Voelen is de norm

Die plicht bestond niet in gevoelens van liefde, maar in trouwe zorg voor elkaar. Meestal gingen die huwelijken goed. In niet door de Romantiek beïnvloede culturen gaat het nog zo. In de Romantiek werd het gevoel de basis van het huwelijk. Eérst moest je verliefd zijn en liefhebben, dan pas ging je trouwen. Ouders regelden geen huwelijken meer. Alleen bij de adel ging dat nog honderd jaar door. Halverwege de negentiende eeuw kon de zoon van rijke ouders trouwen met de dochter van arme sloebers. Desnoods vluchtte het stel naar Amerika om daar een nieuw leven te beginnen. Romantische liefde overwint alles! De volgorde: eerst houden van iemand en dan pas trouwen, heeft goede huwelijken maar ook veel getob opgeleverd. Denk aan de stelletjes die maar niet durven te trouwen omdat een van beiden niet zeker is van zijn of haar gevoel voor de ander. Soms wordt de relatie een week voor het huwelijk nog verbroken. Gevoel blijkt moeilijk te hanteren! Sommige mensen zijn daardoor vrijgezel gebleven. Ze hebben het een paar keer geprobeerd, maar wisten nooit zeker of ze genoeg van de ander hielden.

De romantische verliefdheidseis is een strenge norm geworden. Niemand trouwt meer tegen zijn of haar gevoel in. Dit had ook gevolgen voor homo’s. Die kwamen door de romantiek in de problemen. Tot in de negentiende eeuw trouwden zij gewoon met iemand van het andere geslacht. Je hoefde immers niets speciaals te voelen, als je maar een plichtsgetrouwe echtgenoot werd. Sommige homoseksuelen hebben mogelijk buiten het huwelijk vertier gezocht, maar een huwelijk met het andere geslacht was geen onoverkomelijke zaak. Door de romantiek kon dat niet meer, want als je tegen je gevoel ingaat, doe je jezelf geweld aan. Dus homo’s kwamen klem te zitten, totdat in onze tijd ook voor hen het romantische huwelijk mogelijk werd.

Dat bewijst dat de ontwikkeling alsmaar verder gaat. Sinds de negentiende eeuw trouwen we alleen nog maar met degene van wie we houden. Ruwweg tot 1970 werd nog wel verwacht dat we na de huwelijksdag trouw zouden blijven, al gaat het verliefde gevoel misschien weg. Dat is ook voorbij. Liefde als plicht is uit de mode. Liefde als gevoel is de norm, niet alleen voorafgaand aan, maar ook in het huwelijk. Dat heeft veel echtscheidingen tot gevolg. Mensen gaan uit elkaar als hun gevoel voor elkaar (misschien na jarenlang geworstel) over is. Liefde heeft misschien zelfs plaatsgemaakt voor afkeer. Het is moeilijk om dat negatieve gevoel niet serieus te nemen. Dat wordt nog versterkt als er wél positieve gevoelens ontstaan voor een ander. En al scheiden we uit principe niet wanneer ons gevoel van liefde over is, dan voelen we ons in elk geval wel ongelukkig. Liefde als dankbare zorgplicht is een te grote opgave voor steeds meer mensen.

De Romantiek heeft ervoor gezorgd dat relaties spontaner, hartelijker en wellicht ook eerlijker geworden zijn. Het huwelijk is meer dan een samenwerkingsverband. De schadelijke gevolgen kunnen we niet ontkennen. In de kern is de oorzaak daarvan dat het anker voor een relatie niet buiten het huwelijksbootje gelegd wordt. Namelijk in de vaste grond van de trouwbelofte voor Gods aangezicht. Stellen gooien het anker eigenlijk uit in het bootje zelf, in hun gevoel. Laat dat nou geen vaste grond zijn. Als het anker in het bootje ligt, blijft dat altijd dobberen. Wij weten wat God van ons vraagt. Het gevoel mag niet op nummer één staan in ons leven. Zijn geboden wijzen ons een betere weg.

Intussen delen wij in de positieve en de negatieve gevolgen van de romantiek. U lijdt eronder als uw man of vrouw geen blijken van verliefdheid toont, ook al gaat het met de relatie verder wel aardig. U gaat voorzichtig om met de gevoelens van uw homoseksuele kind. U voelt pijn als uw zoon zegt dat zijn vrouw niets meer voor hem voelt. Als uw kleinkind een ongelovige vriend(in) heeft, zegt u dat u voor hen zult bidden en bent u zo wijs om niet te zeggen dat die relatie niet mag. Als u bij mensen op huisbezoek komt van wie het huwelijk emotioneel aan gruzelementen is, stimuleert u hen om er alles aan te doen om het huwelijk te redden. U aanvaardt het ook als het niet lukt. Ja, toch? De Bijbelse ethiek én het serieus nemen van onze gevoelens, brengt ons af en toe wel in een spagaat.

Liefde als dankbare zorgplicht is een te grote opgave voor steeds meer mensen

Kent u deze trits?

* Maarten Luther (16e eeuw) zei: ”Ik hou van mijn vrouw omdat ik met haar getrouwd ben.”

* In de romantiek (19e eeuw) werd dat: ”Ik trouw met de vrouw van wie ik hou.”

* In de 20e eeuw is dat geworden: ”Ik blijf trouw aan mijn vrouw zolang ik van haar hou.”

* Een Armeense christelijke student op de CHE vertelde mij dat zijn huwelijk door zijn ouders gearrangeerd was (in Nederland!) en dat hij zijn vrouw voor de trouwdag tweemaal in levenden lijve had ontmoet. En die tweede keer was nog per ongeluk in de trein ook. Hij was volgens mij gelukkig.

Nico van der Voet (1958) woont in Veenendaal, is gehuwd, heeft vier kinderen en een kleinkind. Hij studeerde theologie in Utrecht en is docent hbo theologie aan de Christelijke Hogeschool Ede, waar hij ook als studentenpastor werkt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen