Boerenleed

Het was een kleinschalig, vriendelijk protest. Jonge Waalse boeren stelden publiekelijk de vraag of er nog toekomst voor hen is. Levensgrote tractoren stonden voor de deur van de grootgrutter in Aywaille. Er was gratis melk. Afkomstig van grazers uit de bloemrijke en kruidige Ardenner weiden. Laten we het hopen, want ook hier doen kunst- en drijfmest en tomeloze schaalvergroting hun werk. En daar wordt het bloemrijker noch kruidiger van.

De agrarische sector verkeert in zwaar weer. Europabreed. De aloude wet van de varkenscyclus keert zich tegen het nijvere volk. Overproductie en kelderende prijzen. Zuivel, varkensvlees en aardappelen worden met verlies verhandeld. Politici ruziën met Rusland, maar boeren en tuinders betalen het gelag. Komt bij dat ook de Chinese melkdorst plotseling stokte. Niettemin boekte zuivelreus FrieslandCampina in de eerste helft van 2015 192 miljoen euro winst, tegen 104 miljoen over dezelfde periode in 2014.

Sinds de befaamde landbouwpolitiek van Sicco Mansholt –een halve eeuw geleden– slonk het aantal melkveebedrijven in Nederland met 90 procent. De melkproductie verdubbelde evenwel.

Schaalvergroting, gegarandeerde minimumprijzen en sanering van kleine bedrijven waren toverwoorden. In 1984 kwam daar het melkquotum bij om de uitdijende melkplassen en almaar groeiende boterbergen terug te dringen. We kregen de boel niet meer opgedronken en opgegeten. Sinds de afschaffing van het quotum dit jaar groeide de melkveestapel weer onstuimig.

In vijftig jaar tijd veranderde er veel op en rond de boerderij. Opbrengstmaximalisatie en ruilverkavelingprojecten scheepten ons op met een verrommeld landschap en een groeiend mestprobleem. Dat leidt weer tot hoofdpijndossiers met het oog op de drinkwatervoorziening door fosfaat dat in het grondwater lekt.

De politiek lijkt over het algemeen nog altijd in de ban van groter en grootst. In een Achterhoeks gehucht wil een ambitieuze ondernemer een megastal bouwen voor bijna 1500 runderen. Grenzend aan een eeuwenoud, nog vrijwel ongeschonden landschap. De overheden zien het helemaal zitten en gaven in principe al groen licht. Hier breekt toch echt je klomp.

Eindeloze schaalvergroting is een doodlopende weg. Dier-, mens- en milieuonvriendelijk. Ook een sociaal drama vanwege de onophoudelijke afvalrace. Het platteland sterft. Wie wil er nog wonen tussen megastallen en in de slagschaduwen van brommende windmolenparken?

Kunnen we nog uit ”het systeem” breken? Ik vrees het ergste. We lijken gevangen te zitten in het slavenhuis van productie die eindeloos vermenigvuldigd moet worden, terwijl de markt verzadigd raakt en één op de drie landgenoten al aan overgewicht lijdt. En onze overheden? Die hebben boter op hun hoofd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen