Rondkijken

Dagelijks dezelfde weg van en naar school, huis, werk of kerk. Je zou erop uitgekeken raken, net als op je eigen straat, dorp of stad. Als inwoner van Middelburg zeg ik dat niet snel, dankzij de toeristen die zomers de stad overspoelen. Ze hebben me een lesje geleerd. Rondkijken.

De meeste kijkers hebben het druk met kopen. Omringd door klanken van draaiorgel de Teddybeer en het carillon van de Lange Jan spekken ze de Zeeuwse economie.

De speurders speuren naar herenhuizen, grachtenpanden, pakhuizen uit de tijd van de VOC en vooral naar Middelburgse kerken. De Oostkerk bijvoorbeeld, die als eerste protestantse kerk in de stad gebouwd werd. Vaak vond ik mezelf daar bij orgelconcerten. Na een sluiptocht door het houten frame van de koepel van de kerk wacht er boven een groen uitzicht over de stad met zijn bolwerken en singels. Nog mooier dan het uitzicht vanaf de Lange Jan, de grote broer van de elf torentjes van het abdijcomplex.

Het abdijplein met zijn grote bladerdak vormt het hart van de stad. Ruim 500 jaar geleden zaten hier norbertijner monniken. Bij klokgelui verdwenen ze in de kloostergang door de Wandelkerk naar de Koorkerk voor de getijden, de dagelijkse kerkdiensten. Gregoriaanse gezangen galmden door de gewelven, onverstaanbaar voor de gewone man. Die mocht er ook niet komen, maar moest naar de Nieuwe Kerk, de grootste abdijkerk.

Volgens een gedenksteen in de Wandelkerk zwaaide de laatste norbertijner abt af in 1574. In plaats van gregoriaans klonken er psalmen, gezongen door de gewone man.

De psalmen waren ook geliefd bij ds. Smijtegelt. Hij preekte er vaak uit, tot tientallen keren uit dezelfde tekst; uit andere Bijbelteksten nog vaker. Zijn afscheidspreek hield hij in de Koorkerk. Daar werd kortgeleden openlijk getwijfeld aan Gods bestaan. Hopelijk worden er nog wel psalmen gezongen. Ze dringen zondagsochtends in elk geval vanuit de Nieuwe Kerk nog door tot in de Koorkerk.

In de Wandelkerk hangt een stille getuige van het verleden. Het predikantenbord. Ik was er al tientallen keren langsgelopen zonder het te zien. Tot afgelopen zomer. Namen op het predikantenbord, een preek die voor zich spreekt. Herman Faukelius, samensteller van het Kort Begrip; Petrus Immens van ”De godvruchtige avondmaalganger”; Willem Teellinck, die de Nadere Reformatie zo’n warm hart toedroeg. Niet in de laatste plaats: vader Smijtegelt. Van de rijke geestelijke geschiedenis van mijn woonplaats werd ik even stil. Het pronkstuk van de Koorkerk, de oudste orgelkas van Nederland, viel erdoor weg.

Toerist of niet, ogen openhouden dus. Wie weet wat er nog meer te ontdekken valt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen