“Wees Niet Te Bang. Wees Vrijmoedig Kop In Waar Je Voor Staat!”

Kees en Marlies van der Staaij zijn er wel aan toe: rust.

Juist als je nu de ontspanning gaat opmerken, kun je zien dat in de loop van 25 jaar politiek geleidelijk de spanning is opgebouwd. Die spanning kon niet worden uitgewist door de wekelijkse rustdag en zelfs niet door de langere recessen. De paraatheid, de alertheid, de bereidheid tot commentaar… Dat hoorde er gewoon bij. Daar zijn ze aan gewend geraakt. Nu dus nog één interview en nog één afscheid op het congres van 10 februari… En dan is het welletjes.

Vele Terugblikken

In het boek Met recht Kees. 25 jaar daad bij het Woord is al met 25 bijdragen een veelzijdig portret geschetst van wie Kees van der Staaij is. In de achterliggende tijd zijn er ook verschillende interviews met Marlies en vooral Kees in diverse bladen verschenen. Daarnaast was er ook de toespraak van partijvoorzitter Dick van Meeuwen. Wat kunnen we daar dan nog aan toevoegen? Wij zullen een beetje terugblikken, een beetje naar binnen blikken en een beetje vooruitblikken.

Ontspanning

Het is Marlies duidelijk opgevallen: “Kees praat nu thuis meer dan anders. Hij mist natuurlijk zijn fractiegenoten waar hij heel de dag mee kon praten. De werkdagen zaten anders al vol met gepraat. Vroeger deed ik veel dingen in het huishouden en die worden nu door Kees geregeld.”

Dat Kees nu meer praat dan vroeger, komt ons juist goed uit. Wel wordt het nu de uitdaging om de juiste vragen in de beschikbare tijd te stellen. Maar eerst, aanhakend op Marlies’ signalering: wat doe je dan zelf als Kees het huishouden meer voor zijn rekening neemt?

“Ik werk in de GGZ in Rotterdam bij De Hoop. Daar ontvang ik de hele dag mensen die behoefte hebben aan hulp bij psychische klachten of verslaving. Het mooie van dit werk is dat je een mens weer het gevoel kunt geven dat hij of zij de moeite waard is en hun leven niet voor niets is. Iedereen heeft gaven en talenten gekregen. Ik geef soms ook traumatherapie. Bij die cliënten is er vaak heel veel gebeurd. Als psycholoog ben je dan vaak de eerste die naar ze luistert, en ze probeert te snappen. Als mensen dan na verloop van tijd het leven weer aankunnen is dat wel bijzonder om te zien. Dat ‘jezelf waardeloos voelen’ is niet zoals God ons gemaakt heeft.”

Hierin zien we een mooie parallel. Marlies: “Kees is in de politiek altijd met de waardigheid van het menselijke leven bezig geweest en daar gaat het in mijn werk ook over. Het is ook mooi als je aan mensen die bijvoorbeeld misbruik meegemaakt hebben, nog iets van het geloof kunt meegeven. Mensen veranderen soms hun levensstijl: als God in hun leven komt. Als ze dan problemen tegenkomen, gaan ze eerst in hun Bijbel lezen. Ik zie soms veel narigheid, maar de andere kant is er ook: dat mensen inderdaad weer naar de kerk gaan en in God gaan geloven. Dan zit ik soms toch wel met tranen in mijn ogen. Ik zeg ook altijd aan het slot van een gesprek: ik bid voor je.”

Kees: “Dat vind ik mooi. Je moet soms op je woorden letten om geen onnodige weerstand op te roepen, maar wees ook niet bang om in je eigenheid naar buiten te treden. Ik heb gemerkt dat als ik dat vanuit mijn hart deed, daar soms onverwacht heel positief op gereageerd werd. Dus je hoeft dan ook niet te bang te zijn. Wees vrijmoedig in waar je voor staat!”

Welk voorbeeld staat je dan bij?

“De actie met de billboards tegen overspel en het bezoek aan het programma De Wereld Draait Door was eigenlijk bedoeld voor de buitenwereld, maar werd ook gewaardeerd door jongeren uit de eigen kring. Die voelden zich daardoor meer bij de SGP thuis. Die stijl van optreden sprak hen aan: het actief naar buiten treden, ook bij gevoelige thema’s zoals dit. Op ons speerpunt pro-familie wilden we niet alleen defensief zijn, maar ook assertief. Dat was niet mijn verdienste hoor, iemand als Arnoud Proos (toenmalig persvoorlichter, nu wethouder in Vlaardingen) had daar toen goede ideeën over en trok mij over de streep.”

Teamwork

Blijkt daaruit de invloed van de mensen om je heen?

“Zeker! Sowieso is het team waarmee je werkt belangrijk. Vaak is er een samenspel van allerlei mensen. Het zit echt niet altijd in bepaalde personen met bijzondere eigenschappen. Het is altijd teamwerk. Het team gaf inspiratie om bepaalde dingen te gaan doen en hielp met doordenken en ondersteunen. Zeker rond campagnes kwam dat ook veel vanuit het partijbureau.”

En het thuisteam?

“Dan denk ik natuurlijk meteen aan een mediaoptreden over voltooid leven. Daarvoor droeg Marlies het advies aan om ook vooral niet te vergeten een relatie te maken met de oude man die zijn leven wilde beëindigen, de gesprekspartner aan tafel. Het is dan belangrijk om ook oog te hebben voor het persoonlijke en relationele. Marlies heeft dan voor mij een coachende rol.”

Marlies: “Zelf heb ik niet het idee dat ik aan het coachen ben. Ik ben nu psycholoog maar werkte eerder als verpleegkundige. Daarin heb je veel met mensen te maken waarbij de vragen rond voltooid leven zeer reëel zijn. Het lijden kan zo groot zijn! Het is prachtig als je aan een talkshowtafel komt met allerlei argumenten om die wet daarvoor niet te steunen, maar je moet ook rekening houden met de méns die er zit. Mijn werk als psycholoog is dat ook. Het gaat om het besef dat er een mens tegenover je zit in wiens leven iets gebeurd is. Misschien zouden debatten zo ook meer gevoerd moeten worden. Bijvoorbeeld bij het abortusdebat: dat je eerst kijkt over welke vrouwen we het eigenlijk hebben. Vaak nemen ze die beslissing niet zomaar, maar is het uit nood geboren. Wat kun je beter doen om aan die nood tegemoet te komen?”

We hebben het nu over het team, maar hoe heb je zelf kleur gegeven aan de SGP?

Kees: “Wat ik soms terugkreeg, was dat het gewaardeerd werd dat je een constructieve inbreng met een vleugje humor had. Mensen zeiden soms ook: jullie als SGP stralen een bepaalde rust uit. Dat is niet omdat we dat van tevoren zo geprogrammeerd hebben, maar het komt ook omdat we veel steun hebben van een trouwe achterban. De achterban vindt dezelfde dingen belangrijk die wij ook belangrijk vinden. Dat geeft stabiliteit. Je bent niet de ene week de held om de andere week weer verguisd te worden. Voor die stabiliteit en rust ben ik dankbaar. Al zijn er natuurlijk ook punten waar je af en toe discussie over hebt.”

Verantwoordelijkheid En Vreugde

Hoe was het mogelijk om het werk 25 jaar vol te houden?

Kees: “In mijn eerste periode (van 1998-2002) was alles nieuw en moest je veel bijleren. Ik vond het toen ook heel verantwoordelijk en wilde het heel goed doen. Er was mij verteld dat SGP-Kamerleden zich altijd goed voorbereiden. Ik weet nog dat ik een keer bezig was met het voorbereiden van een debat over bodemsanering. Ik was toen tot diep in de nacht rapporten aan het doorlezen. En in zo’n debat heb je dan een paar minuten de tijd om iets te zeggen. In het begin werkte ik ook alle zaterdagen door. Ik werd destijds een keer door een Statenlid op mijn schouder getikt, toen ik op een bijeenkomst een ernstig betoog had gehouden over de tijdgeest en je verantwoordelijkheid als politicus. Hij vroeg toen: ‘Heb je er ook nog een beetje plezier in? Want anders houd je het niet vol.’”

Wat was een kruispunt in jouw Kamertijd?

“Een bepalend moment is de moord op Pim Fortuyn. Ik was toen op weg naar Veenendaal voor een campagnebijeenkomst. Die bijeenkomst werd met gebed begonnen en meteen weer afgesloten, omdat alle activiteiten stilgelegd waren. In Den Haag verzamelde zich een grimmige menigte. Het volksongenoegen kwam naar buiten. Ook onze democratie is een kwetsbaar bezit. We kunnen heel laatdunkend doen over het ‘gepraat’ in Den Haag, maar ons politieke bestel is wel een manier om conflicten in de samenleving vreedzaam te beslechten.”

Je pleit dus voor de weg van de democratie. Maar was die weg altijd gemakkelijk?

“Uiteindelijk zijn de dingen waar je het minste plezier aan beleeft het meest belastend. Een goed debat was op zichzelf altijd een vreugde, al waren de zware ethische debatten wel vaak verdrietig en vervreemdend. Wat ik in praktisch opzicht als belastend ervoer - en dat nam in de loop van de tijd toe – was om op élk moment óveral commentaar op te hebben. Van mij mag het ook best een tandje minder wat dat betreft. Als we een helder profiel hebben en daaraan werken, hoeven we niet altijd vooraan te staan om op elk incident te reageren. Iedereen kan nu wel dromen dat we voor het leven, het gezin, Israël en Bijbelse waarden zijn. Die vastigheid kan de krampachtige focus op het altijd maar reageren op de ophef van de dag nuanceren.”

Terug- En Vooruitblik

Hoe kijken jullie terug en vooruit?

Marlies: “We zijn die vijfentwintig jaar echt gedragen en uit- en doorgeholpen. Het is een lange intensieve periode geweest, maar het vloeit ook weer geleidelijk uit ons leven. We hebben allebei ook het gevoel dat het zo goed geweest is. Ik vind het mooi dat Kees op deze manier een bijdrage heeft mogen leveren, maar het moet ook niet té lang duren. Ik gunde Kees ook heel erg dat hij kon stoppen, dat de hectiek voorbij is. Met name de druk van de media, dat je overal gelijk iets van moet vinden.”

Kees: “Als ik terugkijk in de geschiedenis, zie ik veel sombere voorspellingen over hoe het met de SGP zou gaan, die niet zijn uitgekomen. De verloren derde zetel zouden we nooit meer terugkrijgen, bijvoorbeeld. Maar die kwam wél terug. Ik zou zeggen: wees niet te veel bezig met alle mogelijke zorgen over de toekomst. Probeer in het heden zo goed mogelijk te staan voor onze Bijbelse opvattingen en dichtbij God te leven. Verwacht het ook van Hem. Dat is ook wat ik geleerd heb van vervolgde christenen.”

Marlies: “Ik ben wel wat bezorgder dan Kees. In mijn werkveld kom ik de wereld tegen waarin alle zonden bij elkaar komen. Hier leven we heel beschermd, maar onze kinderen groeien op in een tijd met conflict in het Midden-Oosten, Oekraïne, onzekerheid over de geopolitieke strategie van China, enzovoorts. Wat mij hoop geeft, is wat ik ook in mijn werk zie. Juist daar waar de duivel is, is God ook. Dat geeft mij weer moed. En vooral de tekst: ‘Zonder Mij kunt gij niets doen’. Het hangt niet van mij af en het enige wat ik moet doen, is vragen of God erbij wil zijn.”

Kees: “Tegen de achtergrond van deze wereld: hoe zou je eigenlijk positief kunnen zijn dan alleen door omhoog te kijken? Dus het realisme over de gebrokenheid van deze wereld en de hoop horen voor mij bij elkaar. Als je alle ellende op je laat inwerken, zou je wegzakken in een moeras van moedeloosheid. Verwacht daarom ook niet te veel van wat wij kunnen. En dan is er toch ook het wonder van het ‘nochtans’; dat er nog lichtpuntjes zijn, dat God regeert. Dat biedt ondanks alles grond voor hoop.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen