Liudger, de apostel der Friezen

Liudger werd pionier van de christelijke zending in ons land, vrij snel na Willibrord en Bonifatius. Hij werd in 742 in Utrecht geboren, was afkomstig uit een Fries aristocratisch geslacht dat al vroeg tot het christelijk geloof was overgegaan. Zijn ouders stonden hun zoon af aan de Utrechtse kloosterschool. Ook studeerde de begaafde Liudger aan de beroemde kloosterschool van Alcuin, in het Engelse York. Eenmaal terug in Nederland werd hij zendeling in het oosten van ons land. Door Bonifatius was al eerder gepoogd om de Friezen voor het christelijk geloof te winnen, maar zijn werk werd door de Friezen op gewelddadidge wijze afgebroken (754). Liudger had het grote voordeel dat hij de Friese taal machtig was. Moedig begon hij te evangeliseren in de omgeving van Dokkum en tot ver over de Duitse grens. Hij stichtte een klooster in Münster. De stadsnaam Münster is afgeleid van ‘monasterium’, wat klooster betekent. In 805 werd hij in deze stad tot bisschop gewijd. Hij overleed op 26 maart 809 op 67-jarige leeftijd.

Plaatsbepaling

Het is niet eenvoudig om het werk van Van Liudger inhoudelijk te waarderen omdat we maar weinig bronnen over hem hebben. Het leven van de heilige Liudger (De vita secunda sancti Liudgeri) is 50 jaar na zijn dood geschreven. In deze levensbeschrijving wordt hij als een roomse heilige getekend. Vele wonderen zouden op zijn naam staan. Maar er is meer te noemen. Zo hield Liudger zijn Bijbel niet gesloten. Elke morgen hield hij voor de hoorders van de streek een Bijbellezing. Ook deelde hij zijn geld uit aan de armen en wilde hij absoluut geen dure kerkgebouwen. Hij waarschuwde voor de weelderige Frankische bisschoppen en was verontrust over de slaperige kerk. Hierdoor kreeg hij de bijnaam van ‘waarschuwer tegen de tijdgeest’.

Toen er in 792 een opstand onder de Friezen uitbrak, week Liudger uit naar de omgeving van Münster. ‘Onvermoeibaar trok hij van plaats naar plaats’, zo lezen we. De voorbeeldige wandel van Liudger maakte zo’n grote indruk op keizer Karel de Grote dat hij hem altijd in bescherming nam en ook voor zijn begrafenis zorg droeg.

Peregrinatio

Uit de levensbeschrijving blijkt dat Liudger zich sterk wist aangesproken door zijn voorgangers Willibrord en Bonifatius. Zij hadden huis en haard verlaten om in onze woeste streken het Evangelie te verkondigen. Zij leefden als vreemdeling in een vreemd land om de Naam en de zaak des Heeren. ‘Peregrinatio pro Christo’ noemde men dat, pelgrim zijn om Christus’ wil; een levenlang zwerven voor de voortgang van Gods Koninkrijk. Zoals ook de grote zendingapostel Paulus altijd op reis was naar het woord van Christus: ‘Gaat dan heen, onderwijst al de volken’ (Matth. 28:19). Vervolgens krijgen we uit de levensbeschrijving van Liudger ook zicht op zijn roepingsdrang. Hij besefte dat er buiten de kennis van Christus geen zaligheid is. De biograaf citeert Handelingen 4 vers 12: ‘En de zaligheid is in geen ander; want er is ook onder den hemel geen andere naam, die onder de mensen gegeven is, door welken wij moeten zalig worden’.

Zendingsmethode

In de directe omgeving van keizer Karel de Grote was het niet gemakkelijk een persoonlijke, op het hart gerichte zendingsmethode te ontwikkelen. Karel deinsde er niet voor terug om hele volkstammen tegelijk, ook met geweld, tot het christelijk geloof te dwingen. Liudger was daar echter een fel tegenstander van. Persoonlijke bekering was volgens hem nodig. Als heidenen tot het christendom overgingen, wilde hij ze ook niet gelijk dopen. In lijn met de kerkvader Augustinus wilde hij er een doopscatechese aan vooraf laten gaan. ‘Onderwijst al de volken, dezelve dopende’ (Matth. 28:19).

Hij ging zo zachtmoedig te werk dat de heidenen uit zichzelf vroegen om hun heidense heiligdommen af te breken; tot hun verbijstering werd Liudger door de afgoden niet gestraft. Liudger droeg dus zorg voor Bijbels onderwijs in ons land. We zijn de eerste zendelingen Willibrord, Bonifatius en Liudger veel dank verschuldigd. Zij hebben ons land middelijkerwijs bij het Woord van God gebracht.

Het Liudgerpad is de weg waarover Liudger wandelde op reis naar het heidense Saksenland. De weg loopt langs het Liudgerkerkje in Zelhem dat een reconstructie is van de kapel die in de Tweede Wereldoorlog is verwoest.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen