Boekbesprekingen

Het is een goede gedachte geweest van de uitgever deze uitmuntende boeken opnieuw uit te geven en ze als set tegen een zeer schappelijke prijs aan te bieden. Ze zijn ook afzonderlijk verkrijgbaar.

Het geestelijke leven: Dit boek heeft dezelfde grondtoon en bedoeling als ‘De trappen van het geestelijke leven’, namelijk de eer Gods en de stichting van Gods kinderen. Theodrus à Brakel (1608- 1669), schrijft er zelf over (p. 16): ‘Dewijl ik dan de eer Gods, en de stichting dergenen die God van harte begeren te dienen, en hun Zaligmaker in liefde aan te hangen, bedoeld heb; en bovendien ook de stof is geput uit Gods heilig Woord, en daarmee overeenkomt, zo is mijn consciëntie daarin gerust, en betekent dat weinig, indien iemand mij daarover mocht oordelen, als met een menselijk oordeel, 1 Kor. 4:3’.

Het boek bestaat uit twee hoofddelen: 1. De dagelijkse heilige Christelijke oefening; 2. De stand van een gelovig mens hier op aarde. Hieraan zijn toegevoegd: Enige kentekenen waaruit een gelovig mens zich kan verzekeren dat hij van God bemind wordt (p. 261-292) en vanaf p. 295: Enige Christelijke meditatiën, gebeden en dankzeggingen.

De godzalige auteur spreekt van de noodzakelijkheid van het dagelijks houden van godsdienstige oefeningen. Hij bedoelt dan gebed, meditatie en dankzegging. Dat moet plaatsvinden volgens een vaste orde. Hij schrijft daarover dat het gaat om het afzonderen hiervoor ’s morgens, ’s middags, ’s avonds en ’s nachts. Daarbij wijst hij erop dat dit niet in eigen krachten kan. Hij gaat daarna uitgebreid in op de manier en de inhoud van de oefeningen. Verder wijst hij op het belang om de gehele dag deze overdenkingen in gedachten te houden (hfdst. 2, deel 1).

Het tweede deel geeft besturing aan Gods kinderen hoe een gelovige zich te gedragen heeft als hij vertroost wordt en ook als hij geen troost gevoelt. Als hij daarna schrijft over de kentekenen dan valt het op hoe pastoraal en geheel in overeenstemming met de Bijbel hij dit onderwerp behandelt.

Theodorus à Brakel was een man die geoefend was in het geloof en de standen van het genadeleven bevindelijk kende. Hij spreekt op een Schriftuurlijke wijze over droefheid naar God, aanvechtingen, liefde en ontfermingen Gods in Christus, verbergingen van Gods aangezicht, troost, een hard hart, vreze des doods, zwak geloof, hoe de gelovige wel gebracht wordt in God en de rust in Zijn zoete gemeenschap enz. We doen de schrijver tekort in onze beperkte opsomming en bespreking. Om een indruk te geven van het geloofsleven dat uit dit boek spreekt, citeren we een klein gedeelte uit het gebed van een worsteling des geloofs met God: ‘Al vecht mij de duivel aan, al kwelt mij mijn eigen verdorven hart, dat zijn eigen verderf wil; en al kwelt mij de wereld, en of mij het kruis, ja, de dood mocht overvallen, ik zal nochtans op U vertrouwen, o Heere! en op Uw Woord. Want hemel en aarde mogen ondersteboven keren, Uw Woord staat, waarop ik vertrouw, Heere! Gedenk Uw knecht naar Uw Woord, waarop Gij mij laat hopen. En sterk mijn zwak geloof, dat ik getrouw zij tot de dood, opdat ik mag ontvangen de kroon des levens, door Jezus Christus. Amen!’ We zijn niet in staat om in een korte bespreking de rijke geestelijke inhoud van dit voortreffelijke werk weer te geven. Het is tegelijk een boek dat ons de spiegel voorhoudt als het gaat over de vraag hoe we onze tijd doorbrengen. Het kan niet anders dan dat we beschaamd zijn als we dit boek, dat met recht de titel ‘Het geestelijke leven’ draagt, lezen.

De trappen van het geestelijke leven: Dit boek is na de dood van de auteur op zijn verzoek uitgegeven door zijn zoon, de bekende Wilhelmus à Brakel. Ook is toegevoegd een beschrijving van de laatste uren van de schrijver, die zijn beschreven door zijn zoon Wilhelmus.

Dit tweede boek is een concrete uitwerking van ‘Het geestelijke leven’ en bevat een samenspraak tussen vader en zoon, en wil daardoor onderwijs geven. Het is een voorbeeld tot vertroosting en opwekking zonder dat dit boek een regel wil voorschrijven. Het aantal uren per etmaal dat de auteur doorbracht in gebed, meditatie en dankzegging zal moeilijk na te volgen zijn. Het is, zeker in onze tijd, onvoorstelbaar dat een mens zijn leven zo weet in te richten in de dienst des Heeren met zo weinig slaap. Hij zegt daarvan in het eerste deel: ‘Niets is de dood meer gelijk dan slapen’ (p. 26). Hij wist zelf ook wel dat de geestelijke oefeningen in de nacht moeilijk na te volgen zijn en zegt daarom: ‘Nochtans wil ik zoon, u hier geen onverdraaglijke last opleggen, noch iemand anders, alsof hij zo zou moeten leven zoals ik verhaald heb; maar elk moet zien welke genade hij van God heeft, en hoe hij zich het beste gesteld vindt om gemeenzaam met God te leven, en wat God van hem wil hebben. Ik weet ook wel dat elk zijn beroep dat niet toelaat, zulk een gedeelte van de nacht aan heilige dingen te besteden’ (p. 166-167). Voor zijn eigen ziel was het een zeer profijtelijk leven. Dat blijkt ook wel uit de beschrijving van zijn sterfbed.

Het eerste deel van de samenspraak gaat over de ware godzaligheid en de praktijk daarvan. Het tweede deel over de trappen der genieting en de betrachting van de godzaligheid en de praktijk daarvan.

Indrukwekkend is de beschrijving van de laatste uren van de auteur door zijn zoon Wilhelmus. Theodorus overleed op een zondag op het moment dat zijn zoon Wilhelmus op zijn verzoek het Heilig Avondmaal bediende in de gemeente van zijn vader. We kunnen niet nalaten om het laatste gedeelte van deze beschrijving te citeren en spreken daarmee de wens uit dat het lezen van deze boeken tot eer en verheerlijking van Gods Naam, tot stichting van Zijn volk en tot uitbreiding van Zijn Koninkrijk mag zijn. ‘Zo is hij op een rustdag, die hij met zeer grote vrolijkheid placht te heiligen, ingegaan in de eeuwige rust. In die ure, als hij placht uit te gaan om Christus te prediken, is hij gegaan tot Degene Die hem gezonden had te prediken, om te zien en te smaken hetgeen hij anderen had voorgesteld. Op die tijd, als hij met zijn gemeente het Avondmaal zou genieten, is hij aangezeten met Abraham, Izaäk en Jakob, aan de bruiloft des Lams. Let op de vromen en zie naar de oprechten, want het einde van die man zal vrede zijn. Niet alleen om te wensen: mijn ziel sterve de dood der oprechten en mijn uiterste zij gelijk het zijne, maar om zelf het leven der oprechten te leren, en te strijden om in te gaan door de enge poort, en met volharding in het goede te doen, heerlijkheid en eer en onverderfelijkheid te zoeken; want dezulken wordt vergolden het eeuwige leven.’ Van harte aanbevolen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen