Bijna 1300 meldingen voor claim Birmalijn

Volgens de stichting Task Force Indisch Rechtsherstel (TFIR) hebben veel van de Nederlandse oud-dwangarbeiders na de oorlog nooit een vergoeding gehad. Dit terwijl Nederland na de verkoop van de spoorlijn aan Thailand wel geld in ontvangst heeft genomen dat bestemd was voor de werkers. Velen van hen zouden daar niet van hebben geweten en hebben zich niet gemeld, aldus de stichting.

De Birmaspoorlijn werd tijdens de Tweede Wereldoorlog in recordtempo aangelegd in Birma (Myanmar) en Siam (Thailand) voor de Japanse oorlogsmachine. Dat gebeurde onder erbarmelijke omstandigheden. Naar schatting meer dan 100.000 Aziatische dwangarbeiders en krijgsgevangenen vonden de dood.

Van de ruim 17.000 Nederlandse krijgsgevangenen die aan de spoorlijn moesten werken, kwamen er ongeveer 3000 om.

„Op 15 augustus was het precies zeventig jaar geleden dat Japan capituleerde. Het is bijzonder jammer dat de Nederlandse regering dit herdenkingsjaar niet heeft aangegrepen om een geste te maken naar de nog in leven zijnde ex-dwangarbeiders”, zegt Sylvia Pessireron, voorzitter van de TFIR. „In de brieven die we krijgen, staat geregeld dat na al die jaren een blijk van waardering of openlijke erkenning van het leed dat al die mannen hebben doorstaan, is uitgebleven.”

De stichting zet zich in voor mensen die schade hebben geleden door de Japanse bezetting van Nederlands-Indië of de onafhankelijkheidsoorlog die volgde na de Tweede Wereldoorlog.

Onderzoek

Meerderen grepen de herdenking van zaterdag aan om op te roepen tot onderzoek naar de handelwijze van Nederlandse militairen in Indië. D66-Kamerlid Sjoerdsma zei zaterdag in NRC Handelsblad dat er een allesomvattend onderzoek moet komen. De laatste jaren komen telkens „druppelsgewijs” nieuwe feiten naar boven over deze periode, zegt Sjoerdsma. „Ik vind dat dit aangeeft dat er te weinig bekend is over deze zwarte pagina in geschiedenis. Als je als kabinet echt verantwoording wil afleggen, moet je willen weten waar je het over hebt.” Tot nu toe was bekend dat buitensporig geweld slechts in uitzonderlijke gevallen voorkwam, maar vrijdag meldde NRC dat Nederlandse militairen structureel en op grote schaal extreem geweld tegen Indonesiërs hebben gebruikt.

Mensenrechten

Ook directeur Gert Oostindie van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) vindt dat er een uitgebreid onderzoek moet komen. „Tijdens het conflict verloren duizenden burgers en militairen aan Nederlandse zijde het leven en volgens een grove schatting 100.000 Indonesiërs. Wij zijn bij een uitstek een land dat mensenrechten belangrijk vindt.” Een groot onderzoek zoals dat er wel is geweest naar de Tweede Wereldoorlog of het drama Srebrenica is er voor de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog echter nooit gekomen.

De organisatie die succesvolle rechtszaken heeft gevoerd voor weduwen en kinderen van geëxecuteerde mannen in Zuid-Sulawesi en het dorp Rawagedeh op Java, doet nu ook onderzoek naar mogelijke Nederlandse oorlogsmisdaden op het Indonesische eiland Sumatra. Het onderzoek richt zich onder meer op een bombardement op Bandar Buat, waarbij veel burgerdoden zouden zijn gevallen. Jachtvliegtuigen van de luchtmacht zouden in januari 1947 de drukbezochte markt hebben bestookt. De zoektocht spitst zich toe op getuigen en nabestaanden, zegt Jeffry Pondaag van de stichting Comité Nederlandse Ereschulden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen