Antinomianen

Mensenwerk

Al enkele keren is gevraagd om over die benaming ‘antinomianen’ eenvoudig iets te schrijven. Met het gevaar van te sterke versimpeling willen we het proberen. Vooral ook omdat allerlei soortgelijke dwaalgedachten vandaag de dag voor de gereformeerde leer worden versleten.

Er zijn meerdere soorten antinomianen. Het woord spreekt letterlijk over mensen die anti-nomos, tegen de wet zijn. In de dagen van Paulus kwamen zulke mensen voor. We lezen in de Romeinenbrief (6 vers 1): ‘Wat zullen wij dan zeggen? Zullen wij in de zonde blijven, opdat de genade te meerder worde?’ Als nu de Middelaar voor de zonden van Zijn bruidsgemeente is gestorven en de wet heeft vervuld, dan is een christen toch vrij van de wet? Er blijft alleen een liefdesgebod over en alle wetten en regels kunnen verder overboord, zo was de redenering. En het boze mensenbestaan houdt graag de zonde aan de hand als er overvloedige genade is voor zondaren. Dan komt er een gemakkelijk leven, zonder heiligmaking. Maar Gods Woord leert ons nadrukkelijk: ‘Jaagt den vrede na met allen, en de heiligmaking, zonder welke niemand den Heere zien zal’ (Hebr. 12:14).

Hoewel Christus de wet volkomen heeft vervuld, blijft deze staan als tuchtmeester tot Christus en als leefregel voor het leven der dankbaarheid. En hoewel ook de ‘allerheiligsten’ maar een klein beginsel hebben van de nieuwe gehoorzaamheid, het is onmiskenbaar dat zij ‘met een ernstig voornemen niet alleen naar sommige, maar naar al de geboden Gods beginnen te leven’ (Heidelbergse Catechismus, Zondag 44, antwoord 114b).

In Gods kerk is rond 1700 ook de scheldnaam ‘antinomiaan’ te berde gebracht. Antinomiaans wilde toen zeggen dat de zaligheid op geen enkele manier verkregen kon worden door de werken van de wet. Zelfs het geloof komt niet in aanmerking voor het verkrijgen van de zaligheid. Alle opwekkingen tot berouw, bekering, geloof en levensverbetering zijn maar wettische zaken. Je moet gewoon geloven dat je alles in Christus hebt. Levensgroot is dan het gevaar dat de noodzaak van een Godswonder gaat ontbreken. Alle mensenwerk is toch na Genesis 3 tekort? Het ‘dood-zijn’ in zonden en misdaden is ontzaglijke realiteit en wordt - als God werkt in een zondaarshart door Zijn Geest - werkelijk doorleefd.

Godswerk

Nu luistert het hier wel heel nauw! Want de Heilige Schrift geeft geen reden om ons te verschuilen achter de doodstaat van de mens. Het blijft óók staan wat onze vaderen in de Dordtse Leerregels samenvatten: ‘Voorts is de belofte des Evangelies, dat een iegelijk die in den gekruisigden Christus gelooft, niet verderve, maar het eeuwige leven hebbe; welke belofte aan alle volken en mensen tot welke God naar Zijn welbehagen Zijn Evangelie zendt, zonder onderscheid moet verkondigd en voorgesteld worden, met bevel van bekering en geloof’ (DL II,5). De zondaar moet worden opgeroepen tot bekering en geloof. Maar als de zaken nu zo liggen, hoe moeten we dan spreken over de ‘gave’ van het geloof? We kunnen het niet duidelijker zeggen dan met de woorden van onze Dordtse vaderen aan het slot van paragraaf 12 uit hoofdstuk III/IV. In deze paragraaf gaat het eerst over de wedergeboorte en daarna over het geloof. En dan horen we: ‘.. .alzo dat al diegenen in wier harten God op deze wonderbaarlijke wijze werkt, zekerlijk, onfeilbaar en krachtiglijk wedergeboren worden en daadwerkelijk geloven. En alsdan wordt de wil, zijnde nu vernieuwd, niet alleen van God gedreven en bewogen, maar, van God bewogen zijnde, werkt hij ook zelf. Waarom ook terecht gezegd wordt dat de mens, door de genade die hij ontvangen heeft, gelooft en zich bekeert’.

Heb jij/hebt u ook een vraag?

Mogelijke vragen over onderwerpen binnen de doelstelling van De Saambinder kun jij/kunt u mailen naar ds. B. Labee of hem per post toezenden (zie colofon). Er volgt -zo mogelijk- altijd een reactie. Echter alleen als de redactie het waardevol acht voor de lezers, volgt een antwoord op jouw/uw vraag in een nummer van De Saambinder. Graag wel wat geduld. Er liggen nog tientallen vragen op een reactie te wachten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen