Catechismus voor jongeren

Theologie

Wat is dat toch? Enkele jaren geleden verscheen een nieuwe geloofsleer voor jongeren in de Rooms-Katholieke Kerk met de eigentijdse titel ”Youcat” (jouw catechismus). Het werd een bestseller.

Enkele maanden geleden verscheen in Duitsland een nieuwe catechismus voor jongeren: ”Yoube”. Het lijkt ook een succes te worden; meer dan 15.000 exemplaren werden verkocht in enkele weken tijd. Blijkbaar hebben jongeren er vandaag de dag behoefte aan om antwoorden te krijgen op vragen als: Wat geloven we nu eigenlijk? Wat heeft de kerk ”in huis” wat echt bij de kerk hoort? Laat het kennisnemen van deze catechismus in de Duitse taal een stimulans zijn om de ”gezonde leer” te blijven voorzingen in begrijpelijke taal.

Drie gezichtspunten

Wat meteen opvalt aan het boek, is dat er veel aandacht werd besteed aan de lay-out en de opzet, de structuur van deze catechismus. In 3 x 3 x 3 oftewel 27 korte onderdelen wordt het christelijk geloof beleden. De eerste driedeling, de hoofdindeling, luidt: ”You Belong”, ”You Believe” en ”You Behave”. Vervolgens zijn er steeds drie Duitse trefwoorden met dezelfde beginletter bij ieder hoofddeel: geschapen – verlost – vervuld; Bijbel – verbond – belijdenis; vrijheid – vrede – vervulling. Ieder van deze negen trefwoorden wordt ook weer onder drie gezichtspunten behandeld. Bij de eerste trits ”geschapen – verlost – vervuld” wordt een trinitarische indeling gevolgd: God heeft alles wonderlijk geschapen, Hij alleen voert in de vrijheid en Hij brengt het leven tot ontvouwing; Jezus is de Zoon van God, doorbreekt onze Godsvervreemding en overwint de dood; de Geest maakt levend, leidt in de waarheid en schept gemeenschap. Zo komt er binnen een glasheldere structuur toch veel in kort bestek aan de orde.

De titel ”Yoube” is een vondst en het herhaalde ”you” geeft het boekje een persoonlijke toonzetting. Er is ruimte voor persoonlijke aantekeningen en die kun je delen met anderen op een website (meinyoube.net). Persoonlijke vragen zoals: „Is er iets wat je God wilt zeggen?”, „Wat fascineert jou in Jezus?” of: „Op welke momenten valt het je zwaar God te belijden als jouw God?” na afsluiting van een van de 27 onderdelen zijn typerend voor het samengaan van het belijden met de kerk der eeuwen en het ingaan op persoonlijke vragen.

Dat dit persoonlijke karakter niet individualistisch bedoeld is, blijkt wel uit de grote plaats die het verbond inneemt in deze catechismus. Achtereenvolgens komen aan de orde: het scheppingsverbond (Noach), het genadeverbond (Abraham), het Sinaïverbond en het nieuwe en eeuwige verbond. Ik noem dit, omdat de indruk weleens bestaat dat iets algauw te moeilijk is voor onze jongeren.

Mooi is de inzet bij een Bijbelgedeelte. Daar wordt bij aangeknoopt om een aspect van de christelijke leer te belijden met de vraag: „Wat betekent dit voor ons?” Vervolgens komt er dan steeds een „Ja, maar”, waarin een tegenwerping geponeerd wordt. Die krijgt een antwoord in een „Maar toch.” Dat signaal wijst op een apologetische insteek van deze jeugdcatechismus. Er is dus ruimte om tegen te spreken en de tegenwerpingen zijn vaak herkenbaar. Via een tegenwerping kan dan nog weer een positieve belijdenis gegeven worden van wat de Bijbel zegt over dit onderdeel van ons geloof. Er is van deze catechismus een speciale designuitgave die zeer aansprekend oogt om cadeau te doen.

Minder persoonlijk

Geen kritiek? Natuurlijk is die te geven wanneer je in 27 korte hoofdstukjes het belangrijkste van de christelijke geloofsleer wilt doorgeven. Als het gaat om wat we wel het „onderscheidenlijk element” noemen zou het boekje aan kracht kunnen winnen. Verraadt het toch niet een denken vanuit een algemene verzoening? Nu wordt er heel veel gezegd over wat God voor „de mensen” gedaan heeft en doet. Dat maakt het trouwens ook juist weer minder persoonlijk vergeleken met de taal van de Heidelberger. Tegelijkertijd kan het spreken in de wij-vorm jongeren er wel aan herinneren dat ze deel uitmaken van een geheel. Dat hebben ze nodig: verbonden met het geloof dat eenmaal de heiligen overgeleverd is. Sommige keuzes lijken me ook ingegeven door de omstandigheden in het door en door geseculariseerde Duitsland. Ik denk dan aan het niet expliciet kiezen tussen geloofsdoop of kinderdoop.

Maar als we –soms ook terechte– kritiek hebben op een boekje als dit, laten wij het dan beter doen voor onze jongeren. Anders staan de beste stuurlui toch weer aan wal. Laten jongeren het lezen, ook als nuttige oefening in de Duitse taal, en laten ze maar komen met hun vragen. En als zij niet komen, laten wij de vragen dan stellen die leiden tot antwoorden die hun harten brandend van verlangen mogen maken en houden. Dat is wat de Geest van de levende Christus gaandeweg schenkt.

Boekgegevens

Yoube. Evangelischer Jugendkatechismus, Dominik Klenk, Roland Werner en Bernd Wannenwetsch; uitg. Fontis Verlag, Brunnen Basel, 2015; ISBN 978 30 3848 050 1; 176 blz.; € 15,99.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen