‘Al met al worden we hier samen klein’

Op de agenda voor deze week stonden wat kleinere en wat grotere zaken die volgens plan konden worden afgerond. ‘Kleiner’ en ‘groter’ zijn naar hun aard wat vage begrippen. In dit verslag bedoel ik daarmee het tijdsbeslag in de vergadering. Maar we waren ons steeds bewust dat zaken die op die manier ‘klein’ heten, best wel groot, wel ingrijpend kunnen zijn voor mensen die er persoonlijk mee van doen hebben.

Geregistreerd partnerschap

Een voorbeeld van zo’n ‘klein‘ punt was het geregistreerd partnerschap (g.p.). De vraag was of de kerken het samenleven van een man en een vrouw volgens de regels van zo’n partnerschap (dat veel op een huwelijk lijkt) als een Bijbels huwelijk kunnen beschouwen. De bespreking leidde tot de vaststelling dat dat niet kan: een g.p. is geen huwelijk en kan dan ook niet kerkelijk worden bevestigd. Een commissie gaat bestuderen welke consequenties deze vaststelling moet hebben voor het kerkelijk functioneren van mensen die een g.p. zijn aangegaan.

Bestuurdersaansprakelijkheid

Een ander klein punt was bestuurdersaansprakelijkheid. Dit onderwerp kwam onder de aandacht bij het rapport van de commissie seksueel misbruik. Het is namelijk niet ondenkbaar dat een klager, die vindt dat haar/zijn klacht niet goed is behandeld, de leden van de klachtencommissie persoonlijk aansprakelijk stelt. Dit zou zich ook kunnen voordoen op andere terreinen dan dat van klachten over misbruik. De synode besloot nader te laten uitzoeken hoe het precies zit met die persoonlijke aansprakelijkheid van kerkelijke vrijwilligers en welke regelingen mogelijk nodig zijn.

De Nationale Synode en de Raad van Kerken

De synode sprak ook over de verhouding van de CGK tot de Nationale Synode en tot de Raad van Kerken. Bij de Nationale Synode (geen echte synode maar een platform voor interkerkelijke ontmoeting en samenwerking) ging het om het ondertekenen van een Verklaring van Verbondenheid en deelname aan de stuurgroep die leiding geeft aan deze synode. Ten opzichte van de Raad van Kerken was de vraag of de CGK een vorm van formeel contact, bijvoorbeeld een geassocieerd lidmaatschap, zou willen aangaan. Het bleek dat de meningen op beide punten verdeeld lagen. De één ziet in deze organisaties geen plek voor een kerk die op basis van de Schrift en de gereformeerde belijdenis wil staan. De ander ziet in afstand houden verkeerd isolationisme. Elkaar overtuigen bleek niet mogelijk. De synode besloot geen enkele relatie met de Nationale Synode of met de Raad van Kerken aan te gaan.

TUA

Een grotere zaak die voorlag, bestond uit een aantal onderdelen, samen te vatten onder het kopje TUA. Allereerst was er de emeritaats-verlening aan prof. dr. H.G.L. Peels. Prof. Peels heeft de kerken 40 jaar gediend, waarvan 36 jaar als hoofddocent en hoogleraar aan de TUA. De preses van de synode, ds. J.G. Schenau, las de akte voor waarin prof. Peels op de meest eervolle wijze emeritaat wordt verleend. In een persoonlijk woord karakteriseerde de preses prof. Peels als “de leermeester van het langer luisteren”. Prof. Peels pleegt er namelijk op te wijzen dat de tekst altijd meer wil zeggen dan op het eerste gezicht lijkt en dat het dus nodig is ‘langer te luisteren’ om te horen wat er uit de diepte van de tekst tot de lezer komt. Voor mw. Peels waren er bloemen. Het emeritaat van prof. Peels gaat D.V. in op 1 februari 2023. Uiteraard zal er dan ruimte zijn voor afscheid van de kerken en van de TUAgemeenschap.

De andere punten van de TUA leenden zich niet voor openbare bespreking en werden dus in een besloten zitting behandeld. Wel kunnen de uitkomsten worden gedeeld. De synode stemde in met de benoeming van dr. A. Versluis tot universitair hoofddocent Oude Testament. Ook hij werd toegesproken door de preses en ook voor mw. Versluis waren er bloemen. Voorts nam de synode kennis van de benoeming van J. van den Os M.A. tot universitair docent Nieuwe Testament en benoemde de synode ds. C.J. Droger tot secretaris van het curatorium. Ten slotte sprak de synode uit dat de nu geldende procedure voor benoeming van hoogleraren en docenten geëvalueerd dient te worden.

Vrouw en ambt

Het grootste onderwerp van deze week was ‘vrouw en ambt’; de donderdag en de vrijdagmorgen waren ervoor gereserveerd. Zoals de preses het verwoordde: “ ... een beladen onderwerp met alles wat er binnen, en vooral buiten, de synode al geschreven en bijgedragen is.” Hij riep de afgevaardigden op elkaar te blijven zoeken.

Zoals wellicht bekend: op de synodetafel lagen vorig jaar twee rapporten met voorstellen. Het was de commissie toen niet gelukt om tot een gezamenlijk standpunt te komen. Nog in de coronaperiode zijn er meerdere commissievergaderingen geweest, die wel tot bijstelling van die voorstellen hebben geleid maar niet tot een gezamenlijk standpunt van de gehele commissie. Dus lagen er weer twee rapporten met voorstellen. Heel kort samengevat: het ene rapport, gedragen door het grootste deel van de commissie, stelde voor uit te spreken dat de ambten niet opengesteld kunnen worden voor vrouwen. Het andere rapport, van een minderheid van de commissie, stelde voor uit te spreken dat het niet wijs is op dit moment een herzien inhoudelijk oordeel uit te spreken over de openstelling van alle ambten voor vrouwen maar dat het diakenambt wel nu reeds opengesteld zou kunnen worden. Door deze inhoudelijke zaken heen speelde ook de vraag hoe om te gaan met de situatie dat enkele gemeenten, tegen de kerkelijke afspraken in, nu al zijn overgegaan tot het aanstellen van vrouwelijke ambtsdragers. Er volgde een intensief gesprek tussen de afgevaardigden en de beide rapporteurs. Ook de pauzes werden benut. Het was mooi om te zien hoe broeders ondanks soms flinke verschillen van inzicht toch in gesprek bleven.

In de loop van de behandeling kwamen er diverse voorstellen uit de vergadering, variërend van ‘nu nog helemaal niets besluiten en verder praten’ tot ‘alle ambten openstellen voor vrouwen’. Daarnaast waren er diverse amendementen op onderdelen van het meerderheidsvoorstel. Een en ander leidde ertoe dat zeven stemmingen moesten worden gehouden. Het resultaat was dat de synode het enigszins geamendeerde meerderheidsvoorstel aannam. Dus geen vrouwelijke ambtsdragers maar wel een oproep tot verootmoediging voor de gezamenlijke schuld aan het gebrek aan vertrouwen en de gegroeide verwijdering in de kerken. Er komt een taakgroep om het gesprek daarover op verschillende niveaus te stimuleren. En de synode deed (opnieuw) een oproep om meer ruimte te geven aan zusters van de gemeente voor de vervulling van niet-ambtelijke diensten.

Ten slotte

Bij de sluiting van de vergadering omschreef de preses het besluit over ‘vrouw en ambt’ als een besluit “waarvan we weten dat het in een deel van de kerken met instemming zal worden begroet, in een ander deel met teleurstelling.” Dat was de vergadering zich zeer bewust. De preses eindigde zijn slotwoord in die geest: “Al met al worden we hier samen klein. Ín de dankbaarheid dat we tot een besluit konden komen, toch heel klein. Klein voor God: Here, ontferm u over onze Christelijke Gereformeerde Kerken… Dat ze dienstbaar mogen blijven aan de Kerk die geen nadere bepaling nodig heeft, omdat haar naam zelf zegt van wie ze is: van de Kurios, de Here. Dat ze in en aan díe Kerk dienstbaar mogen blijven, tenzij ze plaats zouden moeten maken voor iets beters, of – dat liever nog - tot de Here spoedig terugkomt.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen