�Geluk"

(17)

Dat zou veel beter zijn dan elke marktdag naar de stad te lopen om op de hoogte te blijven, want goed op de hoogte met de markt komt een boer eigemijk nooit. De markt is een te groot avontuur om die met zijn verstand te wnvatten. Begrijpen doet een boer de marKt nooit. Die begrijpen pas iets dat kleiner is dan de hand die het omvat. £« een markt is veel groier dan een boerderij Werkelijk, de boeren doen goea met naar de voorraad een soort w>^^'i,^""°"s t® ^en. Die kan hen wat cfv,!?', ^^^'^ '^°^'^^n lopen meestal hun school voorbij. Slechts enkele willen w^^M?"^^^, l^'^^"- Maar z« die nog ieren willen, hebben toch geen oog voor ae school van hun oude veehandelaar.

s>imons bemoeit zich niet jnet het vee dan om voorraad te halen of te brengen. Dat doet een broer van hem, die boer geweest is en nog graag wat met vee speelt. Een arbeider helpt hem daar bij. En hij betaalt die arbeider van zijn eigen geld. Hij moet toch wat te betalen hebben. Natuurlijk eet hij met zijn gezin van het boerderijtje. Er is wat bouwland bij en er zijn dus aardappelen en groenten — en als Simon Simons soms een varken verkopen wil, heeft die boer van hem dat pas geslacht. Zo gebeurt er veel meer dat geen naam heeft. En dat hindert geen van beiden. Men hoeft niet per se scherp te rekenen om de lieve vrede in de familie te bewaren. Zulke onzin noemen de mensen nu orde en regel. Ach, wat, de Simonsen hebben nooit woorden gehad en waggelen 's zondags samen naar één kerk. Maar de laatste weken klaagt de broer van Simon Simons, dat het beheer van die boerderij in ongeregeld vee hem te zwaar gaat worden. Het is een moeilijk ding, maar zijn vrouw en de dokter zeggen, dat hij beslist aan rustig rentenieren toe gekomen is. En nu moet hij wel ophouden bij zijn broer de boerenboel te beredderen. Dat hoeft natuurlijk niet direct — er is tijd om behoorlijk voorzieningen te treffen.

Simons zelf voelt er niets voor om die zorg op zich te nemen. En ook hij moet zich om zijn leeftijd iets ontzien. Dat sjouwen langs de boeren, weer of geen weer, dichtbij of veraf, aan de harde weg of diep het land in, het liegt er niet om. En toch blijft hij handelen — natuurlijk blijft hij aan veehandel doen.

Dit alles vertelt hij aan Bernardus Uitwellingerga, de volgende morgen. Kort, natuurlijk kort. Het komt hier op neer: Bernardus en zijn moeder moeten op de boerderij komen. Daar is ruimte om te wonen meer dan voldoende. Zij kan wat melken- als het nodig is en wat werk doen, dan hoeft ze niet meer uit werken naar een ander. Ze eten dus met elkaar, want zijn vrouw wordt wat onhandig bij de kachel en de petroleumstellen. Zijn vrouw betaalt het huishouden en de moeder van Bernardus doet zo'n beetje het werk. Goed, en hij en Bernardus doen samen veehandel. De verste boeren zijn voor Bernardus en' hij wil een beetje in de buurt blijven, omdat hij ouder wordt. Later is alles van Bernardus

Even dekent Bernardus na wikt en weegt en dan — hij ziet niets dan voordeel — zegt hij:

— Nou, de hand er maar op!

De oude Simons krijgt een harde klap van toestemming in zijn hand geslagen en zelf geeft hij Bernardus een zachte klap van geluk terug doch houdt deze hand even vast: „Ik heb geen zoon Gedenk de armen." Meer zegt hij niet. Maar Bernardus begrijpt hem. Even hebben de ogen van Simons hem in de zijne getroffen en Bernardus moet moeite doen om zijn ogen droog te houden.

De verhuizing is een hele kleine. De overige kinderen van de weduwe Uitwellingerga dienen hier en daar bij een boer. En nu komt ze zelf nog op een boerderij, spek en vlees en aardappelen voor 't eten.

Gedenk de armen. Natuurlijk stelt Bernardus meer orde op zaken als hij de boerderij overneemt. De arbeider wordt nu van het melkgeld betaald. Veel meer orde krijgt hij echter niet en dat hoeft ook niet. Van Simon Simons leert hij, dat de

Van Simon Simons leert hij, dat de veehandel levend is en dat de markt niet na te rekenen valt; de markt is één klit avontuur en op alle markten kun je winnen en verliezen. De grote kunst is, zelf levend te blijven en niet failliet te gaan of rijk te worden. Gedenk de armen. Zij leven verder als vader en zoon.

NEGENDE HOOFDSTUK

Van de oude Simons heeft Bernardus heel veel geleerd, veel goeds ook. Ze hadden destijds wel een afspraak gemaakt — maar toen de winter geweken was, wou de oude Simons natuurlijk ook weer eens bij zijn verre klanten gaan kijken. En hij tippelde daar met gemak heen, handen in de zakken en 't stokje sleepte, met het handvat in een broedzak gehaakt, zo'n beetje achter hem aan. Vaak liep Bernardus dus met hem mee. Zij liepen dan samen dwars over de greiden en vermeden zo meestal de grote weg.

Die twee konden wondergoed opschieten en de tijd was van hen. Iets als haast of wat daarop lijkt, bestond er voor Simons niet en Bernardus schikte zich.

Natuurlijk liepen ze koeien tegen het lijf, koeien en paarden en pinken en graskalveren en schapen. En bijna elk beest werd geschat, in elk geval besproken. Veel woorden vielen daarbij niet. Simons zei zo maar een enkel woord en „haffelde" verder op zijn pruim — als had hij een hete hap in zijn mond. Er kwam dan een vreemd lichtje in zijn ogen en dan sprak hij: „Vri: goed, voorschoft te licht, kon achter breder, beste ribben, fijne kop, ranke poten, fijne uier, melkt helemaal weg, best melkbeest." Zoiets. Na veertien dagen en later begon hij dan ,soms opnieuw over datzelfde beest te praten. Voor hem was elke koe bijzonder, evenals elk mens bijzonder is; elke koe heeft iets eigens — zoals mensen dat ook hebben. Maar de meeste mensen, die zo goed gezichten kunnen onthouden en karakters als het ware aftasten, kunnen geen koe van de andere onderscheiden. Simons, hij vertelt onderweg over koeien en schapen.. die hij vijf en twintig of dertig jaar geleden gekocht had, met het gemak waarmee 'n vrouw over haar kinderen van vroeger spreekt.

Maar de weg terug moet Simons een borreltje drinken! Een borrel drinkt hij ernstig, als een zieke een medicijn. Alleen blaast hij er in alsof 't hete koffie is Betalen na 't drinken doet Simons nooit. Een kastelein betaalt hij als 't zo eens uit komt, niet als hij veel geld bij zich heeft, maar als hij op de markt verloren heeft. Zo'n week ruimt hij alle lastige dingen aan kant. En als dan de kastelein hem voor de betaling tracteren wil, weigert hij absoluut. Als koopman van betekenis kan hij best tegen verlies en uitstekend tegen veel winst. Doch de laatste tijd wordt dat er niet beter op. Bij veel winst geeft hij die te vlug af aan mensen die het nodiger hebben en bij verlies is er een jacht in hem om mogelijke schulden af te doen. Als de dood hem vindt, zal er geen schuld en geen geld zijn.

En de dood vindt hem, eigenlijk eerder dan hij zelf gedacht heeft. Dat kwam zo. De oude vrouw van Simon Simons was aan de dove kant. En in tegenstelling tot haar man, die niet meer zegt dan hoog nodig, praatte zij voortdurend voor 't Vaderland weg. Als Simon niet thuis was, en hij was veel van huis, praate ze tegen de kat of de meubels of ze redeneerde met zich zelf. En als ze met dingen of dieren sprak, dan leek ze de zachtheid en moederlijkheid zelve.

(Wordt vervolgd)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen