Doener op de kansel

Als tiener was Martin Mudde al actief betrokken bij het bedrijf van zijn ouders. Ze verhuurden tenten, stoelen en tafels voor bedrijfsfeesten en recepties. „Ik leerde daar aanpakken en heb er lief en leed meegemaakt. Vooral het verongelukken van een 22-jarige werknemer kwam diep binnen. Zelf had ik toen net mijn havo-examen achter de rug.” Omdat hij het in de schoolbanken wel had bekeken en ze thuis in deze omstandigheden heel goed zijn hulp konden gebruiken, besloot hij af te zien van een vervolgstudie. „Mede door ziekte van mijn ouders ben ik fulltime in de zaak aan de slag gegaan, tot 2000. Toen is het bedrijf verkocht.”

Het bracht hem tot het besluit toch maar te gaan studeren: heao logistiek en economie. Diep in zijn hart leefde een andere begeerte, maar daaraan durfde hij niet toe te geven. „Een godvrezende tante nam me vaak mee naar dominee C.A. Tukker in Epe, een begenadigd dienaar van de Heere. Zijn heldere uitleg van de Schriften en zijn diepe ernst maakten op mij grote indruk. Ook de prediking van dominee R. van Kooten en de christelijke gereformeerde dominee R. van Beek hebben me vaak geraakt. Daardoor groeide het verlangen om in Gods wijngaard te mogen werken, maar als je onder Tukker hebt gezeten, denk je: wie ben ik? In een preek over zondag 49 zei hij: „We hebben niet alleen bekeerde dominees nodig, maar vooral bekeerde huismoeders en putjesscheppers.” Dat bevestigde me in de gedachte dat ik gewoon mijn werk moest blijven doen.”

SCHAKELEN

Pas tijdens zijn loopbaan bij VEBO Beton & Staal in Spakenburg bezocht hij een open dag van de theologische faculteit van de Universiteit Utrecht. Dat werd een desillusie. „Er werd nogal schamper gedaan over studenten voor wie de Bijbel het enige en volkomen richtsnoer is. De sfeer kwam destijds nogal elitair op me over. Bovendien had ik het idee dat ik de studie nooit zou halen.”

Van de VEBO stapte hij over naar de verkoop van vloeren, in het bedrijf van een zwager. In 2005 trad hij in het huwelijk, het jaar daarop werd hij verkozen tot ouderling in de hervormde gemeente van Nijkerk. Een doorsneeloopbaan in de burgermaatschappij leek in het verschiet te liggen, maar de roeping liet zich niet verdrijven. Schoorvoetend klopte hij aan bij ds. H. van den Belt, zijn toenmalige predikant. Die veegde zijn bezwaren een voor een van tafel. „Aan het eind van het gesprek zei hij: „Wanneer begin je, de Heere kan je roeping ook bevestigen in de studie.” Thuis vroeg mijn vrouw of ik wat wijzer was geworden. „Meer dan dat”, zei ik. „Ik moet het gaan doen.” Dat was voor haar even schakelen, maar ze heeft altijd achter me gestaan. Dat is heel belangrijk, want je komt in een totaal andere situatie terecht. Ook financieel.”

In 2008 begon hij in Utrecht aan de pre-master. „Door het bedrijfsleven had ik geleerd de moed niet te laten zakken als het even tegenzat, maar dat was niet de belangrijkste reden van het voorspoedige verloop. De Heere hielp me keer op keer door de tentamens en het maken van verslagen heen.”

AUTOBEDRIJF

De masterstudie aan de PThU in Amsterdam vroeg meer tijd en energie. „Heel wat deeltijdstudenten heb ik onderweg zien sneuvelen. Ze hielden de combinatie van werken, studeren en gezin niet vol. Dan ervaar je het als een groot wonder wanneer je zelf wel de eindstreep mag halen. Een meedenkende jongere broer, medeeigenaar van autobedrijf Mudde Kok in Urk, bood me een parttimebetrekking aan die goed te combineren was met de studie. Voor mijn gevoel kon ik helemaal geen auto’s verkopen, maar dat zou volgens hem wel meevallen.”

Het ging inderdaad beter dan de theologiestudent verwachtte. Tegelijk keek hij soms met gemengde gevoelens naar alle hectiek om hem heen. Peinzend: „Ook als christenen maken we de zes werkdagen vaak zo vol dat we de zondag nodig hebben om een beetje bij te komen. Daar kreeg ik steeds meer moeite mee. Dat is het leven niet. Het verlangen om theologie te gaan studeren, kwam bij mij vooral naar boven op plaatsen waar veel mensen bij elkaar waren. Druk met de dingen van deze wereld. Dan dacht ik: die gaan allemaal verloren als ze het Evangelie niet horen.” Vaak vroeg hij zich af waarom hij zich meer dan geestverwanten op de faculteit ergerde aan het studieprogramma van de PThU. „Waarschijnlijk had dat voor een deel te maken met mijn praktische inslag. Academisch bezien zijn bepaalde discussies best boeiend, maar ik dacht vanuit het werk dat in de gemeente wachtte. De pluriformiteit ervoer ik zeker niet als een zegen. Meer dan eens ontbrak het aan de ruimte om het Bijbelse, gereformeerde standpunt in te brengen. Om eerlijk te zijn heb ik meer geestelijk onderwijs ontvangen door de pastorale bezoeken in Nijkerk, Putten en Wezep dan aan de universiteit.”

VOLHEID

In 2015 rondde hij de studie af, vervolgens duurde het drie jaar eer hij een beroep ontving. „Dat was moeilijk, maar in die periode heb ik in mijn waarneming meer geleerd dan tijdens de hele opleiding. Niet alleen door het pastorale werk, maar ook dankzij de goede adviezen van ds. L. de Wit. Bij de pastorale bezoeken was ik altijd benieuwd of de prediking van de verzoening beslag had gelegd op het gewone dagelijkse leven.”

De opgedane ervaring kan hij nu toepassen in de hervormde gemeente van Hollandscheveld, waar hij vorig jaar de herdersstaf opnam. Met vreugde, door het aangename geestelijke klimaat, ook in de kerkenraad. „De broeders zijn werkelijk betrokken op de schapen en dragen mij in het gebed.”

De voormalige autoverkoper maakt zich vaak zorgen over het feit dat ook de kerk steeds meer wordt gezien als een soort bedrijf. „Gemeenteleden die er even niet vinden wat hun past, stappen gemakkelijk over naar een gemeente met een aanbod dat hen wel aanspreekt. Het gevaar is groot dat kerkenraden dan van alles uit de kast halen om dat te voorkomen. Ook bij Kerk 2025 bekruipt mij dat gevoel. Even gechargeerd: als wij maar de juiste strategie uitzetten en we bidden er ook nog een keer voor, dan zal de Heere er Zijn zegen wel over geven. Zo werkt het niet in Gods kerk. Daar moeten we het hebben van Zijn Geest, Die ons verootmoedigt en afhankelijk maakt.

Toen ds. Tukker in Noordhorn stond, zat het hem dwars dat het aantal kerkgangers niet toenam. Op een dag zei een collega tegen hem: „Tukker, jij moet niet rekenen in veelheid maar in volheid. Van boven maakt de Heere Zijn Kerk vol.”

„Vanaf die dag zag de gemeente er voor mij anders uit”, zei ds. Tukker. „Aan die woorden denk ik vaak terug wanneer ik elders in een gemeente voor vijftien tot twintig mensen preek. Juist daar ervaar ik regelmatig zeer sterk de gemeenschap der heiligen. We moeten anders leren denken: vanuit God en vanuit Christus.”

NAAR HET HART

Cruciaal in de prediking is voor ds. Mudde de vertaling van de tekst naar het hart en het leven van de hoorders. „Allereerst moet je exegese goed zijn, daar doe ik ook mijn best voor, maar met een gedegen exegese alleen ben je er niet. Ook daarin is ds. Tukker voor mij een voorbeeld geweest. Vooral zijn prediking in Epe maakte op mensen diepe indruk, omdat hij toen als het ware naast hen kwam zitten. Je kunt vanaf de kansel wel vertellen hoe het zit en hoe het moet, maar de realiteit is weerbarstiger. Een ouderling zei pas tegen me, na een preek die bij hem binnenkwam: „Nu moet ik morgen de mallemolen weer in.” Dat begrijp ik, vanuit de ervaring die ik zelf heb opgedaan in verschillende bedrijven. Het leven is vaak een mallemolen. Daar moet het christenleven wel worden geleefd.”

Na al die jaren van studeren voelt de hervormde predikant van Hollandscheveld zich primair nog steeds een doener. „We moeten vandaag oppassen dat we niet doorslaan naar het praktische, maar in het verleden konden preken wel erg dogmatisch zijn. Het dagelijkse leven ontbrak er een beetje in. Door de opgebroken maatschappij is er in de gezinnen heel veel pastorale nood en leven er lastige vragen. Daarvoor moet ook vanaf de kansel onderwijs worden geboden.” Tijdens de voorbereiding van de preken houdt hij zichzelf voor dat mensen de preek in ieder geval met hun verstand moeten kunnen begrijpen. „Anders zal die ook niet indalen in het hart. Een van mijn eerste preken heb ik uitvoerig besproken met de catechisanten. Je wilt niet over de hoofden heen preken.”

VERRASSINGEN

Zowel in de prediking als het pastoraat probeert de jonge predikant een eerlijke boodschap te brengen en tegelijk in gesprek te gaan met zijn hoorders. „In de verkoop heb ik geleerd hoe belangrijk communicatie is. Je kunt een preek hebben waarop niets valt aan te merken, en toch komt de inhoud niet over. Dat is voor een deel een hoordersprobleem, maar daar heb je wel mee te dealen. Belangrijk is dat je weet hoe mensen denken, wat hen bezighoudt en hoe ze op de dingen reageren. Niet om je boodschap aan te passen, wel om er rekening mee te houden bij de overdracht.” Wat hij vooral uit zijn maatschappelijke eertijds meenam, is een weerzin tegen bureaucratie. „Die is er ook op kerkelijk terrein. Binnen de afgesproken kaders houd ik de lijnen graag kort. Anders gaat veel kostbare tijd verloren met nodeloos gepraat.” Als hij nog eens binnenloopt bij Mudde Kok, wordt het warm vanbinnen. „Die autohandel is een boeiende business en ik had er leuke collega’s. Predikant moet je niet voor de aardigheid of het gemak worden. Ik ervaar het zeker als een liefdedienst, maar het is ook een last die God op je schouders legt. In de verkondiging werpt de Heere Jezus reddingstouwen uit naar de hoorders. Ik kan er wakker van liggen als mensen na de dienst overgaan tot de orde van de dag en de boodschap van het Evangelie naast zich neerleggen, vroom of goddeloos.”

Een van de grootste bedreigingen is in zijn oog de drukte en hectiek. „De hemelse Vader laat zich vinden in de stilte, daar waar je afgezonderd van alle rumoer op je knieën gaat. Het angstige van deze tijd is dat die stilte zo ontbreekt. Wat mezelf betreft is het zwaarste in dit werk dat ik zo vaak word geconfronteerd met mijn kleingeloof. Vooral in moeilijke omstandigheden blijft het een lastige geloofsoefening om niets van jezelf te verwachten, maar de hele zaak bij de Heere neer te leggen en daar ook te laten. In de zakenwereld kan wat extra inzet helpen om een order binnen te halen, maar in de kerk werkt het zo niet. Dat is heel verootmoedigend. Het is Gods werk. Soms plaatst Hij je onverwachts voor verrassingen, door het onmogelijke op te lossen. Dat zijn de mooiste momenten, dan kun je huppelen van zielenvreugd.”

Ds. M.G.M. Mudde (39) volgde de havo aan het Van Lodenstein College in Amersfoort. Na het behalen van zijn diploma trad hij in dienst bij het familiebedrijf. In 2000 ging hij aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen de studie heao logistiek en economie volgen. Zijn stage deed hij bij VEBO Beton & Staal in Spakenburg, waar hij na zijn diplomering bleef werken. Aansluitend verkocht hij vloeren en auto’s, naast zijn deeltijdstudie theologie. In september 2018 werd hij als predikant bevestigd in de hervormde gemeente van Hollandscheveld. Ds. Mudde is gehuwd met José. Ze ontvingen twee kinderen.

Veel predikanten kennen een maatschappelijk ‘eertijds’. Hoe beleefden ze de overgang naar de pastorie en zijn er raakvlakken met het beroep dat ze eerder uitoefenden?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen