De verleiding van het compromis

Bij een compromis kan het gaan om ‘een minnelijke schikking, waarbij beide partijen iets toegeven’. Dus, beide partijen krijgen in dit geval niet helemaal hun zin. Wat wij nu bedoelen is de tweede betekenis van het woord, en wel deze: ‘Een compromis is een handeling waarbij men een deel van zijn beginselen prijsgeeft’. Er is dus sprake van een bepaald principe. Echter, de praktijk blijkt zo ingewikkeld te zijn dat we water bij de wijn moeten doen. Het principe kan in dit geval niet geheel tot gelding gebracht worden. Bij een compromis moeten we met minder genoegen nemen, met minder dan ons lief is.

In de praktijk

In de praktijk van het leven hebben we hier op zijn tijd allemaal mee te maken. Voor elk gebod van Gods heilige wet kunnen hiervan wel voorbeelden genoemd worden. Denk maar aan het vierde gebod, over de heiliging van de dag des Heeren. Of aan het vijfde gebod, over het ouderlijk gezag.

In onze heidense samenleving botst de eis van Gods geboden vaak met de dagelijkse praktijk van ons leven. Dat geldt in het gezin, in de samenleving, in de politiek, op het werk en in de kerk, enzovoort. Er zijn zoveel tegenmachten tegen het Evangelie. De meesten van die tegenmachten leven in ons eigen hart, samen met de tegenkrachten van de boze geest en van de tijdgeest. Wat zou er van het naleven van Gods geboden terechtkomen zonder de werking van de Heilige Geest?

Gehoorzaamheid

Daarmee blijft de vraag natuurlijk wel: mógen we ons in het licht van Gods absolute eis tevreden stellen met de houding van het compromis? Gods heilzame geboden zijn toch niet een zaak van ‘God wat en de wereld/de zonde wat’? Hoe kunnen we hier met een eerlijk geweten mee omgaan, eerlijk ten opzichte van God en Zijn wet, eerlijk ten opzichte van het belang van onszelf en van de naaste? Als het goed is, leven wij namelijk niet volgens de normen van de wereld. Als het goed is, zijn onze beginselen en drijfveren anders dan die van de wereld. Dan voelen we in de dagelijkse praktijk de spanning tussen datgene wat God van ons vraagt en wat de wereld van ons wil.

Het compromis heeft dus alles met ons geweten te maken. Het kan de worsteling teweegbrengen of een halve gehoorzaamheid ook denkbaar is, of zelfs toelaatbaar is. Maar, gehoorzaamheid is toch altijd absoluut? Een halve gehoorzaamheid is geen gehoorzaamheid. Met gehoorzaamheid aan Gods heilzame geboden valt niet te schipperen. Of, zou ’t ook weleens zo kunnen zijn dat het compromis ons misschien wel goed uitkomt, uit gemakzucht, lafheid, eigen belang of een combinatie van deze?

Valt een compromis te rechtvaardigen? Terwijl alleen God Zelf kan rechtvaardigen? Wie een compromis sluit, gaat ongemerkt al gemakkelijker het volgende compromis aan. Laten we ons ervan bewust zijn dat het in de praktijk van het leven steeds gemakkelijker wordt om compromissen te sluiten. Steeds gemakkelijker leven we over grenzen heen. Daarin hebben we alles mee, behalve de Heere! Hij vertoornt Zich over de overtreding van Zijn geboden. Hij houdt de schuldige geenszins onschuldig. Denk aan het gevaar van hellend vlak!

Goed en kwaad

‘Nee’ zeggen vinden we allemaal moeilijk. Maar op dit hellend vlak zijn we in de macht van het compromis. We leven in een tijd waarin het kwaad goed genoemd wordt, en het goede kwaad. Maar Gods heilzame Bijbelse beginselen zijn en blijven onopgeefbaar.

Een van de kenmerken van de eindtijd zal zijn dat we niet meer kunnen kopen en verkopen als we het teken van het beest niet vertonen, in onze opvattingen en in onze levenswandel. En toch staan we in deze wereld, terwijl we – als het goed is – niet van deze wereld zijn. Dat vraagt om bekering, dagelijkse bekering. Daarmee worden we vreemdeling op de aarde. Wie veel compromissen sluit, is geen vreemdeling meer.

Grenzen

Er zijn duidelijke grenzen aan het compromis. Wanneer is een compromis toelaatbaar? Kortweg gezegd moet het om een noodsituatie gaan.

En die nood moet nood blijven. Aan nood mogen we niet wennen. We moeten er smart en pijn over dragen, over blijven dragen. Smart en pijn dat ons leven niet is zoals het zou moeten zijn, zoals de Heere het van ons vraagt en zoals we het van harte zo graag zouden willen.

De nood mag geen deugd worden. Daarom zal een compromis altijd een tijdelijk karakter dragen. Zonder de genoemde factoren (nood, smart en tijdelijkheid) is een compromis nooit te verdedigen.

‘Nee’ zeggen geeft eenzaamheid, geeft onbegrip en lijden. Maar het leven van een vreemdeling op aarde is toch een zegenrijk leven. We moeten terug naar Gods heilzame geboden, juist in een tijd waarin de wijze maagden met de dwaze maagden in slaap gevallen zijn. We moeten terug naar de binnenkamer en naar de doorleving van de vreemdelingschap. Zou de gemeenschap der heiligen ook niet meer tot steun moeten zijn? In de tere gemeenschap met de Bruidegom. ♦

‘Nee’ zeggen geeft eenzaamheid, onbegrip en lijden. Maar het leven van een vreemdeling is toch een zegenrijk leven.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen