Tussen spanning en vreugde - een zuster onderweg

Spanning
In januari kwamen die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika (GKSA), in 'nasionale synode' bijeen - hun 48e, iedere drie jaar gehouden synode. De pers had de gemoederen danig opgeklopt: het zou spannend worden. In de 'sinodesaal', een ideale accommodatie, werden de vergaderingen professioneel gehouden. Op een kolossaal scherm projecteerde een beamer de agendastukken, en waar nodig werden ze ter plekke gecorrigeerd. De vergaderingen duurden van 08.00 uur tot 21.00 uur, waarna de commissies nog vergaderden, dikwijls tot in de nacht. Dat is modern en efficiënt vergaderen - ook wel nodig, gelet op de ongeveer 200 afgevaardigden die allemaal hun zegje wilden doen, met nog buitenlandse gasten en belangstellenden. Maar als de stroom uitvalt, staat de meest perfecte machinerie stil, zoals we na een zwaar onweer een etmaal lang ondervonden.
Er bleven andere vormen van spanning over. Met een groot aantal bezwaarschriften en enkele stevige discussiepunten zijn de broeders en zusters in Zuid-Afrika nog lang niet klaar. In anderhalve week handelde de synode wel 107 punten af waaronder 41 rapporten, 38 bezwaarschriften en 28 instructies!
Ook de GKSA kennen 'vleugels', die niet schromen met eigen periodieken hun mening te verspreiden. Het moderamen poogde heroïsch de probleempunten door zwaar weer te loodsen, en slaagde daar doorgaans goed in. Veel aandacht ontving de synode in de landelijke pers. Kerk en samenleving zijn in Zuid-Afrika, ondanks de nieuwe koers van het land sinds 1994 na het apartheidstijdperk, meer dan in Nederland op elkaar betrokken.
Bij een uitvoerig rapport over de vrouw in het ambt liep de temperatuur het hoogst op, met meerderheids- en minderheidsstandpunten, en op onderdelen een aparte visie van een minderheid onder de meerderheid, of een voorstel van de meerderheid onder de minderheid, etc. 'Voorstanders' wilden een video vertonen met getuigenissen van vrouwelijke theologen. Toen de synode weigerde, werd de video buiten de vergaderingen vertoond. Wel werd iets over de inhoud van de video verteld, inclusief de namen van de geïnterviewden.
De spanning was te snijden toen 'tegenstanders' hun verontwaardiging uitten, en dat niet altijd wijs en fatsoenlijk. 'Voorzitter, de Bijbel laat toch zien dat het in de geschiedenis direct fout is gegaan toen de man naar de vrouw ging luisteren'.
Om een lang verhaal kort te houden: het diakenambt werd opengesteld voor de zusters der gemeenten, mede omdat in de GKSA een diaken geen lid van de kerkenraad is, en dus ook geen leiding geeft in zaken van leer, opzicht en tucht. Tegelijk werd een nieuw deputaatschap ingesteld, dat resterende vragen rondom de vrouw in het ambt onder de loep moet nemen. De landelijke pers nam onze zusterkerken zwaar op de korrel om deze 'achterhaalde' gang van zaken.
Ook de besprekingen bij een zaak als een nieuwe psalmberijming waren heftig. Is het geen teken aan de wand, als je in de messiaanse psalmen, bijvoorbeeld Ps. 2, 45 of 110, woorden als 'zoon' of 'koning' níet met een hoofdletter vertaalt? Aldus de tegenstanders, die ook tegen de bijbelvertaling uit 1983 zijn. Niets nieuws onder de zon. Een ander betoog wilde rekenen met de voortgaande openbaringsgeschiedenis, en dus géén hoofdletters in de psalmen gebruiken. Een voor fijnproevers en ingewijden best belangwekkende discussie.

Vreugde
Interessanter waren agendapunten rond de relatie tussen kerk en samenleving. Uitvoerig kwam het christelijke onderwijs aan bod. In het nieuwe Zuid-Afrika wordt het confessionele onderwijs zeer bedreigd: het wordt snel geassocieerd met de apartheid. De overheid oefent druk uit om de christelijke universiteit van Potchefstroom te fuseren met de (seculiere) University of North-West. Er werden oproepen aan de overheid geformuleerd inzake de verschrikkelijke aidsproblematiek, en over het misbruik van Gods Naam in het publieke leven. Een indringende toespraak van 'onze' ds. Jan Wessels uit Botswana maakte veel los.
Mooie momenten tijdens deze synode waren er toen gesproken werd over de relatie met de zwarte zusterkerken van de Synodes Middellande en Soutpansberg. Wat een vreugde toen unaniem door de blanke broeders besloten werd, dat de eenheid met de zwarte kerken nu spoedig en daadwerkelijk tot stand moet worden gebracht. Vreugde ook toen unaniem besloten werd de theologische opleiding sámen met de zwarte broeders verder te doordenken. Dat was een historische stap voorwaarts. Die werd op zondagavond onderstreept, toen de eerste zwarte hoogleraar aan de Theologische School van Potchefstroom werd bevestigd, drs. Derrick Mashau. Een bus met 80 Venda's was hiervoor naar Potchefstroom gekomen. Dat werd een cultuurschok, voor de meeste zwarte broeders en zusters die nog nooit een blanke kerkdienst hadden meegemaakt, én voor de blanke broeders en zusters die voor het eerst de vreugdedans en -zang van de Venda's (vooral ná de dienst!) meemaakten. Er stonden er met tranen in de ogen.
Onze zuster in Zuid-Afrika is onderweg, met hindernissen en problemen vóór haar. Een deel van de Vendakerk ontbrak bij de bevestiging van de Venda-hoogleraar. De Synode Soutpansberg is pijnlijk verscheurd over de relatie met de blanken, en de gezamenlijke theologische opleiding. Recent waren deputaten van de GKSA in Nederland, en vroegen ons advies over diverse synodebesluiten, en bijstand bij de realisering van de besluiten ten aanzien van de relatie met de zwarte kerken. Een zuster vraagt om uitgestoken handen, en handen uit de mouwen. Psalm 133 is een mooie psalm, ook om in praktijk te brengen.

H.G.L. Peels

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen