 en 69 valt iets op. Zacharias spreekt daar in de voltooid tegenwoordige tijd: ‘heeft omgezien’, ‘heeft verlossing tot stand gebracht’, ‘heeft een hoorn voor ons opgericht’. Zacharias doet het voorkomen alsof de verlossing al is gerealiseerd. Maar is dat zo? Vergist Zacharias zich niet? Het ging in zijn eigen tijd en ook later eerder slechter dan beter met het Joodse volk.

Geloofstaal is taal die zich niet laat gezeggen door de omstandigheden, taal die zich niet het zwijgen laat opleggen door wat er in het heden gebeurt. Het is taal die over de grenzen van de tijd heen durft te spreken.

Godsvertrouwen is voor oprechte geloofstaal onmisbaar. Zacharias weet dat God doet wat Hij zegt - Hij heeft zijn lesje wel geleerd toen hij zelf de engel niet geloofde. En daarom gelooft Zacharias ook vast dat God zal voltooien waaraan Hij begonnen is.

Perspectief

In de afgelopen weken heb ik verschillende Palestijnse en Joodse gelovigen in Jezus Christus gesproken. Zij waren zonder uitzondering moedeloos als het gaat om het conflict tussen Israël en Hamas. Allen zagen slechts één oplossing: Jezus.

Dat is in lijn met wat Zacharias profeteert. Ook hij schrijft de verlossing immers toe aan de Hoorn van zaligheid uit het huis van David, aan Jezus de Messias (Luk. 1:69, vgl. 1 Sam. 2:10 en Ps. 132:17). Met andere woorden: Jezus zal de vijanden van Israël onderwerpen en het koninkrijk herstellen. Beslissende stappen hiervoor zijn zo’n 2000 jaar geleden al gezet.

Het vervolg op Jezus’ interventie, op Zijn tussenkomst, is bemoedigend. Zacharias schrijft dat het Joodse volk na deze verlossing ‘Hem zal dienen zonder vrees, in heiligheid en gerechtigheid alle dagen’ (Luk. 1:74-75).

Of de complete vervulling van Zacharias profetie in onze tijd tot vervulling komt, weet ik niet. In Handelingen 1:6 kunnen we lezen dat ook Jezus Zelf daarvan niet op de hoogte is. Het tijdstip is aan God de Vader. Er is echter goede grond om te blijven geloven in een oplossing, in de verlossing! Het is Kerst geweest en God heeft het immers Zelf beloofd?!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen