Onderscheid

Het belang van taal is nog nadrukkelijker aanwezig in de filosofie en theologie. Ook in het discours rondom burgerschap is het van belang om de juiste woorden te kiezen. Daarbij kan het helpend zijn om in een andere taal de woorden opnieuw te bezien. Een voorbeeld? Het woord burgerschap in het Latijn.

In het Romeinse recht had het begrip burgerschap een sterk juridische component. Iemand die civis (burger) was, kon een beroep doen op het Romeinse recht. Zij werden sterk onderscheiden van de zogenaamde peregrini. Peregrini is een woord dat zich het best laat vertalen met ‘inwonend vreemdeling’. Een peregrini was dus ook een burger, maar niet van de jurisdictie waarin hij of zij verbleef. Dit fijnmazige onderscheid verdween naar de achtergrond toen keizer Caracalla in 212 na Chr. een decreet uitvaardigde dat alle peregrini de status van civis kregen. Toch blijft dit verschil relevant in de christelijke visie op burgerschap.

Augustinus maakt bijvoorbeeld in zijn bekende boek De stad Gods gebruik van dit onderscheid. Kenmerkend hiervoor is zijn beschrijving van Kaïn en Abel. Hij schrijft dat Kaïn een stad (civitatem) stichtte. Hij vraagt vervolgens waarom Abel geen stad gesticht heeft. Zijn antwoord daarop is dat Abel geen civis was, maar peregrini. Iemand die wél burgerrechten bezat, maar van een ander land. Augustinus schrijft: ‘De stad van de getrouwen [Abel, GR] is namelijk daarboven.’ De kerkvader past het begrip peregrini dus toe op de Kerk. Gods kerk heeft de aarde als voorlopige huisvesting, in afwachting van de voltooiing waarvan Hebreeën getuigt: ‘Want Hij had hun een stad bereid’. De Civitate Dei.

Taal doet er toe. Laten we niet langer spreken over civis, maar burgerschap heet voortaan peregrini.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen