Te veel reinheid?

Deze lichte reactie van het immuunsysteem zorgt ervoor dat het een volgende keer wat minder snel rageert op schadelijke stoffen. Een allergie is in feite een overreactie van het immuunsysteem op prikkelende stoffen uit de omgeving. Het lichaam weet niet goed wat echt schadelijk is en wat niet, en valt daarom keihard aan.

Over dit mechanisme, dat een drempel opwerpt door milde en geleidelijke blootstelling aan schadelijke stoffen, is vorige week gepubliceerd. Het onderzoek biedt interessante aanknopingspunten voor de ontwikkeling van een medicijn tegen astma en andere allergische aandoeningen. Er is namelijk een specifiek eiwit gevonden in de longen dat betrokken blijkt te zijn bij het leerproces van uitvinden wat schadelijk is voor het lichaam. Het kunstmatig toedienen van de stukjes van bacteriën is te gevaarlijk, dit komt heel secuur. Een overdosis kan juist astma opwekken. Maar het beïnvloeden van het eiwit waaraan de schadelijke stukjes bacterie binden, kan wel een goed uitgangspunt zijn voor een medicijn.

Het idee van de beschermende werking van de boerderij is trouwens niet nieuw. Er zijn al vele studies gedaan onder kinderen die wel en kinderen die niet opgroeien op een boerderij. Zo’n twintig jaar geleden is de hygiënehypothese opgesteld. Deze hypothese gaat ervan uit dat er een verband is tussen de verminderde blootstelling van kinderen aan infecties door de toegenomen hygiëne sinds de Tweede Wereldoorlog en de sindsdien toegenomen aantallen van mensen die een allergie hebben.

Daarnaast speelt een rol dat kinderen minder kinderziektes doormaken door de toename van vaccinaties. Ook bij kinderen die op natuurlijke wijze de mazelen doormaken komen minder allergieën voor.

Moeten we dus terugverlangen naar de tijd dat kinderen werden blootgesteld aan allerlei ziekteverwekkers in het drinkwater? Of naar de tijd voordat de rioleringen werden aangelegd? Uiteraard niet. We mogen heel dankbaar zijn dat de kindersterfte tegenwoordig zo laag is. Wel kunnen we ons afvragen of onze kinderen soms niet wat te beschermd opgroeien. Dit is een heel lastig dilemma. De oplossing is niet om minder hygiënisch te gaan leven. Je komt dan mogelijk in aanraking met gevaarlijke stoffen en bacteriën. Of je wel of niet je kinderen moet laten vaccineren is een andere discussie, en hierin wegen meer factoren mee dan alleen het ontwikkelen van een allergie.

Het is een wat filosofische gedachte die al een heel aantal jaren bij mij leeft. Zou het zo kunnen zijn dat de mens altijd druk bezig blijft om de ene ziekte na de andere onder controle te krijgen, maar dat er altijd wel weer iets nieuws de kop opsteekt? We leven in een gebroken wereld. De moderne mens denkt dat het mogelijk moet zijn om ziektes uit te bannen en veel langer te leven. Tot op zekere hoogte is dit inderdaad gelukt. Onze levensverwachting is enorm toegenomen. Maar allerlei ziektes die eerder niet of veel minder voorkwamen zijn nu aan de orde van de dag.

Langer leven leidt per definitie tot een grotere kans op het krijgen van alzheimer. Wat zal er volgen als er een effectief medicijn is gevonden tegen deze afschuwelijke ziekte? Voor allergieën geldt ook dat ze over het algemeen beschouwd worden als welvaartsziekte. Of dat nu komt doordat kinderen vroeger al heel jong overleden als ze astma hadden of dat de ziekte inderdaad vaker voorkomt door de toegenomen hygiëne.

De Prediker schreef er al over: „Ik zag al de werken aan, die onder de zon geschieden; en ziet, het was al ijdelheid en kwelling des geestes.” En: „In veel wijsheid is veel verdriet; en die wetenschap vermeerdert, vermeerdert smart.” Het gaat veel te ver om te beweren dat de wetenschap niets bereikt heeft of dat onze huidige gezondheidszorg alleen smart voortbrengt. Er worden heel goede dingen tot stand gebracht en we mogen zeker genieten van de zegeningen die God ons hierin geeft. Er zal echter altijd een keerzijde blijven in dit leven, en dat levert nogal eens dilemma’s op en in sommige gevallen veel verdriet.

De eindboodschap van de Prediker is niet pessimistisch. Hij roept ons ertoe op om in dankbaarheid te leven, te genieten van Gods gaven. Het belangrijkste voor onze kinderen is dat ze hun Schepper leren kennen. Genieten van de schepping, dat kan prima op de (kinder)boerderij.

Gerdien van Genderen-de Kloe is farmaceutisch chemicus en werkzaam bij een waterlaboratorium.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen