Gelijk ook wij vergeven...

Een kleine greep uit de vele vragen die leven rond een onderwerp als schuld en vergeving. Ds. A. Schreuder schreef er een boek over met de veelzeggende titel ”Vergeven, dat gaat zomaar niet”.

Veel christelijke boeken over dit thema gaan erg kort door de bocht. God heeft ons vergeven, dus moeten wij ook anderen hun schuld vergeven. Zo luidt immers ook de vijfde bede uit het Onze Vader: „Vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren.” Een oppervlakkige visie op schuld en vergeving in verticale zin leidt gemakkelijk tot een eveneens oppervlakkige pastorale praktijk. Ik heb eens een vrouw begeleid die zwaar getraumatiseerd was door wat haar ouders haar hadden aangedaan. Zij werd door haar familie en de verdere omgeving enorm onder druk gezet om het contact weer te normaliseren. Haar predikant deed daaraan mee. Zo werd zij opnieuw getraumatiseerd. Ik ben dan ook blij met de toonzetting van dit boek, waarbij van goedkope vergeving geen sprake is.

Ds. Schreuder behandelt het thema in de vorm van een drieluik. In het eerste luik wordt grondig stilgestaan bij onze schuld voor God. Waar geen schuld is, is er niets om te vergeven. De nauwe verwevenheid tussen schuld en vergeving maakt dat er aandacht moet worden besteed aan wat schuld is. Wie als een tollenaar leert uitroepen „O God, wees mij zondaar genadig” zal iets verstaan van het wonder van de schuldvergeving. Daar wordt in onze sorrycultuur weinig van begrepen. Mensen willen nog wel hun fouten toegeven, sorry zeggen, maar geen schuld meer belijden. Het onmogelijke van de schuldvergeving wordt mogelijk bij God. God kan alleen vergeving schenken als er verzoening plaatsvindt, verzoening van onze zonden door het bloed van Christus.

Vervolgens worden enkele praktische consequenties besproken van het bovengenoemde. We kunnen niet om schuldvergeving aan de Heere vragen als we zelf niet geneigd zijn onze naaste te vergeven. Er wordt vergevingsgezindheid van ons gevraagd. Die vergevingsgezindheid is overigens niet een voorwaarde om vergeving van God te ontvangen, maar juist het vanzelfsprekend gevolg, de vrucht ervan. Wie heeft mogen ervaren hoe groot Gods genade is voor een arme zondaar, die begeert anderen datgene wat ze hem hebben aangedaan van harte te vergeven.

Overspel

In het derde luik komen enkele lastige pastorale situaties en vragen aan de orde. Wanneer schuld echt wordt beleden, is de Bijbelse weg dat er ook vergeving wordt geschonken. Aan dat echte belijden ontbreekt het vaak. Schuldgevoel kan heel wat lijken, maar is toch nog iets anders dan werkelijk schuldbesef.

Een ander probleem is dat van te snelle vergeving. Uitgebreid staat ds. Schreuder stil bij het voorbeeld van een goede huwelijksrelatie waarin openbaar komt dat de man overspel heeft gepleegd. De man heeft oprechte spijt. De vrouw wil graag vergeven en doet dat dan ook, maar later komt het gebeurde toch weer op tafel, omdat er onvoldoende verwerking heeft plaatsgehad. In dat geval heeft er te snel vergeving plaatsgevonden. Er moet zogezegd een zekere mate van verwerking hebben plaatsgehad voor iemand aan vergeving toe is.

Wanneer een incestslachtoffer een dader vergeeft na een periode van verwerking en nadat de dader echt berouw getoond heeft, mag niet van het slachtoffer worden verwacht dat het meteen weer op een gewone manier met de dader omgaat. Soms is er zo veel schade aangericht dat omwille van een psychisch stabiel functioneren afstand gehouden moet worden. De dader dient dat te respecteren.

Ten slotte wordt ingegaan op de situatie waarin een dader geen enkel berouw toont en niet om vergeving vraagt. Dan kun je de ander geen vergeving schenken. Wel mag je de zaak dan aan de Heere overgeven. Dan blijf je er niet langer zelf mee rondzeulen, maar laat het los. Zo kun je verder, ondanks de opstelling van de ander. Het slachtoffer blijft hopen op een wonder, maar stelt niet alles meer in het werk om zelf dat wonder tot stand te brengen.

Accepteren

Zomaar een greep uit de vele onderwerpen die in het boek ter sprake komen. Ds. Schreuder zegt ook behartigenswaardige dingen over de neiging tot vergelding, over depressie en over het omgaan met een negatief zelfbeeld. „Jezelf accepteren zoals je bent met al je gebreken, maakt dat veel onterechte en onnodige schuldgevoelens verdwijnen.” Een mens hoeft zich niet schuldig te voelen omdat hij leeft. Wel moet hij leren dat hij in een schuldige verhouding staat tot God. Die werkelijkheid maakt niet depressief, zoals Aleid Schilder beweerde, maar kan via het belijden van schuld leiden tot het ervaren van het wonder van Gods vergevende liefde.

De kracht van dit boekje is misschien tegelijk ook zijn zwakte, want nadat er een stevige fundering is gelegd blijft er te weinig ruimte over om alle aangeroerde zaken de aandacht te geven die ze verdienen. Wellicht iets om nog eens verder uit te werken. Vanuit de gereformeerde geloofsleer zijn immers zo veel lijnen te trekken naar het psychologisch-pastorale domein. Dit boek is het waard om gelezen te worden, zowel door mensen die worstelen met het thema vergeving in hun leven, als door hulpverleners en pastoraal werkers.

Boekgegevens

Vergeven, dat gaat zomaar niet, ds. A. Schreuder; uitg. De Banier, Apeldoorn, 2013; ISBN 978 90 336 04539; 124 blz.; € 15,95.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen