Opgemerkt

Menselijke wil

In het artikel over Jonathan Edwards (RD 8-9) stelt Philip Fisk dat deze opwekkingsprediker te veel nadruk legt op de onvrijheid van de menselijke wil en het noodzakelijkheidsdenken als het gaat om mensen die zondigen. „Dat zouden Calvijn en de gereformeerde scholastiek nooit zo gezegd hebben”, aldus Fisk.

Het is verbazingwekkend dat een geleerde zulke onjuistheden kan poneren en vervolgens ook nog kan promoveren. Hebben ze dan op de universiteit van Leuven geen Institutie van Calvijn beschikbaar? Calvijn schuwt bij zijn bespreking van het onderwerp ”zondigen” de woorden noodzakelijk en gekluisterd bepaald niet (zie bijv. boek 1, hoofdstuk 16 en 18, en boek 2, hoofdstuk 2 en vooral 3). Overigens geen noodzakelijkheid die een mens verontschuldigt. Want de wil die oorspronkelijk vrij was, heeft de mens vrijwillig laten kluisteren. „Toen de mens zich tot deze noodzakelijkheid overleverde is hij niet beroofd van zijn wil, maar van de gezondheid van zijn wil.”

Calvijn haalt ook de Bijbel en kerkvaders als Augustinus en Bernardus aan als het gaat over de overgebleven natuurlijke vrijheid van de menselijke wil die ons onderscheidt van dieren. „Zo veroorzaakt de wil (...) zichzelf de noodzakelijkheid, zodat noch de noodzakelijkheid –daar ze vrijwillig is– de wil kan verontschuldigen, noch de wil –daar hij verleid is– de noodzakelijkheid kan uitsluiten.” Hier stemmen Calvijn en Jonathan Edwards dus 100 procent overeen: het is de wil zelf die de mens gevangen houdt.

Calvijn vat het uiteindelijk zo samen: „Dus eenvoudig, het willen is van de mens; het kwade willen is van de verdorven natuur; het goede te willen is van de genade.” Om even later te verzuchten: „Verder, wanneer ik zeg dat de wil, beroofd van de vrijheid, door de noodzakelijkheid tot het kwaad gesleurd of geleid wordt, dan is het wonderlijk dat dit aan iemand een harde manier van zeggen toeschijnt, daar er niets ongerijmds in ligt en het niet afwijkt van wat ook de heiligen leerden. Maar zij stoten zich eraan, die niet weten te onderscheiden tussen noodzakelijkheid en dwang.”

Dat de ”free willers” linksom of rechtsom hun stem willen laten gelden, is al eeuwenlang het geval. Maar om je daarbij op Calvijn te beroepen is toch wel heel bijzonder.

Arjan Ros

Ede

Elspeet

Naar aanleiding van de column van de heer Bart Jan Spruyt over Elspeet (RD 5-9) het volgende. Allereerst mijn compliment voor de weergave van een stukje beleving. Hoe kan een ander zo mooi je eigen ervaring na het lezen van het boek en het verkeren in deze omgeving zo herkenbaar weergeven.

Wat mij na het lezen van dit boek voor bijbleef –zeker bij de al de kerkelijke richtingen die er zijn in dit mooie dorp– was het opmerkelijke gebeuren bij de overtrouw in de Dorpskerk bij het huwelijk van Cos en Christine Mouw, de schaapherder en zijn vrouw. Mij trof de opmerking van de koster dat hij moeite had om de kudde schapen van Cos –de kudde was ook onderdeel van de stoet– buiten de kerk te houden. Ondanks het deftige pak en de hoge hoed van Cos herkenden de schapen zijn stem, de stem van de herder, en die wilden ze volgen.

Wat een prachtig beeld vond ik dat. Bij alle kerkelijke verdeeldheid, ook in Elspeet, geldt dat de schapen de stem van dé Herder zullen herkennen. Geen ‘koster’ zal ze dan meer tegenhouden om binnen te gaan in die tempel die niet met handen gemaakt is.

C. Verheij

Ermelo

Ambtenaar

In het RD van 4 september stond het verbijsterende bericht dat mevrouw Davis, ambtenaar in Rowan County (VS), de gevangenis in moet. Mevrouw Davis wil geen huwelijksakten voor homo’s tekenen. Rechter Bunning veroordeelde haar daarvoor tot de gevangenis. Een dwangsom zou haar niet op andere gedachten brengen, redeneerde de rechter.

Wat voor geest heerst er thans in het rijke, vrije, machtige en tolerante Amerika? Het is toch onbegrijpelijk dat een ambtenaar die voor haar geloofsovertuiging uitkomt als misdadiger wordt weggezet?

De rechter doet mij denken aan de beklagers van Daniël, die ook door de wet was veroordeeld. Uiteindelijk veroordeelden zij echter zichzelf.

Laten we bidden voor deze mevrouw die God meer wil gehoorzamen dan mensen en voor de dwalende rechter. Paulus werd van een vervolger een volgeling van de Heere Jezus Christus. Dat kan ook voor de rechter.

L. van der Burg

Nieuw-Beijerland

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen