Verdienste en toepassing

God de Zoon

Het is inderdaad juist om te spreken over de Borg, Jezus Christus, als Middelaar van verdienste én toepassing. De zaligheid is door Hem verdiend in de staat van Zijn vernedering: door Zijn menswording, lijden, kruisdood, sterven en nederdaling ter hel. Onze Dordtse vaderen spreken over die heerlijke verdienste en verbinden dat met name aan Goede Vrijdag: ‘Deze dood van den Zone Gods is de enige en volmaakte offerande en genoegdoening voor de zonden; van oneindige kracht en waardigheid, overvloediglijk genoegzaam tot verzoening van de zonden der ganse wereld’ (Dordtse Leerregels, hoofdstuk II, par. 3). Maar nu is het ook nodig dat die verdiende zaligheid wordt toegepast. Dogmatisch zeggen we dan: Christus past de verdiende zaligheid toe in de staat van Zijn verhoging.

Het trof ons onlangs dat in ‘Het Schatboek’ van Zacharias Ursinus (1534-1583) hierover meer te lezen is. Dat onderwijs is te vinden bij de uitleg van Zondag 17 van onze Heidelbergse Catechismus. Het gaat daar over het nut van de opstanding van Christus, dicht bij de zinsnede: ‘Ten eerste heeft Hij door Zijn opstanding den dood overwonnen, opdat Hij ons de gerechtigheid, die Hij door Zijn dood ons verworven had, kon deelachtig maken’ (antwoord 45a). De catechismus-opsteller schrijft dan: ‘De opstanding van de Middelaar was nodig, opdat Hij ons Zijn weldaden deelachtig zou maken. De Middelaar moest verdienen en wat Hij verdiend heeft, moest Hij ook toepassen. Dit had Hij niet kunnen doen als Hij in de dood gebleven was. Opdat wij zouden weten dat Hij voor ons volkomen voldaan had, moest Hij ook opstaan. Want als Hij in de dood gebleven was, zou dat een bewijs geweest zijn dat Zijn voldoening niet volkomen geweest zou zijn. Hij zou dan namelijk in gebreke gebleven zijn, omdat Hij door de last van de zonden overwonnen zou zijn. Waar de dood is, is immers ook de zonde. Het was noodzakelijk dat Hij opstond: enerzijds opdat wij zouden weten dat Hij volkomen betaald heeft; anderzijds opdat Hij volkomen zou betalen (…)’. Ursinus vervolgt zijn betoog door te stellen: ‘Dezelfde Middelaar moest sterven en opstaan, verdienen en Zijn verdiensten toepassen, volgens deze Schriftwoorden: “Dewijl de dood door een mens is, zo is ook de opstanding der doden door een Mens” (1 Kor. 15:21), “Ik geef hun het eeuwige leven” (Joh. 10:28) en “Mijn Knecht David…zal hen weiden” (Ezech. 34:23).

God de Heilige Geest

De vraag die blijft staan, is niet zo moeilijk. Inderdaad mogen we spreken over de toepassende bediening van de Heilige Geest. De Middelaar wil Zijn arbeid in een zondaarshart verrichten dóór Zijn Woord en Geest. Om het kort en bondig te zeggen, gebruiken we graag vraag en antwoord 54 van de Heidelberger: ‘Wat gelooft gij van de heilige, algemene Christelijke Kerk? Dat de Zone Gods uit het ganse menselijk geslacht Zich een gemeente, tot het eeuwige leven uitverkoren, door Zijn Geest en Woord, in enigheid des waren geloofs, van den beginne der wereld tot aan het einde vergadert, beschermt en onderhoudt; en dat ik daarvan een levend lidmaat ben en eeuwig zal blijven’.

De Zaligmaker, Die de zaligheid van de bruidskerk heeft verdiend, past al eeuwenlang Zijn verdiensteschat toe in zondaarsharten. En dat doet Hij door Zijn Geest en Woord. Lezer(es), bent u op déze wijze een ‘levend lidmaat’ geworden van die gemeente, die eeuwig zalig wordt? Dan kent u een Middelaar van verdienste én toepassing.

Heb jij/hebt u ook een vraag?

Mogelijke vragen over onderwerpen binnen de doelstelling van De Saambinder kun jij/kunt u mailen naar ds. B. Labee of hem per post toezenden (zie colofon). Er volgt -zo mogelijk- altijd een reactie. Echter alleen als de redactie het waardevol acht voor de lezers, volgt een antwoord op jouw/uw vraag in een nummer van De Saambinder. Graag wel wat geduld. Er liggen nog tientallen vragen op een reactie te wachten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen