Harry Kuitert: De dood de baas. Gedichten belicht voor je begrafenis. Uitg. Ten Have; 317 blz.; € 24,90.

Harry Kuitert:
De dood de baas. Gedichten belicht voor je begrafenis.
Uit. Ten Have; 317 blz.; € 24,90.
Prof.dr. H.M. Kuitert is al jaren een liefhebber van poëzie. Wie de laatste tien jaar zijn boeken onder ogen heeft gehad, kan dat weten. Hij gaf zelfs aan één van hen als titel een dichtregel mee. Als hij in 2002 'een karakteristiek van de mens' schrijft, noemt hij het boek Voor een tijd een plaats van God. Het is de openingsregel van Achterbergs bekende gedicht Deïsme. Met dit boek schokt hij nogal wat lezers, omdat hij er de stelling in verdedigt dat de mens er eerder was dan God . Kenners van Achterbergs werk vonden het gebruik van de dichtregel daarom onjuist en ongepast.
Het is vanuit Kuiterts visie op religie nauwelijks verwonderlijk dat poëzie hem zo aanspreekt. Immers, als alle uitspraken en verhalen in de Bijbel over God, hemel en hel, dood en eeuwig leven 'van verbeelding' zijn, dan is de poëzie je bondgenoot. In Voor een tijd een plaats van God besteedt hij dan ook uitvoerig aandacht aan de relatie religie en poëzie. Dichters brengen fundamentele ervaringen onder woorden. Ze verbeelden wat ze zien. Dat is ook het geval met de religieuze mythe, vindt Kuitert en dan mag je bij hem best ook aan bijbelverhalen denken. Onlangs verscheen een nieuw boek waarin Kuitert zijn door de jaren heen verworven inzichten aan de hand van allerlei gedichten nog weer eens aan het papier toevertrouwt. Je zou de inhoud van dit boek kunnen samenvatten met de regel van F.L. Bastet: 'Bij de zerk eindigt het spoor.' Daar is Kuitert het geheel mee eens. Meer dan dit leven is er niet. Ook als de Bijbel en dan vooral het Nieuwe Testament spreekt over een leven na dit leven. Hemel, hel, eeuwig leven, het is allemaal slechts beeldtaal. Er steekt geen werkelijkheid achter. De overkant bestaat, maar dan alleen in onze verbeelding. Voor ieder mens valt straks het doek. Nieuw is dit inzicht uiteraard niet en die pretentie voert de schrijver dan ook niet. Het is wel de uiterste consequentie van zijn sterk rationele denklijn.
Overigens schrijft hij mooie hoofdstukken over de poëzie van Gerrit Achterberg, Ida Gerhard, Gerrit Kouwenaar. Een meeslepende analyse van Kouwenaars titelgedicht van de bundel Totaal witte kamer (2002) laat zien hoe dicht hij bij de intentie van de dichter geraakt. En als Kuitert dan schrijft dat dit gedicht je naar de keel grijpt, dan maak je dat als lezer met hem mee.
Wie het bijbels getuigenis over sterven, de dood, hemel en hel neemt zoals het er staat, stoort zich aan de stelligheid waarmee Kuitert dit alles buiten spel zet. Tegelijk weet hij wel de kale schamelheid van het menselijk bestaan indrukwekkend neer te zetten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen