Doopformule

Ook in 2008 heeft de Rooms-Katholieke Kerk uitgesproken dat bij de doop slechts de traditionele doopformule mag worden gebruikt: de doop in de Naam des Vaders, des Zoons en des Heiligen Geestes. Kennelijk was er nu opnieuw reden om deze waarschuwing te geven. In afwijking van de Bijbelse formule werd er ook in 2008 al gedoopt in de naam van de Schepper, de Verlosser en de Heiligmaker, of in de naam van de Schepper, de Bevrijder en de Redder. Het is verblijdend dat de Rooms-Katholieke Kerk vast wil houden aan de Bijbelse doopformule. Over de reden daarvoor verschillen we met Rome.

Sacramentele genade

In het door kardinaal Victor Manuel Fernández opgestelde document wordt als reden voor deze waarschuwing gemeld dat door aangepaste woorden, gebaren en materialen te gebruiken de bedienaar de effectieve schenking van sacramentele genade in gevaar kan brengen, met duidelijk nadeel voor de gelovigen.

Wij spreken bij de doop niet van sacramentele genade die door de doop geschonken zou worden. De doop zelf werkt de afwassing van de zonden niet, maar schaduwt deze af. De afwassing van de zonden wordt niet door het doopwater tot stand gebracht, maar het water van de doop betekent en verzegelt de afwassing. Het wijst heen naar het bloed van Christus.

Afwijkingen

Niet alleen in de Rooms-Katholieke Kerk staat die doopformule steeds weer opnieuw ter discussie.

Het Modernisme van de negentiende eeuw bracht een vrijzinnigheid mee in de prediking, die zelfs de heilsfeiten ontkende en bestreed. Soms werd ook de klassieke doopformule terzijde gesteld. Men doopte wel in de naam van geloof, hoop en liefde, of zelfs op de tranen van de moeder.

Toen ds. Ph.S. van Ronkel (1829-1890), bekend van zijn “Bijbellezingen voor het volk”, de Hervormde gemeente van Zutphen diende, werd hij ermee geconfronteerd dat sommige predikanten afweken van de Bijbelse doopformule. Hij overwoog zelfs om uit onbehagen over de gegroeide praktijk een vrije gemeente te stichten.

In de vorige eeuw waren er in Duitsland predikanten die het gedachtengoed van het nationaalsocialisme aanhingen. Sommigen van hen doopten in de naam van ras, bloed en bodem. Dat het nauw luistert met de doopformule ondervond ook een predikant van de Evangelisch-Lutherse Kerk van Denemarken in 2008. Op een gegeven ogenblik doopte hij niet meer in de Naam des Vaders, des Zoons en des Heiligen Geestes, maar: tot de Naam. Hij werd uit zijn ambt gezet.

Verbond

In de naam van de Drie-enige God gedoopt worden, betekent niet: uit naam van, maar het zegt wat God voor Zijn gemeente wil zijn. Dat geldt voor een volwassene die door God is bekeerd en door de doop de christelijke gemeente wordt ingelijfd. Hij of zij ontvangt in de doop het teken en het zegel van het verbond. Dat geldt ook voor een kind dat gedoopt wordt. De Heere betoont daarmee dat Hij aan Zijn verbond gedenkt van kind tot kind en van geslacht tot geslacht. Daarin klinkt de oproep tot bekering en geloof door. Tegelijk is het ook een bevestiging van Gods onwankelbare verbond dat Hij zolang de wereld bestaat Zijn Kerk zal vergaderen.

Calvijn

Calvijn zegt dat het zijn reden heeft dat Vader, Zoon en Heilige Geest uitdrukkelijk vermeld worden. ‘Want’, zegt hij, ‘de kracht van de doop wordt ons niet eigen, dan wanneer wij ons uitgangspunt maken van de genadige barmhartigheid des Vaders, Die ons door Zijn eniggeboren Zoon met Zichzelf verzoent; daarna Christus Zelf met de offerande van Zijn dood te voorschijn trede; en ten laatste de Heilige Geest ook daarbij kome, door Wie Hij ons afwast en wederbaart, in één woord, al Zijn heilgoederen deelachtig maakt’.

Als we op één punt afwijken van de aloude formule van de doop, zullen vroeg of laat ook andere onderdelen van het doopformulier ter discussie worden gesteld. Uit de recente kerkgeschiedenis weten we bijvoorbeeld dat er predikanten waren die het dankgebed na de doopsbediening niet wilden gebruiken, of dat aanpasten omdat men daarin ten onrechte een verbondsautomatisme las.

We mogen wel zuinig zijn op wat de Heere ons nog gelaten heeft in de verschillende formulieren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen