Luther op de Wartburg

De predikant uit Katwijk heeft ons een dienst bewezen door de briefwisseling zo toegankelijk te maken. De brieven maken duidelijk hoe Luther als persoon in elkaar zat. Eerlijk, zeer direct, persoonlijk, scherp, cynisch soms, confronterend ook, in de kern pastoraal. Zeker geschriften naar vrienden, vorsten alsook de bijzondere brief aan zijn vader maken dat duidelijk.
Daarbij komt dat we een duidelijk beeld krijgen van de tijdeigen vragen waar Luther mee te maken had.
De reformator voerde niet alleen het theologische debat, hij had ook zorg voor de kerk, voor het academisch onderwijs en was betrokken bij pastorale- ethische vraagstukken. Mochten (ex-)priesters hun celibaatsbelofte breken? Was dat, mede gelet op Psalm 15, geen woordbreuk tegenover God? (blz. 97) Moest de biecht nu wel of niet gehandhaafd worden? Ook de verhouding kerk-staat vroeg intense aandacht (denk aan de Zwickauer profeten en Karlstadt).
Luther toonde zich onwrikbaar aangaande de zaken die hij als crux van het belijden zag. Ten aanzien van andere zaken bood hij ruimte. Ten slotte - en dat is toch wel de kern van de Reformatie geweest - maken de brieven duidelijk hoe het Woord centraal kwam te staan en kracht deed in het leven van Luther. En vervolgens ook in de harten van vele anderen.
Een enkele kanttekening bij het boek.
In de kracht - alleen de brieven van Luther - ligt ook de beperking. Meer dan eens zou je maar wat graag ook de reacties van Spalatinus, Melanchton en Frederik van Saksen willen lezen. Om zo een doorlopend ”verhaal” te krijgen. Mogelijk zou dat soms ook tot een iets ander beeld van de geadresseerden kunnen leiden. Ik realiseer me dat het boek daarmee flink zou uitdijen.
Tweede kanttekening. In meerdere brieven zet Luther zich stevig af tegen een ander, terwijl de inhoudelijke discussie zelf minder plaats krijgt. Misschien is het mogelijk om bij een vervolgdruk literatuurverwijzingen op te nemen zodat geïnteresseerde lezers nog dieper kunnen graven. Ten slotte, de begeleidende tekst bevat soms wat (kleine) herhalingen. Zo wordt op pagina 79 een nuttige uiteenzetting rond een Postille gegeven. Op bladzijde 132 wordt dat opnieuw gedaan in letterlijk dezelfde zinnen.
Deze (werkelijk kleine) kanttekeningen doen niets af aan de conclusie: een boek met toegevoegde waarde. Luther is gebruikt als bijzonder middel om het Woord op onze tafels en (kerk)banken te krijgen. Een uitroep als: ‘de Schrift in, de Schrift in, lieve christenen’ is het waard om herhaald te worden (blz. 137, 163).
Luther zegt ook wat dat Woord uitwerkt. Drie dingen. Ten eerste moeten we weten dat we kinderen des toorns zijn. Ten tweede moeten we weten dat God Zijn eniggeboren Zoon gezonden heeft om ons, die in Hem geloven, van zonden te bevrijden en tot kinderen Gods te maken. Het derde is de liefde. Zonder de liefde is het geloof waardeloos (blz. 203).
Neem en lees van “den ouden” dingen die altijd nieuw zijn.

“Luther op de Wartburg”, ds. P. den Ouden; uitg. Den Hertog, Houten; ISBN 978 90 331 2501 0; 218 blz.; € 19,90

Gouda, A.J.C. van Bemmel

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen