Thomas Chalmers en de schepping

Onlangs werd in De Waarheidsvriend (nrs. 38 en 39) door dr. L.J. van Valen het werk van de Schotse theoloog Thomas Chalmers besproken. Ongenoemd hierin bleef zijn werk op het grensvlak van theologie en wetenschap, een gebied dat ook zijn aandacht had.

Tijdens Chalmers werkzame leven begon men vragen te stellen bij de tot dusver algemeen aanvaarde overtuiging dat de aarde ongeveer zesduizend jaar oud zou zijn. De in de aardkorst aangetroffen resten van uitgestorven diersoorten (fossielen) suggereerden een veel hogere ouderdom. Hiervoor zocht Chalmers een oplossing. Die vond hij door te veronderstellen dat de gedetailleerde geschiedenis van de schepping in het eerste hoofdstuk van Genesis pas begint in het midden van het tweede vers. Wat daaraan voorafgaat, ziet hij als een inleiding waarin wordt verteld dat God alle dingen in het begin schiep waarna, zonder vermelding van de hiermee gemoeide tijd, de aarde verviel tot een chaos waaruit God ongeveer zesduizend jaar geleden in zes dagen de schepping waarvan wij deel uitmaken, tot stand bracht. Het is een theorie die tot op heden aanhangers heeft en bekend staat als de gap-theory.

Chalmers betreurt het dat sommigen zich in de discussie mengen zonder voldoende kennis van zaken en ook doen alsof de waarheid en het gezag van de Bijbel op het spel staan. Het bepalen van de oudheid van de wereldbol kan veilig aan natuuronderzoekers worden overgelaten zonder dat de interpretatie van het bijbelse scheppingsverhaal als een historisch betrouwbaar verslag hierdoor in gevaar komt. ‘Het geeft aanleiding tot een zeer onnodige verspilling van krediet en vertrouwen en het geeft de vijanden van de godsdienst een zeer onnodige triomf, wanneer verdedigers hun onwetendheid blootleggen bij het handhaven van een standpunt’, aldus Chalmers. Deze waarschuwingen zijn nog steeds actueel.

Reactie

Het thema van de schepping ligt buiten de grenzen van mijn verhaal, waarin vooral het fenomeen ‘opwekking’ centraal staat. Wat prof. Slootweg als aanvulling aangeeft, is inderdaad juist. Een tijdgenoot en geestverwant van Chalmers, de amateurgeoloog Hugh Miller (1802-1856), was dezelfde visie toegedaan. Chalmers was een veelzijdig theoloog die ook op economisch en geologisch gebied wist te scoren en stellingen durfde te poneren die niet door alle geestverwanten werden gehonoreerd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen