Reformatie voor vandaag

Ongetwijfeld behoort de Reformatie van de 16 ^e eeuw tot één van de grote momenten uit de geschiedenis van de kerk. Er was echter wel het nodige aan voorafgegaan. Reeds in de late middeleeuwen zien we het opkomen van de Moderne Devotie en het leven naar Bijbelse beginselen. Thomas a Kempis en Geert Grote zijn bekende namen. Ook zijn er voorlopers geweest zoals Johannes Hus. De Reformatie kwam niet onvoorbereid.

De gevolgen van de Reformatie zijn ook groot geweest. Het belangrijkste gevolg is de scheuring in de kerk van Europa. Er bleef een Roomse Kerk, die vooral door het Concilie van Trente van zich liet horen, en er kwam ook een protestantse kerk. De reformatoren hebben deze scheiding niet gewild, maar ze is er wel gekomen. Wat zou het een zegen zijn geweest als de Roomse Kerk was teruggekeerd naar het geloof van de Schrift. Daar is het helaas nog steeds niet van gekomen. Maar het gebed daarvoor mag niet ontbreken. Wat zou het een zegen zijn als de Roomse Kerk, met 1 miljard leden, zou weerkeren naar het Bijbelse christendom.

Het heil en genade

Waarin spreekt de Reformatie ook vandaag? Er zijn veel punten te noemen. Laat ik beginnen met de leer van de genade. In de Roomse Kerk is langzaamaan een soort semi-pelagianisme gemeengoed geworden. Deze gedachte verbindt het heil van zondaren aan Gods genade. Dat is een heldere lijn in de Schrift. Maar het verbindt het heil ook aan de menselijke inbreng. De inbreng van de mens is in deze gedachte nodig om het heil te ontvangen.

Die inbreng wordt in de roomse gedachtegang verbonden aan het lid zijn van de kerk, het gebruik van de sacramenten en het gehoor geven aan Gods bevelen. Deze dingen zijn naast vrucht van genade ook bepalend voor de genade van God.

Ook vandaag de dag zien we deze lijn terug in het kerkelijke leven. Op de één of andere manier dragen goede werken bij aan het heil van zondige mensen. Ook onder ons komen we dat helaas veel tegen. Vooral bij ingrijpende zaken aan het einde van het leven, bij een overlijden en rond een begrafenis. Vaak wijzen we dan op goede dingen die er gedaan zijn, maar die voor God geen waarde hebben. Alleen Gods genade, en die alléén kan ons redden. Alleen Christus en Zijn gerechtigheid redt van de dood.

Glorie en genade

Dat brengt bij een tweede punt van de Reformatie. Luther heeft in zijn uitleg van de brief aan de Galaten geleerd dat met de rechtvaardiging van de goddeloze de kerk staat of valt. We staan alleen recht voor God door het geloof in Jezus Christus. De ware schat van de kerk is het Evangelie van de glorie en de genade van God. Dit Evangelie krijgt gestalte in de beloofde en gekomen Christus.

Het heilswerk van Christus is de enige grond van het behoud. Het ware en zaligmakende geloof is het enige middel dat ons verbindt met Christus en Zijn heil. En alleen door dat geloof is een zondaar rechtvaardig voor God. De rechtvaardige zal uit het geloof leven, dat was de grote ontdekking van Luther bij het lezen, overdenken en mediteren van Romeinen 1 vers 16-17. In zijn ‘Tafelgesprekken’ komt Luther daar ook steeds weer op terug. In deze woorden uit Romeinen 1 ging de deur naar het paradijs voor hem open. En wie een beetje thuis is in de geschriften van Luther, bemerkt de grote vreugde en verwondering die dit in zijn leven heeft uitgewerkt.

Op dit punt zijn alle reformatoren, die onderling best de nodige verschillen hadden, Luther gevolgd. Rechtvaardig voor God, niet door onze werken, niet door de sacramenten, niet door aflaten, maar door een daadwerkelijk geloof in Jezus Christus.

Laten we ook die centrale boodschap voor vandaag niet vergeten. Er is over het geloof veel te zeggen en er zijn ook de nodige onderscheidingen te maken. Alleen al het onderscheid tussen de gave en de beoefening van het geloof is belangrijk, maar laten we ook nooit uit het oog verliezen dat het uiteindelijk gaat om een daadwerkelijk geloof. Gods Kerk kan van conclusies niet leven, zo luidt een bekende uitspraak. Of om het anders te zeggen: de gelovige heeft overal de dood in gevonden, behalve in Christus.

Wet en Evangelie

En dat brengt weer bij een andere gedachte die vanuit de Reformatie tot ons komt. Wet en Evangelie zijn twee belangrijke zaken voor prediking, pastoraat en onze persoonlijke zaligheid. De wet is nodig om, door de werking van Gods Geest, onze schuld open te leggen. De wet wijst aan waar het misgaat in ons leven. De wet, de gehoorzaamheid aan de wet, de ervaringen van schuld en ellende door de vloek van de wet kunnen ons echter niet zalig maken. De wet brengt het herstellingsmiddel niet aan. Alleen het Evangelie van de Persoon van Christus en het geloof in Hem maakt zondaren zalig. In het Evangelie wordt ons de noodzaak, de volkomenheid en de heerlijkheid van Christus bekendgemaakt. En het is alleen die Persoon Die kan redden van de dood.

Wie Calvijn en Luther leest, komt keer op keer de Persoon van Christus tegen. In al Zijn heerlijkheid hebben zij deze Zaligmaker aangewezen en aangeprezen. Het is ook een boodschap voor vandaag. Aan kennis van de verlossing gaat de kennis van de verlorenheid vooraf. Luther heeft er keer op keer op gewezen. Maar de kennis der ellende maakt niet zalig. Dat kan en doet alleen het Evangelie. Laten we daarom het Evangelie prediken, overdenken en bemediteren. Het is de enige grond voor de zaligheid.

Bijbel lezen

Nóg een laatste belangrijk punt voor vandaag. Luther leerde de mensen weer de Bijbel te lezen. Niet de leerstellingen van de kerk zijn belangrijk, het is de boodschap van de Bijbel die beslag moet leggen op ons leven. Zijn hele leven heeft Luther geijverd voor een verstaanbare Bijbel voor jonge en oude mensen. Laat de kerk echter wel ijverig zijn om de Bijbel vanuit de grondtaal in getrouwe en begrijpelijke woorden van God in de gemeente te laten horen.

Luther heeft er zijn hele leven aan gewerkt. Zo moeten we ook vandaag voortdurend werken, opdat Gods Woord in de Nederlandse taal mag klinken. Tot eer van Gods Naam. ♦

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen