Als de amandelboom bloeit

Onze armen en benen gaan dus minder functioneren bij het ouder worden. Die door de vensteren zien, zullen verduisterd worden. Onze ogen gaan minder functioneren als de leeftijd stijgt. Zo lezen we ook van de amandelboom die zal bloeien. Onze haren krijgen een andere kleur. Al die tekenen van vermindering van lichaams- en geestvermogens zeggen dat we op weg zijn naar ons eeuwig huis, het graf. Op die weg roept de Prediker ook bij het ouder worden: Gedenk aan Uw Schepper nu het nog kan. In het ouderenpastoraat gaat het ook over die roep. In zes artikelen willen we daarover nadenken.

Waarom ouderenpastoraat
De kerk heeft niet alleen een roeping om op zondag Gods Woord te verkondigen, om jongeren te onderwijzen in Gods Woord op de catechisatie, maar ook een roeping om mensen thuis te bezoeken. Het is de Heere Jezus Zelf geweest Die in herderlijk ontfermen met Nicodemus sprak, de Samaritaanse vrouw opzocht, een zieke aansprak in Bethesda en hem na zijn genezing opnieuw opzocht. Herderlijke zorg vraagt om individuele ontmoetingen. Het gaat in het pastoraat om zielszorg als ambtelijke dienst in opdracht van Christus in het midden van de gemeente.

De vraag kan rijzen of extra pastorale aandacht voor ouderen gewenst is. Het zijn toch leden, net als alle andere leden van de gemeente. Daarbij komt dat ook binnen een kerkelijke gemeente mensen zich steeds minder snel laten rekenen tot de ouderen. Verder wordt de groep ouderen binnen kerkelijke gemeenten over het algemeen ook steeds groter. Niet te ontkennen valt dat het aantal gezonde ouderen tegenwoordig groter is dan vroeger. Ouderen kunnen in de ambtelijke dienst onder jong en oud een gewaardeerde plaats innemen. Dus een zekere schifting onder ouderen is bij pastorale begeleiding zeker gewenst. Voor ouderen in een verpleeg- of verzorgingshuis geldt vandaag de dag in ieder geval, zeker gelet op de vele zorgen, dat pastorale aandacht vanuit de gemeente noodzakelijk is.

Er zijn echter nog een aantal zaken die extra pastorale aandacht nodig maken bij het ouder worden. Zo zijn er veranderingen in levensvulling die vragen met zich meebrengen en die zorgen geven. Denk aan het staan buiten het arbeidsproces, het geen kinderen meer thuis hebben. Daarnaast ontstaan bij het ouder worden vaak vele lichamelijke problemen, achteruitgang in ons denken, zorgen rond ziekte en verlies van geliefden. Ook geeft het naderende levenseinde een bepaalde reactie. Depressieve gevoelens komen bij ouderen veel meer voor dan bij jongeren. Reden te meer om aan ouderen extra pastorale zorg te besteden.

Wie is oud?
We zeggen wel eens: Iedereen is even oud. Of je nu 10 bent, of 80, er is maar één schrede tussen ons en de dood. Aan de andere kant geldt dat jonge mensen kunnen sterven, oude mensen moeten sterven. Als ouderenpastoraat van belang is, moeten we eerst vast proberen te stellen wie tot de groep ouderen behoren. Mensen die tussen de 20 en de 30 zijn, vinden iedereen boven de 60 oud. Als jezelf 60 bent, wordt dat anders. Je zult weinig mensen vinden die met 70 jaar zeggen: Ik ben oud. Op een ouderenmiddag in de gemeente zul je meestal niet zo veel mensen ontmoeten. Wie wil er tot de ouderen behoren? We spreken daarom van een ”contactmiddag”. Daar kun je heen zonder dat je het stempel ”oudere” draagt. We leven in een wereld waar iedereen probeert jong te blijven. Het verven van de haarkleur en een facelift voor het gezicht moeten ervoor zorgen dat een oudere er nog jeugdig uitziet. Onze kleding moet soms onze leeftijd verhullen. Hoeveel ouderen zoeken in de winkel hun kleding juist daar waar men de kleding voor jongeren heeft hangen. De reclame wil ons doen geloven dat we 75 kunnen zijn zoals we 40 waren. In de hang naar het leven in het hier en nu, en in het de dood verre van ons stellen, doen kerkmensen volop mee. We zijn de vader der leugenen toegevallen en willen nu eenmaal be6 Het was goed voor mij verdrukt te zijn geweest, opdat ik dus Uw goddelijk recht zou leren. drogen worden. Binnen de kerkelijke gemeente moet dit verschijnsel in prediking en pastoraat blijvend aan de orde worden gesteld. Hoevelen zijn er niet die denken: ”Na mijn pensioen, dan…” Maar, als het pensioen er is, blijken er opeens ernstige gezondheidsproblemen te zijn. Dan gaat het zo anders dan we dachten. Een oudere zei kortgeleden: ”Het valt niet mee om oud te zijn. Ik had gedacht dat het anders zou zijn”. Op de vraag: Waarom dacht u dat? antwoordde hij: ”Ik had gedacht dat ik op mijn tachtigste zou zijn zoals ik was op mijn vijftigste”. Men brengt wel eens een verdeling aan onder ouderen. Die kan van belang zijn om pastorale zorg voor ouderen goed te verdelen. Men spreekt wel van jongbejaarden (65-75 jaar), van hoogbejaarden (75-85 jaar), en van zeer hoogbejaarden (85+). Doordat mensen vandaag, door betere hygiëne en gezondheidszorg, onder Gods voorzienigheid steeds ouder worden, neemt het aantal ouderen toe. De zogenaamde ‘gewonnen jaren’ zijn echter vaak jaren met extra gezondheidsproblemen. Mensen worstelen dus bij het ouder worden meer en langer met kwalen en gebreken. Daarnaast neemt het aantal jongeren af. Het percentage 65-plussers stijgt volgens de statistieken tussen 2000 en 2025 van 13% naar 25%. Het percentage van de bevolking boven de 65 bedroeg in 1900 nog maar 6%. Verder dienen we ermee te rekenen dat ouderenzorg maatschappelijk gezien kostbaar is en dat personeel en financiële middelen schaars zijn. Kerkelijk gezien zal dit in pastoraal opzicht, maar ook op het gebied van mantelzorg, in toenemende mate aandacht vragen, nu en in de nabije toekomst. Woord en daad dienen daarin samen op te gaan. Maar de daad moet steeds staan in dienst van het Woord.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen