Nationale soevereiniteit

Maar er zijn ook veel kritischer meningen. Op steeds meer beleidsterreinen dringt de bemoeienis van ‘Brussel’ te ver door. De EU vormt zo een bedreiging van onze nationale zelfstandigheid en identiteit. Wie heeft er gelijk?

1648

Alvorens deze vraag te beantwoorden, is het goed in te zoomen op het begrip ‘nationale soevereiniteit’. In het volkenrecht betekent dit dat een staat het recht heeft besluiten te nemen die geen goedkeuring behoeven van andere spelers op het internationale vlak. Dit beginsel van nationale soevereiniteit werd voor het eerst verankerd in het Verdrag van Westfalen van 1648. Dat is tegelijk het geboortejaar van de nationale staat. Ook 375 jaar later vormt hij nog steeds de belangrijkste vorm van politieke organisatie.

In de internationale politiek zijn alle staten gelijk. Om te voorkomen dat elke rivaliteit tussen staten uitdraait op een gewapend conflict, hebben vele landen ter wereld ervoor gekozen om op allerlei manieren met elkaar samen te werken. Zo’n samenwerkingsverband heet een internationale organisatie. Denk daarbij aan de Verenigde Naties, de Wereldhandelsorganisatie, de NAVO en de Europese Unie.

Problemen Het Hoofd Bieden

Er is nog een reden voor internationale samenwerking. Veel problemen waarmee staten worden geconfronteerd kunnen ze niet zelfstandig oplossen. Denk aan eerlijke internationale handel, een goed milieubeheer, bestrijding van internationale criminaliteit en het bewaken van veiligheid en vrede. Veel bedrijven hebben productiecentra op allerlei plekken in de wereld. Ook is er een levendige handel in grondstoffen en landbouwproducten. Grensoverschrijdende problemen schaden de nationale belangen van een land. Om die problemen aan te pakken, gaan landen met elkaar samenwerken. Op papier wordt daardoor hun soevereiniteit een stukje minder, maar in de praktijk kunnen ze samen met andere landen de problemen beter het hoofd bieden.

Einde Natiestaat In Zicht?

In de loop van de twintigste eeuw nam de internationale samenwerking zo’n hoge vlucht dat steeds meer mensen de mening waren toegedaan dat de nationale staat een verouderd instituut was, de verdwijning nabij. Om die reden zijn er in Nederland (en in Europa) niet weinig politici die kiezen voor de vlucht naar voren en de vorming van een Europese superstaat bepleiten, waarvan dan de EU-landen deelstaten worden. Een Verenigde Staten van Europa dus.

Geen Superstaat

Over deze wensdroom is de SGP sinds jaar en dag erg kritisch geweest. Die dagdromerij zal volgens de SGP zomaar op een nachtmerrie kunnen uitdraaien. Waarom is de SGP tegen de vorming van zo’n Europese superstaat? In het kort noem ik drie redenen.

1. De nationale staten in Europa hebben elk hun eigen geschiedenis en geven allen op een verschillende manier invulling aan democratie en rechtsstaat.

2. De verschillen in geografische ligging op het continent veroorzaken dat EUlidstaten een eigen kijk hebben op buitenlands beleid en geopolitiek. Ook het landschap is van invloed op de cultuur en de mate van openheid. Nederland is een vlak land en veel opener dan een bergland zoals Zwitserland. Ook hecht Nederland veel meer belang aan goede trans-Atlantische betrekkingen dan een land als bijvoorbeeld Frankrijk.

3. Verreweg de meeste burgers voelen zich verbonden met hun natiestaat en beleven democratie en politiek ook het meest op nationaal niveau en vervolgens in hun lokale gemeenschap. Europese politiek staat zover van hun bed dat ze daar maar weinig gevoel bij krijgen.

Bovendien spreken Europeanen allerlei verschillende talen. Wie een beetje realistisch is, kiest niet voor een Europese superstaat.

Wel Samenwerken

In plaats daarvan kiest de SGP voor samenwerking in het verband van de Europese Unie. Want de verschillen tussen de landen nemen niet weg dat er ook veel overeenkomsten en gezamenlijke belangen zijn. Europese afspraken over producten en diensten bevorderen de onderlinge handel. Richtlijnen voor het zuiveren van afvalwater maken het rivierwater in ons land schoner. En zo zijn er meer voorbeelden te noemen.

Nu is het niet zo dat de SGP blij is met alle regels die in Brussel worden afgesproken. Zeker niet. Soms zijn ze praktisch onuitvoerbaar. Juist daarom is het belangrijk om ook als SGP-fractie in het Europees Parlement een vinger aan de pols te kunnen houden. In goede afstemming met de fractie in de Tweede Kamer kan de SGP alert zijn op situaties waardoor gerechtvaardigde belangen in de knel komen. Denk aan de ondoordachte manier waarop de pulsvisserij is verboden. Het opkomen voor de bescherming van het leven en de geloofsvrijheid van christenen in Straatsburg en Brussel is niet van minder belang dan in Den Haag. Ondermijnende krachten zijn immers op al deze niveaus actief en verdienen bestrijding waar dat maar kan.

Gave En Opgave

Tot slot: nationale soevereiniteit krijgt een land door internationale erkenning van andere landen. Soevereiniteit is dus een gegeven goed. In Bijbels licht is het geen doel op zichzelf, maar heeft iedere overheid de opdracht om haar macht zo te gebruiken dat recht en gerechtigheid worden bevorderd. Onder de erkenning van God als de hoogste Soeverein.

Want bij Hem rust de bron van alle gezag, op aarde en in de hemel. Dat belijden we telkens weer als wij bidden ‘Uw wil geschiede’.

In het jubileumjaar put het Wetenschappelijk Instituut voor de SGP ook uit de lange historie van publicaties. In 1991 verscheen er een WI-studie die toepasselijk is op het thema van deze maand: Nationale soevereiniteit: gave en opgave.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen