Eenvoud is zo gek nog niet

Hoe vaak ik deze beginregel al heb gelezen? vraagt Jikke zich af. „Misschien wel twintig keer! Vlak voor het slapengaan nog even wegdromen… Nog even meeleven met Laura, haar pa en ma, haar zusjes Mary en Carry en later Grace. In hun huisje Weltevree, zonder elektriciteit, zonder stromend water, zonder binnentoilet en zonder nabije buren en winkels. Zonder computer, tablet of mobieltje. Ja, ”Het kleine huis op de prairie” van Laura Ingalls-Wilder is toch wel mijn meest gelezen serie.”

Je zou denken dat het om een jeugdliefde gaat, maar nee, dat niet. Als kind was Jikke niet bepaald dol op lezen, vertelt de onderwijspedagoog uit Driehuis. „Mijn ouders lazen wel veel. Op een dag liep ik me te vervelen. Mijn moeder zei: „En nu ga je dit boek maar eens lezen.” Ze gaf me ”Pitty op kostschool” van Enid Blyton. Met tegenzin begon ik, maar het boek boeide me steeds meer, naarmate ik verder las. Gelukkig bleek er een hele serie van te zijn. Die heb ik helemaal gelezen. Daarna was ik een beetje verslaafd aan lezen geworden.”

Armoede maakt een bord bonensoep extra lekker

Met Laura en haar zusjes maakte ze echter pas later kennis. „Waarschijnlijk via een van onze kinderen. Onze oudste dochter las in haar tienerjaren erg veel. Ik denk dat ik daardoor met ”Het kleine huis” in aanraking kwam en de reeks daarover ook ben gaan lezen. Het verhaal bevat de herinneringen van Laura Ingalls-Wilder aan haar kindertijd, haar meisjesjaren en de eerste periode van haar huwelijk.

Ze schrijft deze serie als ze allang volwassen is. Een van de delen gaat over de jeugd van Almanzo, later Laura’s man.”

Leuk detail: er is zelfs een kookboekje gemaakt, weet Jikke, met recepten van de gerechten die ma op tafel zette. Simpele maaltijden blijken het te zijn.

„Bonensoep bijvoorbeeld. Heerlijk, vooral met een stukje spek erin voor de smaak, zegt Laura. Er was vaak maar nauwelijks genoeg te eten, daarom zal zo’n bord soep wel extra lekker zijn geweest.”

Het meeste wat ze nodig heb- ben, is in het bos te vinden

„Elke keer als ik de boeken herlees, gaan mijn gedachten op reis naar Amerika, naar het huis en het gezin. Pa moet op jacht om zijn vrouw en kinderen van vlees te voorzien. De huiden van de buit verzamelt hij, om ze later in de stad te verkopen. Voor het geld kan hij dan witte suiker krijgen, voor als er bezoek komt, en meel, thee en tabak. En stof, zodat ma weer kleding voor het gezin kan naaien. De meeste dingen die ze nodig hebben, zijn in het bos te vinden. Of in de zelf aangelegde tuin. Pa probeert bovendien een stuk grond te bewerken, zodat hij tarwe kan verbouwen. Van die oogst hangt veel af. Soms valt er hagel op. Dan is al het werk van een heel jaar voor niets geweest.

De suiker die ze dagelijks gebruiken, is ahornsuiker, bruine stukken, die pa met familieleden uit ahorns aftapt. Als ze alles hebben verzameld, is er een geweldig feest bij Laura’s grootouders. Er wordt gedanst, er is voor ieder een bord maïspap en daarna ahornsuiker, zo veel als je lust.”

Wat Jikke vooral bijzonder vindt, is het feit dat Laura en haar familie zo weinig bezittingen hebben. „Zo weinig eten ook... Ze moeten hard werken en heel zuinig zijn. Ze kennen naast blijdschap ook zorgen en verdriet. Mary wordt blind, pa blijft lang weg als er een sneeuwstorm is, Laura’s tweede kindje sterft na enkele weken, er komt een heel strenge winter waarin ze bijna verhongeren. Toch spreekt in alle boeken vooral dankbaarheid voor wat er wel is, en liefde voor de mensen om hen heen.”

Ma kookt op een houtvuur

„Wat zijn we toch vaak verwend met van alles te kust en te keur in onze winkels”, peinst Jikke. „Kijk naar alle keuzemogelijkheden die we hebben: brood in heel veel soorten, 10 meter aan dierenvoer in de supermarkt, 4 meter aan stellingen vol shampoos bij de drogist.”

De boeken over ”Het kleine huis” maken dat ze met andere ogen naar al die overdaad kijkt, bekent ze. En omdat pa en ma de kunst verstonden om met weinig tevreden te zijn, was die tijd van Laura naar haar mening een goede, oude tijd. „Het was altijd fijn in hun huis, zelfs toen het geen huis was, omdat ze met een huifkar door Amerika trokken. Ma kookte dan op een houtvuur en ik denk dat ze ook nog ‘tafel dekte’, op de grond waarschijnlijk, want ze wilde ook op de prairie aan haar dochters leren hoe het hoorde. Wat een talent!”

Vroeger genoot ze vooral van het knusse, de gezellige sfeer in het boek. „Vergeleken met nu straalt alles in het verhaal eenvoud en structuur uit. Een overzichtelijk leven.” Inmiddels denkt ze dat een en ander wel geromantiseerd zal zijn. „Het zijn tenslotte herinneringen. Het gevaar dat overal op de prairie loerde en later ook in het indianengebied aanwezig was, lijkt minder erg als je de afloop weet. Ziektes en handicaps waren toen net zo erg, of erger dan nu. Afscheid nemen van je familie en alleen nog af en toe per brief contact kunnen hebben, dat is heel ingrijpend. Daar ben ik me wel van bewust. Toch gaan de mensen in de boeken van ”Het Kleine Huis” meestal vol vertrouwen om met tegenslagen en gevaar.”

Of ze zich in Laura herkent? „Ja, ik kan me in haar verplaatsen zoals ze was als kind, hoe ze zo veel dingen vanzelfsprekend vindt, haar leven, elke dag, haar ouders. Als kind denk je dat zoiets nooit voorbij zal gaan…”

Caroline Ingalls als groot voorbeeld

Laura’s moeder, Caroline Ingalls, ziet Jikke vooral als een voorbeeld. „Wat zij al niet voor elkaar krijgt met heel weinig middelen! IJverig en vindingrijk is ze, daar kan ik nog heel wat van leren! Een paar citaten: Toen het gezin een vrij klein huisje zou betrekken, onderdrukte Caroline haar teleurstelling en zei: „Mooi, een klein paard is gauw geroskamd.” En toen ma een compliment kreeg voor haar gebraden konijn in bruine saus zei ze: „Honger is de beste kok.” Dat is Caroline ten voeten uit: positief en bescheiden.”

Jikkes lievelingsserie speelt zich af aan het eind van de negentiende eeuw. „Er is in Amerika nog land in overvloed. Wie het eerst komt, wie het eerst maalt. De indianen worden steeds meer naar het westen verdreven en dat levert veel spanningen en strijd op. Nee, ik zou niet in die tijd willen leven, want we hebben het nu beter dan de mensen het toen hadden. Maar het is wel heel boeiend om te lezen hoe men zich er toen doorheen sloeg. Daar heb ik bewondering voor. We kunnen daar ook van leren. Eenvoud is zo gek nog niet. Het hoeft niet altijd ”nog meer” en ”nog beter” en ”nog nieuwer” te zijn. Genoeg is genoeg. Tevredenheid is een keuze. En positiviteit en dankbaarheid jegens God maken dat je een tevreden mens kunt zijn, ook bij gevaar en moeite.”

Voor Jikke laat de manier waarop de Ingalls leven, zien waar het in de kern om gaat: „Zorgen voor elkaar als man en vrouw en voor de kinderen, zorgen voor eten, kleding, een dak boven je hoofd. Een veilig thuis maken, waar het warm is en waar je welkom bent. Ook gastvrijheid betonen aan anderen en liefdevol omgaan met je naasten, de dieren en planten.”

Behalve van klassieke jeugdboeken –zoals die van Cissy van Marxveld– houdt Jikke Buurman van spannende verhalen, zoals die van Henning Mankell en andere Scandinavische detectives. „Met gedetailleerde beschrijvingen van gruwelijke misdaden heb ik echter moeite. En aan thrillers beleef ik weinig plezier, het gaat me vooral om de puzzel. Van romans van Lynn Austin of Marianne Grandia kan ik ook genieten. En van boeken over de amish!” Bij dat laatst genre komt dan haar liefde voor eenvoud weer om de hoek kijken. Maar op nummer één blijft toch staan het verhaal van dat meisje in de grote bossen van Winconsin in Noord- Amerika, in een klein grijs huis van boomstammen.

Laura Ingalls

Ze werd in 1867 als Amerikaanse pioniersdochter geboren. Op verschillende plekken in Amerika staan nu replica’s van de huizen die haar vader tijdens hun trektocht per huifkar bouwde. In 1956 overleed ze op 90-jarige leeftijd als Laura Wilders. De inmiddels beroemd geworden boeken die ze naliet, hadden een sterk autobiografisch karakter.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen